Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.1°C18.0°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
13 °C
11.8°C14.6°C
3 BF 54%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
11.0°C15.5°C
2 BF 71%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.9°C17.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αραιές νεφώσεις
10 °C
9.9°C13.4°C
1 BF 76%
Brexit: Μάχη για καρδιές και πορτοφόλια
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Brexit: Μάχη για καρδιές και πορτοφόλια

Ο Νάιτζελ Φάρατζ, αυτόκλητος ηγέτης της «λαϊκής επανάστασης» της Βρετανίας εναντίον της Ε.Ε., πάντοτε πίστευε ότι αυτή θα μπορούσε να συμβεί. «Όλα θα μπορούσαν να αλλάξουν εάν υπάρξει ένα επεισόδιο - ένα συμβάν» είχε πει κρατώντας ένα ποτήρι αγγλικής μπύρας έξω από την "Westminster Arms" (σ.σ.: παμπ δίπλα στο Κοινοβούλιο) τον περασμένο μήνα. Αυτό που συνέβη δεν ήταν εκείνο που είχε στο μυαλό του ο ηγέτης του Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP).

Επί μήνες οι ευρωσκεπτικιστές ισχυρίζονταν ότι ένα μεγάλο «συμβάν» στον δρόμο προς το ιστορικό δημοψήφισμα θα μπορούσε να καθορίσει το αποτέλεσμα. Εννοούσαν μια μεγάλη αναταραχή στην ευρωπαϊκή προσφυγική κρίση ή μια πιθανή επίθεση ισλαμιστών, που θα φούντωνε τους φόβους του κόσμου για τη μετανάστευση. Αντίθετα, ήταν ο φόνος μιας νεαρής βουλευτή των Εργατικών, της Τζο Κοξ, που μεταμόρφωσε την εκστρατεία. Η Κοξ, η οποία δέχθηκε πυροβολισμούς και μαχαιριές στην περιφέρειά της στο Γιόρκσιρ, έκανε εκστρατεία υπέρ των προσφύγων και της παραμονής της Βρετανίας στην Ε.Ε. Ο φερόμενος δολοφόνος της ήταν ένας λευκός άνδρας που είχε σχέσεις με ακροδεξιές οργανώσεις. Ο Τόμας Μερ είπε στο δικαστήριο ότι το όνομά του είναι «θάνατος στους προδότες, ελευθερία στη Βρετανία».

Ο φόνος έβαλε φρένο στην εκστρατεία της εξόδου που είχε επικεντρωθεί αδυσώπητα στη μετανάστευση και η οποία- σύμφωνα με δημοσκοπήσεις- όδευε προς τη νίκη, ένα αποτέλεσμα με προφανείς επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή ενότητα. «Είχαμε δυναμική μέχρι αυτή την τρομερή τραγωδία» είπε ο κύριος Φάρατζ. Δημοσκόποι και ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι ο φόνος της Κοξ ίσως να μην αλλάξει άμεσα την επιλογή των ψηφοφόρων, άλλαξε όμως ριζικά τη δυναμική και τους όρους της αντιπαράθεσης καθώς έμπαινε στα τελευταία στάδιά της.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον, πολεμώντας για την πολιτική καριέρα του, ανέβασε στο Τουίτερ ένα άρθρο που είχε γράψει η Κοξ για να υποστηρίξει τη συμμετοχή στην Ε.Ε. και η εκστρατεία του τύπωσε μια αφίσα που απευθύνεται στη βρετανική αίσθηση του fair play (σ.σ.: ευ αγωνίζεσθαι). "Παραμείνετε ευγενικοί, παραμείνετε ανοικτοί, παραμείνετε ανεκτικοί, παραμείνετε ενωμένοι. Ψηφίστε παραμονή".

Και οι δυο πλευρές εξακολουθούν να λένε ότι το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπο. Η συμμετοχή θα είναι καθοριστική, καθώς ο κύριος Κάμερον στρέφεται στα μοντέλα στοιχείων που παρήγαγε ο Τζιμ Μεσίνα, ο οποίος είχε αναλάβει την εκστρατεία του Μπάρακ Ομπάμα το 2012 για να γαλβανίσει τους υποστηρικτές που είχε απωθήσει ο οξύς αντιμεταναστευτικός τόνος που υιοθέτησαν ορισμένοι στο στρατόπεδο της εξόδου.

Στις αίθουσες συναλλαγών του Σίτι, τα νέα για τον φόνο της Κοξ θεωρήθηκαν σημείο καμπής. Οι ψυχροί υπολογισμοί των χρηματιστών στις αγορές ώθησαν απότομα τη λίρα στα ύψη την περασμένη Πέμπτη. Η άνοδος συνεχίστηκε όταν μεγάλωσαν οι προσδοκίες για ψήφο υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.

«Υπήρξε μια σημαντική μετακίνηση στις πιθανότητες πάλι στην παραμονή», είπε ο Μάθιου Σαντίκ, στο γραφείο στοιχημάτων Ladbrokes. Η εικόνα είναι σαφώς διαφορετική από εκείνη της περασμένης Δευτέρας. Αν και οι δημοσκοπήσεις είναι οριακές, οι πιθανότητες να ψηφίσει η Βρετανία υπέρ της παραμονής ανέβηκαν στο 73%. Το μεταναστευτικό ήταν πάντοτε το ισχυρότερο θέμα της εκστρατείας για την έξοδο, αλλά και η θεμελιώδης αδυναμία της. Πριν συμβούν τα γεγονότα της περασμένης εβδομάδας ήταν μια μεγάλη επιτυχία, που προκαλούσε συναγερμό στην πολιτική ελίτ, η οποία σε μεγάλη πλειοψηφία υποστηρίζει μια ψήφο υπέρ της παραμονής.

«Προβλέψιμα καταστροφικές»

Στην αρχή της περασμένης εβδομάδας, το κλίμα ήταν βαρύ στους βουλευτές της εκστρατείας για την παραμονή και δεν μπορούσαν να το πιστέψουν. «Πήγα σε επτά συγκεντρώσεις σε σχολεία το Σαββατοκύριακο και η διάθεση σε όλα ήταν με το παραπάνω υπέρ της εξόδου» είπε ένας φιλοευρωπαίος Εργατικός βουλευτής από μια ευημερούσα περιφέρεια του Λονδίνου, που υποτίθεται ότι ήταν προπύργιο της παραμονής στην Ε.Ε. «Μόνο οι νταντάδες ήθελαν να παραμείνει η χώρα - και εκείνες δεν μπορούν να ψηφίσουν».

Η απόφαση του κυρίου Κάμερον να συνδέσει το μέλλον της Βρετανίας με ένα δημοψήφισμα -μια προσπάθεια να διευθετήσει οριστικά την 30χρονη ευρωπαϊκή νεύρωση του κόμματός του- έμοιαζε με ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα. «Θα αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε μας πετάξει ο βρετανικός λαός» είπε ένα μέλος του επιτελείου του Κάμερον. Οι καριέρες του πρωθυπουργού και του υπουργού του των Οικονομικών Τζορτζ Όζμπορν φαίνονταν μετρημένες. «Προβλέψιμα καταστροφικές» ακούστηκε να λέει ο Κεν Κλαρκ, πρώην υπουργός Οικονομικών των Τόρηδων, σε έναν βοηθό του Κάμερον την περασμένη εβδομάδα.

Πολλοί βουλευτές των Τόρηδων πιστεύουν ότι μια ήττα του Κάμερον θα σηματοδοτούσε το τέλος της εξαετούς θητείας του στον αριθμό 10 (σ.σ.: στο πρωθυπουργικό γραφείο). Ο κύριος Κλαρκ δήλωσε πρόσφατα ότι ο πρωθυπουργός «δεν θα άντεχε ούτε 30 δευτερόλεπτα» αν οι ψηφοφόροι υποστήριζαν το Brexit.

Όταν ο κύριος Κάμερον ανακοίνωσε το 2013 το σχέδιό του να κάνει δημοψήφισμα ήταν πεπεισμένος ότι θα έθετε το οικονομικό επιχείρημα για την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε., που θα υπερίσχυε όλων των άλλων. Μια εκστρατεία που επικεντρώθηκε στην οικονομία πριόνισε την απειλή της ανεξαρτησίας της Σκωτίας το 2014 και βοήθησε τον κύριο Κάμερον να παραμείνει στην πρωθυπουργία τον περασμένο Μάιο. Αλλά έκτοτε ο λαϊκισμός και οι πολιτικές της εθνικής ταυτότητας έχουν επικρατήσει σε όλο τον κόσμο. Ο Τζέρεμι Κόρμπιν, ο αριστερός ηγέτης της αντιπολίτευσης των Εργατικών, και ο Μπέρνι Σάντερς, ο αντίστοιχος στους Αμερικανούς Δημοκρατικούς, έχουν ενεργοποιήσει τους νεαρούς ψηφοφόρους με εκστρατείες κατά του κατεστημένου που αμφισβητούν την οικονομική ορθοδοξία. Η Μαρίν Λεπέν του γαλλικού Εθνικού Μετώπου και ο Ντόναλντ Τραμπ, προεδρικός υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, επιτυγχάνουν διεξάγοντας εκστρατείες εναντίον των ελίτ και των μεταναστών.

Σε κάθε περίπτωση αυτοί οι ηγέτες έχουν απήχηση σε ψηφοφόρους που αισθάνονται εγκαταλειμμένοι. «Θέλουμε τη χώρα μας πίσω» είναι το επιτυχημένο σύνθημα που υιοθέτησε το UKip του κυρίου Φάρατζ και επαναλαμβάνεται στους δρόμους ξεχασμένων πόλεων και έρημων παραλιακών θέρετρων, ακόμη και εκεί όπου οι μετανάστες σπανίζουν.

Το βρετανικό δημοψήφισμα δεν είναι μόνο μια αντιπαράθεση για τη θέση της χώρας στον κόσμο, αλλά ένας αγώνας μεταξύ ενός παραδοσιακού οικονομικού επιχειρήματος και μιας εκστρατείας που βασίζεται σε λαϊκίστικους ισχυρισμούς και ταυτότητα, ειδικά το ζήτημα της μετανάστευσης. Ή όπως θα το έθετε το στρατόπεδο της εξόδου: «Το κατεστημένο εναντίον του λαού».

Η Ε.Ε. θεωρείται ως το υπέρτατο κατεστημένο - απομακρυσμένο, διοικείται από σκοτεινούς γραφειοκράτες και πολιτικούς, ακατανόητους για πολλούς Βρετανούς. Κατά το πρώτο μέρος της εκστρατείας ο κύριος Κάμερον κινητοποίησε με επιτυχία το διεθνές κατεστημένο για να υπερασπιστεί τη συμμετοχή της Βρετανίας σε αυτό. Μια σούπα από αρκτικόλεξα -IMF, WTO, OECD, G7, G20- συντάχθηκε για να πουν στη Βρετανία ότι θα υπέφερε οικονομικά εάν έφευγε από την Ε.Ε. Παγκόσμιοι ηγέτες από τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ινδία -οι κύριοι Ομπάμα, Σι Τζιπίνγκ και Ναρέντνα Μόντι- επισκέφθηκαν το Λονδίνο και υπενθύμισαν ότι είναι σοφό να παραμένεις τμήμα του μεγαλύτερου εμπορικού μπλοκ στον κόσμο. Μεγάλες επιχειρήσεις μαντρώθηκαν στη γωνιά της παραμονής στην Ε.Ε.

Η στόχευση των Brexiters

Αυτό λειτούργησε για λίγο. Οι τρομερές προβλέψεις για τις οικονομικές συνέπειες ενός Brexit αποπροσανατόλισαν την εκστρατεία της εξόδου, αναγκάζοντας τον υποστηρικτή της υπουργό Μάικλ Γκόουβ να παραδεχτεί ότι η Βρετανία θα μπορούσε να ενταχθεί σε μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου μαζί με χώρες των Βαλκανίων που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. - αυτό που άμεσα χαρακτηρίσθηκε δυσφημιστικά «το αλβανικό μοντέλο». «Εάν κερδίσουμε, θα αποδειχθεί ότι ήταν η καθοριστική στιγμή της εκστρατείας» είπε ο Ρόναλντ Ρουντ, υπεύθυνος για τα οικονομικά της εκστρατείας Ισχυρότεροι Εντός.

Αλλά μετά κάτι έγινε. Το υπουργείο Οικονομικών άρχισε να παρουσιάζει ύποπτα ακριβείς επίσημες προβλέψεις για τις επιπτώσεις ενός Brexit - ανάμεσά τους μια εκτίμηση τον περασμένο μήνα ότι οι τιμές των σπιτιών θα μπορούσαν να πέσουν μέχρι 18% και ότι η οικονομία θα έμπαινε σε «ύφεση DIY» (σ.σ.: από το Do It Yourself - Φτιάξτο μόνος σου). Μερικοί στο στρατόπεδο υπέρ της παραμονής ψέλλισαν ότι οι ισχυρισμοί ήταν οριακά αξιόπιστοι. Ο κύριος Κόρμπιν, χλιαρός υποστηρικτής της παραμονής, κατηγόρησε το υπουργείο Οικονομικών για «κινδυνολογία».

Τα μέσα ενημέρωσης κουράστηκαν από την αδιάκοπη ανταλλαγή κίβδηλων στατιστικών και έψαξαν για άλλο θέμα. Και το στρατόπεδο της εξόδου απλώς απέρριψε τις επιθέσεις ως «επιχείρηση τρομοκράτησης» που έστησαν λίγοι και απαξιωμένοι «ειδικοί» προς ίδιον όφελος. «Λες και το κατεστημένο -τράπεζες, μεγάλες επιχειρήσεις, διεθνείς οργανισμοί- συντάχθηκαν στη μια πλευρά και ο λαός βρισκόταν στην άλλη», είπε ο Κρις Γκρέιλινγκ, υπουργός που υποστηρίζει το Brexit.

«Θα έπρεπε να είχαμε συνθλιβεί όπως τα έντομα» παραδέχτηκε ο Ντομινίκ Κάμινγκς, ο άστατος διευθυντής του στρατοπέδου υπέρ της εξόδου. Αντίθετα, όταν σταμάτησε το οικονομικό μπαράζ, το στρατόπεδο του Brexit βγήκε από το καταφύγιό του και εξαπέλυσε μια αντεπίθεση η οποία στηρίχθηκε σε μια υπόσχεση για περιορισμό της μετανάστευσης. Ο κύριος Κάμινγκς, ένας φιλελεύθερος υπέρμαχος της εξόδου, που θέλει να απαλλαγεί η Βρετανία από τα ρυθμιστικά δεσμά των Βρυξελλών, αναγνώρισε ότι η πλευρά του έχανε στην οικονομία. Παραδέχτηκε ακόμα ότι οι ψηφοφόροι της εργατικής τάξης δεν θα αντιδρούσαν θετικά στο αφήγημα των ευρωσκεπτικιστών Τόρηδων ότι θα περνούσαν καλύτερα χωρίς τους ευρωπαϊκούς κανόνες, όπως τα δικαιώματα στον χώρο εργασίας. Ο κύριος Κάμινγκς -προς έκπληξή του- ανακάλυψε ότι το μεταναστευτικό γαλβάνιζε ένα ευρύ τμήμα ψηφοφόρων, πολλοί από τους οποίους κατηγορούσαν την καθαρή αύξηση της μεταναστευτικής ροής κατά 330.000 άτομα για τους δικούς τους στάσιμους μισθούς, την ακριβή στέγη, την αδυναμία να βρουν σχολείο για το παιδί τους και να κλείσουν ραντεβού με γιατρό.

« Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει την Ε.Ε.» λέει ένα ανώτερο στέλεχος της εκστρατείας για την έξοδο. Εξήγησε ότι σύνθετα προβλήματα υποβιβάζονται σε ένα μήνυμα για τη μετανάστευση και για τα χρήματα της Βρετανίας που στέλνονται στις Βρυξέλλες, που ενοποιούνται με την καταστροφικά απλή ατάκα του κυρίου Κάμινγκς: «Πάρτε τον έλεγχο».

Σύμφωνα με πηγές μέσα στο στρατόπεδο της παραμονής στην Ε.Ε., ο Κρεγκ Όλιβερ, ο υπεύθυνος Τύπου του κυρίου Κάμερον, δεν επέτρεψε σε υπουργούς των Τόρηδων να βγουν στην τηλεόραση για το μεταναστευτικό, φοβούμενος ότι ακόμη και η συζήτηση για το θέμα θα έπαιζε το παιχνίδι του αντιπάλου. Καθώς άρχιζε να κλείνει η ψαλίδα στις δημοσκοπήσεις της τελευταίας εβδομάδας του Μαϊου, ένας άνεμος πανικού εξαπλώθηκε στο στρατόπεδο της παραμονής. Ο κύριος Κάμερον ακύρωσε ένα υπουργικό συμβούλιο προκειμένου να δώσει μια έκτακτη συνέντευξη Τύπου, στην οποία ουσιαστικά αποκάλεσε ψεύτες τους υπουργούς του που υποστηρίζουν το Brexit.

Κατόπιν ο κύριος Κάμερον ενέκρινε μια οργανωμένη απόπειρα δυσφήμησης του πρώην δημάρχου του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον, ενός τέκνου του Ήτον και γιου ευρωκράτη, ο οποίος έχει γίνει ο ηγέτης της λαϊκής εξέγερσης εναντίον της Ε.Ε., υποστηρίζοντας ότι (ο Τζόνσον) είναι ένας οπορτουνιστής που ενδιαφέρεται μόνο να γίνει πρωθυπουργός.

«Ο πρωθυπουργός πρέπει να συμπεριφέρεται περισσότερο σαν ηγέτης», διαμαρτυρήθηκε ένας υπουργός ο οποίος κανονικά υποστηρίζει την παραμονή στην Ε.Ε. «Είναι κάπως σαν το 1945 μέσα στο καταφύγιο με την Εύα Μπράουν και το περίστροφο».

Οδός Εξόδου

Μέχρι τα μέσα της περασμένης εβδομάδας οι επιπτώσεις της προσήλωσης του στρατοπέδου της εξόδου στο μεταναστευτικό ήταν εντυπωσιακές: οι υποστηρικτές των Εργατικών από τις εργατικές τάξεις συνέρρεαν στην πόρτα του Brexit. «Την περασμένη εβδομάδα το 100% των χαμένων ψηφοφόρων μας ήταν μη-Τόρηδες» είπε ένα μέλος της εκστρατείας υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε. Ένας Εργατικός βουλευτής δήλωσε: «Οι ακτιβιστές μας δεν θέλουν να πηγαίνουν σε ορισμένες περιοχές γιατί η υποδοχή είναι πολύ εχθρική».

Μέχρι να εμφανιστεί ο κύριος Όζμπορν και να ισχυριστεί ότι θα χρειαζόταν να περάσει μειώσεις δαπανών και αύξηση φορολογίας 30 δισ. λιρών σε έναν «προϋπολογισμό - Brexit» (σ.σ.: συμπληρωματικό προϋπολογισμό) για να διορθώσει τις επιπτώσεις από μια ψήφο υπέρ της εξόδου, ο πανικός φαινόταν ότι είχε πλήρως εξαπλωθεί.

Μέλη της εκστρατείας για την έξοδο πιστεύουν ακόμη ότι ισχυρά παγκόσμια ρεύματα θα τους ωθήσουν στη νίκη. «Σε ποιο σημείο αναγνωρίζουμε ότι το αντικαθεστωτικό αίσθημα είναι αληθινό και διεθνές;» ρωτά ο Τζέιμς Κλέβερλι, πρώην αξιωματικός του στρατού και βουλευτής των Τόρηδων που υποστηρίζει το Brexit. «Μπορείς να παρουσιάσεις έξυπνους ανθρώπους, πλούσιους ανθρώπους, ενίοτε ξένους ανθρώπους -Μπάρακ Ομπάμα, Κριστίν Λαγκάρντ-, αλλά αυτά είναι ανούσια για πολλούς ψηφοφόρους του Brexit.

Αλλά το να τρέχεις στην αντίθετη κατεύθυνση είναι η πολιτική δύναμη που καθόρισε εκλογές σε όλο τον κόσμο για γενιές και η οποία, όπως πιστεύουν οι κύριοι Κάμερον και Όζμπορν, θα επικρατήσει: το ατομικό οικονομικό συμφέρον.

Τις ημέρες πριν από τον φόνο της Κοξ το YouGov (σ.σ.: εταιρεία δημοσκοπήσεων) συγκέντρωνε στοιχεία για μια «μετακίνηση προς το κατεστημένο» και μια αύξηση της υποστήριξης για την παραμονή στην Ε.Ε. , με το 33% των ψηφοφόρων να λένε ότι φοβούνται πως το Brexit θα χειροτερεύσει τη θέση τους, αυξημένο από το 23% που ήταν πριν από ένα δεκαπενθήμερο, μια ένδειξη ότι οι προειδοποιήσεις του κυρίου Όζμπορν έπιαναν τόπο.

Εν τω μεταξύ ο θάνατος της βουλευτή των Εργατικών στη μικρή πόλη Μπίρσταλ προκάλεσε μια συζήτηση κατά πόσον η τραγωδία συνδεόταν με κάποιον τρόπο με τον οξύ τόνο της αντιπαράθεσης για τη μετανάστευση από ορισμένα στελέχη της εκστρατείας για την έξοδο- μια υπενθύμιση ότι το ζήτημα ήταν ισχυρό αλλά και ένα πιθανό ελάττωμα της στρατηγικής της εκστρατείας για το Brexit.

Ο κύριος Φάρατζ αναγκάστηκε να υπερασπιστεί μια αφίσα του UKip που παρουσίαζε πλήθος απελπισμένων Σύρων προσφύγων στη Σλοβενία μαζί με το σύνθημα «οριακό σημείο». Ο κύριος Γκόουβ, βουλευτής των Τόρηδων που υποστηρίζει το Brexit και φίλος του κυρίου Κάμερον, παραδέχτηκε ότι «ανατρίχιασε» όταν το είδε.

Ο κύριος Κάμινγκς φοβήθηκε από την αρχή ότι μια εκστρατεία που βασίζεται στο μεταναστευτικό θα είχε απήχηση κυρίως σε εκείνους που είχαν αποφασίσει να ψηφίσουν για την έξοδο και θα απωθούσε αναποφάσιστους ψηφοφόρους οι οποίοι θα ήταν πιθανότερο να ανταποκριθούν σε οικονομικά επιχειρήματα. Μέχρι τον φόνο της Κοξ οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι έκανε λάθος.

Ο Τζον Κέρτις, βετεράνος δημοσκόπος, πιστεύει ότι ο θάνατος της Κοξ θα έχει «σχεδόν μηδενική» επίπτωση στην τελική ψηφοφορία. Αλλά όσον αφορά στη δυναμική της εκστρατείας, η τραγωδία σταμάτησε τη δυναμική προς το Brexit, έβαλε το στρατόπεδο της εξόδου σε αμυντική θέση για τη μετανάστευση και επέτρεψε στον κύριο Κάμερον να θέσει την ιδέα ότι η ψήφος για την παραμονή στην Ε.Ε. είναι ψήφος για μια πιο ανοιχτή, πιο καλή Βρετανία.

Ο πρωθυπουργός πάντοτε πίστευε ότι η οικονομία θα αποδειχτεί το ζήτημα που θα δώσει τη νίκη, όπως γινόταν πάντα, αλλά αντιμετωπίζει έναν τυφώνα κατά του κατεστημένου που λυσσομανά πολύ πέρα από τη Βρετανία. Πολιτικοί από όλο τον κόσμο θα παρακολουθούν με ανησυχία το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Και ο στόχος του κυρίου Κάμερον να διευθετήσει το ευρωπαϊκό ζήτημα -τόσο εντός της Βρετανίας όσο και στο κόμμα του- ίσως είναι ανέφικτος, ακόμη και με μια νίκη του στρατοπέδου υπέρ της παραμονής.

Ένας από τους ανώτερους συμβούλους του κυρίου Κάμερον παραδέχεται ότι το δημοψήφισμα θα μπορούσε να φέρει τα πάνω κάτω στην εκλογική ορθοδοξία και ότι αυτή τη φορά τα οικονομικά επιχειρήματα ίσως να μην είναι αρκετά. Δεν πιστεύει ότι η Βρετανία θα ψηφίσει για να φύγει από την Ε.Ε., αλλά παραδέχεται ότι κανένας δεν μπορεί πλέον να είναι βέβαιος. «Μπορώ να σας πω με το χέρι στην καρδιά ότι δεν θα συμβεί; Όχι, δεν μπορώ».

George Parker

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL