"Η αναδοχή επιφέρει αλλαγές και για τα παιδιά, και τους γονείς. Στην αρχή είναι δύσκολα, η καθημερινότητα αλλάζει. Μήπως δεν αλλάζει όμως όταν ένα παιδί γεννιέται; Εκείνο που έχει σημασία είναι να έχεις αγάπη, θέληση και υπομονή. Τα πράγματα στη συνέχεια εξομαλύνονται γρήγορα" μας λέει η Χριστίνα, 41 ετών.
Έγινε ανάδοχος πριν από πέντε χρόνια και δηλώνει χωρίς ενδοιασμούς από την εμπειρία της ότι αν υπήρχαν κι άλλα ζευγάρια που καταλάβαιναν "πόσο πιο απλό και ωραίο είναι όλο αυτό, δεν θα υπήρχαν παιδιά στα ιδρύματα".
"Πολλοί έχουν αναστολές. Προσπαθώ να καταλάβω όμως το γιατί. Το ότι δεν είναι το δικό τους DNA; Μπορώ να εγγυηθώ ότι τα πράγματα είναι πολύ ωραία. Τα παιδιά αυτά είναι ευλογημένα. Προτρέπω όλο τον κόσμο να το κάνει, αρκεί να είναι αποφασισμένος να αγωνιστεί και να το θέλει με την καρδιά του" σημειώνει.
Η ίδια όταν πήρε την απόφαση ήταν 36 χρόνων και ο σύζυγός της 38. Το αποφάσισαν αφού διαπίστωσαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά και δεν ήθελαν να προχωρήσουν σε εξωσωματική. Όλες οι πλευρές λειτούργησαν θετικά με τον τρόπο τους. Το "Μητέρα" υποστήριξε την οικογένεια με κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους. "Για οτιδήποτε χρειάστηκε τον πρώτο καιρό τους ενοχλούσα στα κινητά τους". Η οικογένεια του ζευγαριού ήταν επίσης πολυ θετική και παρακινητική, όπως και ο ευρύτερος περίγυρός τους. Ιδιαίτερα υποστηρικτικό και συνεργάσιμο ήταν το σχολείο, ενώ οι μόνες ερωτήσεις που γίνονταν από άλλο κόσμο "είχαν περισσότερο χαρακτήρα περιέργειας και όχι κακή προαίρεση".
Με τον καιρό το παιδί ηρέμησε, ένιωσε καλύτερα και ασφαλές. "Στην αρχή υπήρχαν πολλές ερωτήσεις για τους βιολογικούς γονείς. Η αλήθεια είναι ο καλύτερος δρόμος. Του έχουμε πει πως όταν μεγαλώσει, θα μπορεί να κάνει τη δική του έρευνα και θα τον βοηθήσουμε". Όσο για το πώς αντιμετωπίζουν κάποια αταξία του ή επιθετική συμπεριφορά, τονίζει ότι η λύση δεν βρίσκεται στις φωνές: "Θα του πω 'έλα να σε πάρω μια αγκαλιά' και αυτό έχει καλύτερο αποτέλεσμα".
Στα 4,5 χρόνια του είχε εγκαταλειφθεί δύο φορές
"Μια μέρα φύγαμε από το σπίτι ζευγάρι και γυρίσαμε γονείς" μας λέει η Σ., που θυμάται την ημέρα που πήραν στο σπίτι τους τον μικρό της γιο. Τον υιοθέτησαν πριν τέσσερα χρόνια περίπου κι εκείνος, ενώ δεν είχε κλείσει ακόμη ούτε τα πέντε του, είχε ήδη εγκαταλειφθεί δύο φορές. Πρώτα από τη φυσική του οικογένεια και μετά από ένα άλλο ζευγάρι. "Κάθε μέρα ρωτούσε 'μ' αγαπάς;' κι αν θα μείνει για πάντα μαζί μας. Μετά από μια φασαρία ρωτούσε 'αν κάνω κάτι κακό, θα με πάτε πίσω;'".
Η ιστορία της οικογένειας ξεκίνησε σαν να ήταν βγαλμένη από το πιο γλυκό κινηματογραφικό σενάριο. Όταν η Σ. πήγε με τον σύζυγό της στο ίδρυμα, στο πλαίσιο των διαδικασιών που εξελίσσονταν για την υιοθεσία, το παιδί, που δεν γνώριζε ότι είχαν έρθει για εκείνο, έτρεξε προς τον άντρα της και φώναξε "αυτός είναι ο μπαμπάς μου".
"Οι δυσκολίες υπήρξαν στην αρχή, στο πρώτο εξάμηνο. Το παιδάκι μας ήταν ήδη σε μια ηλικία που ήταν άτομο. Δεν ήταν βρέφος να το πλάσεις, αλλά και να έχεις τον χρόνο να προετοιμάσεις τον εαυτό σου. Μέσα σε μια μέρα γίναμε γονείς. Είχαμε όμως πολύ μεγάλη όρεξη να φτιάξουμε μια όμορφη οικογένεια".
Από την παραμυθένια εξέλιξη των πραγμάτων τους προσγειώνει σταθερά η ελληνική γραφειοκρατία. Παρότι το παιδί βρίσκεται στην οικογένειά τους εδώ και τέσσερα χρόνια σχεδόν, ακόμη δεν έχουν εξασφαλίσει την επιμέλειά του. Ίσως γιατί η Σ. είναι μετανάστρια.
"Μοιάζει σαν να μη μας παίρνει κανείς στα σοβαρά. Πρώτα, λόγω των καθυστερήσεων έληξε το χαρτί γονικού δικαιώματος από τη βιολογική μητέρα, το οποίο έπρεπε να βγει ξανά. Μετά έγραψαν λάθος το επίθετο του παιδιού. Μετά μας έδωσαν μια τελική ημερομηνία από το δικαστήριο όπου απονέμεται η επιμέλεια και την άλλαξαν πάλι ζητώντας ένα χαρτί για τη σχετική νομοθεσία που ισχύει στη χώρα από την οποία είμαι. Κάθε τόσο λόγω των καθυστερήσεων πρέπει παράλληλα να ανανεώνουμε διάφορα άλλα πιστοποιητικά που λήγουν, όπως ψυχολογικά τεστ και ότι δεν είμαστε φυγόδικοι".
Στερώντας την επιμέλεια του παιδιού από τη Σ. και τον σύζυγό της, το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορούν να καλύψουν με τη δική τους ασφάλεια το παιδί. Τώρα που χρειάζεται να κάνει μια επέμβαση, θα πρέπει να αναλάβουν οι ίδιοι το σημαντικό κόστος, "το οποίο θα το βρίσκαμε ό,τι κι αν γινόταν".
Σημειώνεται ότι, πριν φτάσουν στην υιοθεσία, οι δαδικασίες κράτησαν περίπου τριάμισι χρόνια εξαιτίας της έλλειψης κοινωνικών λειτουργών. Το τωρινό νομοσχέδιο για την αναδοχή και υιοθεσία στοχεύει να επιλύσει το πρόβλημα, με το υπουργείο Εργασίας να τονίζει ότι θα χρειάζονται για να εκκινήσει πλέον η διαδικασία από οκτώ έως δώδεκα μήνες.
Η εμπειρία της Πάττυ, αναδόχου παιδιών με αναπηρία
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εμπειρία της Πάττυ, ειδικής παιδαγωγού, η οποία έχει γίνει έξι φορές ανάδοχος σαββατοκύριακου για παιδιά με Σύνδρομο Down. "Αναλαμβάνω παιδιά με αναπηρία γιατί θέλω να τους δώσω ερεθίσματα να αναπτυχθούν και να αντισταθμίσω κάπως την έλλειψη ερεθισμάτων που έχουν τα παιδιά μέσα στα ιδρύματα".
Η εξέλιξη των παιδιών μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον είναι θεαματική. "Ήταν ένα κοριτσάκι 5 ετών, το οποίο ήταν τυφλό. Έκανα επαναλαμβανόμενα τις ίδιες κινήσεις και δεν έδειχνε να κατανοεί ούτε τα βασικά. Σήμερα αυτό το παιδί έχει επανενωθεί με τη βιολογική του οικογένεια και μαθαίνει γράμματα. Το πήρε τηλέφωνο η νονά της και της απάντησε σε ερώτηση για το πόσο κάνει 60 και 60".
Όπως τονίζει η Πάττυ, στην προκειμένη περίπτωση, όπως και σε άλλες, έχουν παίξει λάθος ρόλο γιατροί που έχουν παραπλανήσει τις οικογένειες πως το παιδί δεν θα μπορέσει να κάνει ποτέ τίποτα στη ζωή του, ενώ εκείνο που χρειάζεται είναι να γίνει εστιασμένη παρέμβαση. Ξεκαθαρίζει πάντως ότι ούτε η ίδια θέλει να παραπλανήσει τον κόσμο. "Δεν σημαίνει ότι κάθε παιδί που θα πάει σε μια οικογένεια θα ξεπεράσει τη βλάβη του. Θα του δοθεί όμως η δυνατότητα να αναπτύξει τις ικανότητές του".
Εκείνο που φαντάζει δύσκολο για έναν ανάδοχο γονιό είναι ο αποχωρισμός. Η Πάττυ τον έχει βιώσει πολλές φορές. "Είχα τη χαρά να έχουν πάει όλα τα παιδιά σε ανάδοχες ή θετές οικογένειες. Μπορεί να το λέω κάπως εύκολα τώρα, αλλά δεν είναι η πιο εύκολη διαδικασία. Δένεσαι με το παιδάκι. Αλλά επειδή ακριβώς είναι παιδοκεντρική διαδικασία, το να προχωρήσει το παιδί σε μια κατάσταση καλύτερη για εκείνο είναι ο τελικός στόχος κι αυτό τα σβήνει αυτό όλα".
