Περιορισμένη παραμένει η “διείσδυση” των γυναικών εργαζομένων στον ενεργειακό τομέα, τόσο στις πιο “σκληρές” θέσεις της παραγωγής ενέργειας όσο και στα υψηλότερα επίπεδα διοίκησης εταιρειών του χώρου, αν και φαίνεται πως το γυναικείο δυναμικό μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη στροφή προς τις πράσινες μορφές ενέργειας που συντελείται διεθνώς.
Στην Ευρώπη το δυναμικό στον ενεργειακό τομέα αποτελείται κυρίως από άντρες (77,9%), με τις γυναίκες να αντιπροσωπεύουν μόνο το 22,1%. Η ίδια τάση φαίνεται πως υπάρχει και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών, στον οποίο επίσης οι γυναίκες υπο-εκπροσωπούνται, καθώς αποτελούν λιγότερο από το 30% των θέσεων στη μεταποίηση (π.χ. καύσιμα για οχήματα, εξοπλισμός για έλεγχο ρύπανσης κ.λπ.), στις κατασκευές και στην παραγωγή ενέργειας. Στις πιο εξειδικευμένες εργασίες σε αυτούς τους χώρους (εργαζόμενοι ορυχεία, ειδικοί στη μόνωση, υδραυλικοί, εγκαταστάτες σωληνώσεων, ηλεκτρολόγοι, ειδικοί ψύξης / θέρμανσης κ.ά.) η ανδρική κυριαρχία είναι μάλλον ο κανόνας.
Άλλοι τομείς, όπως η μηχανική και οι οικονομικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες -χώροι στους οποίους συγκεντρώνονται και οι πιο “καλοπληρωμένες” δουλειές-, είναι επίσης ανδροκρατούμενοι. Στον δε τομέα των ΑΠΕ οι γυναίκες, γενικότερα, απασχολούνται σε χαμηλότερης ειδίκευσης εργασίες και κυρίως στη διοίκηση και την επικοινωνία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) οι γυναίκες είναι σημαντικές κατά τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας, καθώς τείνουν να έχουν πιο ανεπτυγμένη οικολογική “συνείδηση” ως καταναλωτές σε σχέση με τους άντρες: είναι πιο πιθανό να αγοράσουν προϊόντα με οικολογική σήμανση, προσέχουν περισσότερο τις πράσινες προμήθειες, θεωρούν πιο σημαντική την ενεργειακή απόδοση σε μεταφορικά μέσα / καύσιμα και είναι πιο πρόθυμες να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους για να επιτύχουν στόχους “αειφορίας”.
Ορισμένοι από τους πιο συχνά αναφερόμενους λόγους για τη χαμηλή συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας της ενέργειας (EIGE) είναι οι εξής:
- Η έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων λόγω του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων στην εκπαίδευση που συνδέεται με τον ενεργειακό τομέα.
- Η αντίληψη ότι ο ενεργειακός τομέας είναι ανδρικό πεδίο δραστηριότητας και η εμμονή στα στερεότυπα των φύλων.
- Η δυσκολία για την επίτευξη μιας ισορροπίας εργασίας - οικογένειας στη ζωή, που αποθαρρύνει τις γυναίκες να αναλάβουν θέσεις εργασίας, οι οποίες περιλαμβάνουν απρόβλεπτο ωράριο / πρόγραμμα εργασίας ή έκτακτες μετακινήσεις (ταξίδια κ.λπ.).
- Οι ανεπαρκείς δυνατότητες προώθησης της καριέρας και προγραμμάτων καθοδήγησης για γυναίκες.
Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ 2016) επί των απασχολούμενων γυναικών στην ενέργεια στην Ευρώπη, το 23% κατέχει μη διευθυντικές θέσεις, το 12% βρίσκεται σε ομάδα ανώτερων διευθυντικών στελεχών και μόλις το 7% κατέχει διευθυντικές θέσεις. Κατά τον ΙΕΑ η ενεργειακή βιομηχανία παραμένει ένας από τους τομείς με τη μεγαλύτερη ανισότητα στο επίπεδο των φύλων.
Ο αριθμός των γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις διοίκησης στον ενεργειακό τομέα είναι επίσης πολύ χαμηλός. Μελέτη του EIGE (2010, σε Γερμανία, Ισπανία και Σουηδία) κατέδειξε ότι το 64% στις 295 ενεργειακές εταιρείες που συμμετείχαν δεν είχαν καθόλου γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια ή στις ομάδες διαχείρισης. Επίσης, μόνο 5% των εταιρειών είχαν γυναίκες σε ποσοστό 40% ή παραπάνω όλων των θέσεων εργασίας. Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη και στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς για παράδειγμα στην Γερμανία οι γυναίκες αποτελούν μόνο το 8% των μελών των διοικητικών συμβουλίων σε εταιρικά σχήματα που προωθούν τις ΑΠΕ.
Τα νούμερα τείνουν να είναι ελαφρώς καλύτερα στη βιομηχανία πετρελαίου, στην οποία υπάρχει μια αύξηση 3% στη γυναικεία συμμετοχή στις υψηλές θέσεις την περίοδο 2000-2007 (από 9% σε 12% αντίστοιχα).
Η κατάσταση είναι περίπου η ίδια και στον δημόσιο τομέα, καθώς σύμφωνα με μελέτη του EIGE (2012) το 17,3% των γυναικών στον ενεργειακό τομέα απασχολείται σε υψηλού επιπέδου θέσεις, έναντι του 82,7% των ανδρών, με την κατάσταση να χαρακτηρίζεται ελαφρώς καλύτερη στις σκανδιναβικές χώρες σε σχέση με τις μεσογειακές χώρες.
