Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.2°C25.8°C
2 BF 33%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.4°C26.8°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.0°C24.8°C
2 BF 49%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.0°C
2 BF 69%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
25 °C
24.0°C24.9°C
2 BF 33%
"Financial Times" / Ο Νέρωνας και το Brexit
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Financial Times" / Ο Νέρωνας και το Brexit

Του Gideon Rachman

H εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε αισθήματα δικαίωσης και λύτρωσης στους ένθερμους υποστηρικτές του Brexit. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών πιστεύει ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια έξοχη ιδέα. Ακόμα καλύτερα, φαίνεται ότι ο ίδιος της προσφέρει μια ιδανική οδό διαφυγής. Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να εγκαταλείψει τη βυθιζόμενη σχεδία της Ε.Ε. και να επιβιβαστεί στο αστραφτερό θωρηκτό «Αγγλόσφαιρα».

Είναι ένα δελεαστικό όνειρο. Δυστυχώς, είναι εντελώς λάθος. Η εκλογή του κυρίου Τραμπ έχει μετατρέψει το Brexit από μια ριψοκίνδυνη απόφαση σε μια ξεκάθαρη καταστροφή. Κατά τα τελευταία 40 χρόνια, δύο ήταν οι βασικοί πυλώνες της εξωτερικής πολιτικής της Βρετανίας: η συμμετοχή στην Ε.Ε. και μια «ειδική σχέση» με τις ΗΠΑ. Η απόφαση για έξοδο από την Ε.Ε. αφήνει τη Βρετανία πολύ πιο εξαρτημένη από τις ΗΠΑ, ακριβώς τη στιγμή που η Αμερική εξέλεξε έναν ασταθή πρόεδρο ο οποίος είναι αντίθετος με τις βασικές αρχές στις οποίες στηρίζεται η εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου.

Κατά το σύντομο ταξίδι της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι στην Ουάσιγκτον, αυτή η δυσάρεστη αλήθεια κρύφτηκε πίσω από ασήμαντα πράγματα και από το εμπόριο. Η απόφαση του κυρίου Τραμπ να επαναφέρει την προτομή του Ουίνστον Τσώρτσιλ στο Οβάλ γραφείο χαιρετίστηκε με δουλοπρεπή ενθουσιασμό από τους οπαδούς του Brexit. Επί της ουσίας η κυβέρνηση Τραμπ ξεκαθάρισε ότι είναι διατεθειμένη να συνάψει μια εμπορική συμφωνία με τη Βρετανία μόλις βγει το διαζύγιό της με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Καθώς έφευγε όμως η κυρία Μέι από την Ουάσιγκτον, ο κύριος Τραμπ προκαλούσε σάλο με την «απαγόρευση των μουσουλμάνων», που αφορά μετανάστες και πρόσφυγες από επτά χώρες. Μετά από κάποιες αοριστολογίες, η πρωθυπουργός αναγκάστηκε να πάρει αποστάσεις από τον καλύτερο καινούργιο φίλο της στον Λευκό Οίκο.

Η διαμάχη για το προσφυγικό φανέρωσε πόσο διαφορετικές αντιλήψεις έχουν για τον κόσμο η κυρία Μέι και ο κύριος Τραμπ. Ακόμα και στο εμπόριο, την υποτιθέμενη βάση της ειδικής σχέσης τους, οι δύο ηγέτες έχουν εντελώς διαφορετικές απόψεις.

Η κυρία Μέι λέει ότι θέλει να γίνει το Ηνωμένο Βασίλειο ο πρωταθλητής στο παγκόσμιο ελεύθερο εμπόριο. Αλλά ο κύριος Τραμπ υποστηρίζει τον προστατευτισμό όσο κανένας άλλος Αμερικανός πρόεδρος από τη δεκαετία του 1930. Πρόκειται για μια ξεκάθαρη σύγκρουση οραμάτων που δεν θα είναι εύκολο να αγνοηθεί, εάν και εφόσον ο κύριος Τραμπ αρχίσει να επιβάλλει δασμούς σε ξένα προϊόντα και να αγνοεί τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Επιπλέον θα είναι πιθανώς δύσκολο για τη Βρετανία να καταπιεί οποιαδήποτε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ που θα περιλαμβάνει αμφιλεγόμενες παραχωρήσεις για το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τον αγροτικό τομέα.

Οι ηγέτες της Βρετανίας και των ΗΠΑ έχουν επίσης εντελώς διαφορετική στάση έναντι των διεθνών οργανισμών. Η κυρία Μέι πιστεύει ακράδαντα στη σημασία του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ (η μόνιμη θέση της Βρετανίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα από τα τελευταία σύμβολα κύρους μιας μεγάλης δύναμης). Αλλά ο κύριος Τραμπ έχει αποκαλέσει δύο φορές το ΝΑΤΟ "παρωχημένο" και απειλεί ότι θα περικόψει την αμερικανική χρηματοδότηση στον ΟΗΕ.

Οι κυβερνήσεις Μέι και Τραμπ διαφωνούν επίσης στα κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον της Ε.Ε. και τη Ρωσία. Ο κύριος Τραμπ περιφρονεί ανοιχτά την Ε.Ε. και οι βοηθοί του σπεκουλάρουν για τη διάλυσή της. Αυτό αντικατοπτρίζει τις απόψεις του Νάιτζελ Φάρατζ και του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP), αλλά όχι της σημερινής βρετανικής κυβέρνησης.

Η κυρία Μέι γνωρίζει ότι οι δύσκολες διαπραγματεύσεις της με την Ε.Ε. θα καταστούν σχεδόν αδύνατες εάν τα κράτη - μέλη πιστέψουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο συνεργάζεται με τον κύριο Τραμπ για να καταστρέψει την Ένωσή τους. Η επίσημη θέση της είναι ότι η Βρετανία θέλει να συνεργαστεί με μια ισχυρή Ε.Ε. Ίσως να το εννοεί, δεδομένων των οικονομικών και πολιτικών κινδύνων που θα προκαλούσε η διάλυσή της.

Ο μεγαλύτερος από αυτούς τους κινδύνους θα είναι μια αυξανόμενη απειλή από μια Ρωσία που επανέρχεται δριμύτερη. Η βρετανική κυβέρνηση συνεργάστηκε στενά με την κυβέρνηση Ομπάμα για να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας. Αλλά ο κύριος Τραμπ φλερτάρει ήδη με την άρση των κυρώσεων.

Στην πραγματικότητα το Ηνωμένο Βασίλειο έχει να κάνει με έναν Αμερικανό πρόεδρο ο οποίος βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τη βρετανική αντίληψη για τον κόσμο. Η κυβέρνηση Μέι οπωσδήποτε το γνωρίζει αυτό, παρά τα αναγκαστικά χαμόγελα στο Οβάλ Γραφείο την περασμένη εβδομάδα. Για πολιτικούς λόγους ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον αναγκάζεται να καλλιεργεί προσδοκίες για μια εμπορική συμφωνία με τον κύριο Τραμπ. Αλλά μόλις πριν από μερικούς μήνες ο κύριος Τζόνσον έλεγε ότι ο κύριος Τραμπ «είχε χάσει τα μυαλά του» και ότι είχε μια «εκπληκτική άγνοια» για τον κόσμο.

Αν δεν υπήρχε το Brexit, το οποίο με τόσο ενθουσιασμό υποστήριξε ο κύριος Τζόνσον, η βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει μια κατάλληλα προσεκτική στάση απέναντι στον κύριο Τραμπ. Αν η Βρετανία είχε ψηφίσει για να παραμείνει στην Ε.Ε., η προφανής απάντηση για την έλευση ενός φιλορώσου υπέρμαχου του προστατευτισμού στο Οβάλ Γραφείο θα ήταν η ενίσχυση των σχέσεων με τους Ευρωπαίους εταίρους της.

Η Βρετανία θα μπορούσε να υπερασπιστεί το ελεύθερο εμπόριο πολύ πιο αποτελεσματικά με τη στήριξη της Ε.Ε. και θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να διερευνά τις δυνατότητες για στενότερη ευρωπαϊκή αμυντική συνεργασία. Όπως έχουν τώρα τα πράγματα, η Βρετανία έχει πέσει στα χέρια ενός Αμερικανού προέδρου ο οποίος είναι τρελός, σύμφωνα με τα λεγόμενα του υπουργού της των Εξωτερικών.

Στα χρόνια της παρακμής της Βρετανικής Αυτοκρατορίας ορισμένοι από τους πολιτικούς της έλεγαν ότι θα μπορούσαν να προσφέρουν σοφία και εμπειρικές συμβουλές στη νέα Αμερικανική Αυτοκρατορία, όπως το έκαναν οι Έλληνες για τους Ρωμαίους. Αλλά τώρα έχει πάρει την εξουσία ο Νέρωνας στην Ουάσιγκτον και οι Βρετανοί αναγκάζονται να χαμογελούν και να χειροκροτούν καθώς εκείνος βάζει φωτιές και παίζει την άρπα του.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL