Το ηχηρό μήνυμα κατά της Τουρκίας ήταν και το μοναδικό καλό νέο της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης. Παρ’ όλο που οδηγεί και επίσημα πλέον τις ευρωτουρκικές σχέσεις στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών, αποδεικνύει πως σε θέματα παραβίασης κυριαρχίας ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αλληλεγγύη υπερισχύει των διαφορετικών συμφερόντων. Ωστόσο, στα υπόλοιπα ζητήματα οι ηγέτες της Ε.Ε. εμφανίστηκαν για ακόμα μία φορά διχασμένοι και ανίκανοι να καταλήξουν σε συμβιβασμούς που να κάνουν την Ε.Ε. να -φαίνεται τουλάχιστον ότι- μιλάει με μία φωνή.
Πέρα από την αδυναμία να συμφωνήσουν στον στόχο για κλιματική ουδετερότητα (απεξάρτηση από τον άνθρακα) μέχρι το 2050, λόγω της αντίθεσης των ανατολικών χωρών, οι “28” δεν μπόρεσαν ούτε σε αυτή τη σύνοδο να βάλουν ένα τέλος στο παζάρι για τις κορυφαίες θέσεις των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων. Το βασικό αγκάθι δεν είναι άλλο από την αδυναμία εύρεσης του προσώπου που θα διαδεχθεί τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ την 1η Νοεμβρίου. Πρόκειται για το κορυφαίο ευρωπαϊκό αξίωμα και επομένως εάν υπάρξει ευρεία συμφωνία σε αυτό, η κάλυψη των άλλων θέσεων θα γίνει πολύ πιο εύκολα. Μέχρι στιγμής όμως αυτό δεν φαίνεται καν εφικτό.
Έκτακτη σύνοδος στις 30 Ιουνίου
Το αποτέλεσμα είναι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και των γεωγραφικών μπλοκ να συνεχίζονται αέναα, με προγραμματισμένη ακόμα μία έκτακτη σύνοδο κορυφής την Κυριακή 30 Ιουνίου. “Δεν θα είναι πιο εύκολο τότε αλλά είναι κάτι που πρέπει να γίνει” είπε χαρακτηριστικά την Πέμπτη τα ξημερώματα ο Ζ.Κ. Γιούνκερ, ο οποίος χαριτολογώντας εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη η αντικατάστασή του. Τα χρονικά περιθώρια είναι μάλιστα στενά καθώς στις 2 Ιουλίου η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου θα πρέπει να ψηφίσει για τον πρόεδρό του Ε.Κ. και στις 15 του μήνα για τον πρόεδρο της Επιτροπής.
Ο Βέμπερ και το αδιέξοδο
Οι ελπίδες για μια συμφωνία “ψαλιδίστηκαν” ήδη πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής, όταν οι πολιτικές ομάδες των Φιλελεύθερων και των Σοσιαλιστών στο Ευρωκοινοβούλιο δήλωσαν πως αποκλείεται να δώσουν την ψήφο τους στον υποψήφιο του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ. Την ίδια στιγμή, οι ηγέτες του ΕΛΚ αρνήθηκαν να “παραδώσουν τα όπλα” τόσο εύκολα και “στύλωσαν" τα πόδια στην υποψηφιότητα Βέμπερ, επιφέροντας ουσιαστικά αδιέξοδο.
Το τεταμένο και ανταγωνιστικό κλίμα μεταξύ -κυρίως- Γερμανίας και Γαλλίας φάνηκε επίσης από την πρωτοβουλία των ιθυνόντων του Συμβουλίου να απαγορεύσουν την είσοδο των βοηθών των ηγετών αλλά και των κινητών τους στην αίθουσα συνεδριάσεων για να αποφευχθούν οι διαρροές. Το συγκεκριμένο παιχνίδι εξουσίας, παρ’ όλο που είναι συνηθισμένο στην Ε.Ε., αυτή τη φορά έχει ως αποτέλεσμα να βγαίνει προς τα έξω η άσχημη εικόνα μιας χούφτας ηγετών να παίζουν την κολοκυθιά.
Σύμφωνα με αξιωματούχους, οι μαραθώνιες συνομιλίες των ηγετών τη νύχτα της Πέμπτης έμοιαζαν ορισμένες φορές εξουθενωτικές και χωρίς σαφή κατεύθυνση. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ως η ισχυρότερη φωνή του ΕΛΚ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ήταν αυτή που ισχυρίστηκε πως εάν η υποψηφιότητα Βέμπερ “καεί”, θα πρέπει να ακολουθήσουν και οι υπόλοιποι κορυφαίοι υποψήφιοι των Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων. Αυτό ουσιαστικά κόβει τα φτερά των Φιλελεύθερων ηγετών όπως είναι ο Ολλανδός Μαρκ Ρούτε ή ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν, που βγήκαν αρκετά ενισχυμένοι από τις ευρωεκλογές του Μαΐου και ανέβασαν αρκετά τον πήχη των προσδοκιών.
Επιπλέον, εάν τελικά αναζητηθούν πρόσωπα εκτός διαδικασίας spitzenkandidat, είναι γεγονός ότι θα έχει γίνει το πρώτο βήμα για την κατάργησή της, έχοντας συμπληρώσει μόλις πέντε χρόνια ζωής. Η εν λόγω διαδικασία καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 2014 με στόχο να εμπλακούν περισσότερο οι Ευρωπαίοι πολίτες στα ευρωπαϊκά πολιτικά πράγματα, καθώς τον πρώτο λόγο στη διεκδίκηση του πόστου της προεδρίας της Επιτροπής έχει ο κορυφαίος υποψήφιος του κόμματος που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό στις ευρωπαϊκές εκλογές. Ωστόσο, η πρωτοβουλία της πρότασης υποψηφίου παραμένει στους ηγέτες, αν και οι ευρωβουλευτές πρέπει να είναι αυτοί που θα εγκρίνουν με απόλυτη πλειοψηφία την εν λόγω υποψηφιότητα. Αξίζει λοιπόν να σημειωθεί ότι στο αδιέξοδο των ηγετών προστίθεται και η δήλωση των πολιτικών ομάδων πως δεν θα ψηφίσουν κανένα πρόσωπο εκτός της εν λόγω διαδικασίας.
