Παρά τις ελπίδες που εξέφραζαν τις προηγούμενες ημέρες Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι ηγέτες της Ε.Ε. απέτυχαν να συμφωνήσουν στη σύνοδο κορυφής της Πέμπτης για την απεξάρτηση της ευρωπαϊκής οικονομίας από τις εκπομπές αερίων CO2 έως το 2050. Ο φιλόδοξος αυτός στόχος για την ουσιαστική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σκόνταψε τελικά στην αντίθεση των χωρών της ανατολικής Ευρώπης (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Εσθονία), των οποίων η οικονομία είναι στενά συνδεδεμένη με τη χρήση άνθρακα.
Ειδικότερα, τα τελικά συμπεράσματα της συνόδου αναφέρουν ότι η Ε.Ε. θα εξασφαλίσει τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα “βάσει της Συμφωνίας των Παρισίων” αφαιρώντας τη χρονολογία 2050 που υπήρχε στο τελευταίο προσχέδιο.
Ως εκ τούτου οι υπόλοιπες χώρες περιορίστηκαν σε μια υποσημείωση στο κείμενο των συμπερασμάτων η οποία αναφέρει πως “τα περισσότερα κράτη - μέλη εκτιμούν ότι η κλιματική ουδετερότητα πρέπει να έχει επιτευχθεί έως το 2050”. “Η πραγματική αποτυχία των Ευρωπαιων ηγετών είναι ότι δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν σε μια χρονολογία - στόχο για την κλιματική ουδετερότητα. Χρειάζεται επείγουσα δράση, όχι μόνο για τους στόχους, αλλά και για συγκεκριμένα μέτρα άμεσα” δήλωσε σχετικά η επικεφαλής της πολιτικής ομάδας των Πρασίνων Σκα Κέλερ κάνοντας λόγο επίσης για “προστασία επιχειρηματικών συμφερόντων”.
Για τις τέσσερις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες το πρόβλημα είναι οικονομικό. Συγκεκριμένα ανησυχούν ότι η αποσύνδεση από τη χρήση άνθρακα θα θέσει σε κίνδυνο την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στόχο να διαθέσει το 25% του προϋπολογισμού της για το διάστημα 2021-2027 σε πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος και η Γαλλία μάλιστα πρότεινε το ποσοστό αυτό να ανέλθει στο 40%, επιδιώκοντας να κάμψει τις αντιδράσεις των χωρών που διαφωνούν. Ωστόσο, η Πολωνία επιδιώκει να εξασφαλίσει με κάθε βεβαιότητα πως θα υπάρξουν απτά οικονομικά κίνητρα για την ενεργειακή αυτή μετάβαση.
Τα αποτελέσματα της συνεδρίασης αναφέρουν ότι το Συμβούλιο εξακολουθεί να προτίθεται να ολοκληρώσει τις συνομιλίες μέχρι το τέλος του έτους και ότι θα υπάρξει τελική συμφωνία "στις αρχές του 2020". Προκειμένου να ικανοποιηθούν τα αιτήματα όσων αντιδρούν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικοί αντιπρόσωποι καλούνται να εξετάσουν προσεκτικότερα τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της στρατηγικής.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το βέτο της Πολωνίας και των υπόλοιπων τριών χωρών διακυβεύει τη συνολική θέση της Ε.Ε. στη Σύνοδο για το Κλίμα που οργανώνει ο ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, με στόχο να επικυρωθεί εκ νέου η στάση των άλλων χωρών για το κλίμα απέναντι στην πολιτική του Τραμπ. Πλέον οι χώρες που επιθυμούν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής θέσης θα πρέπει να περιοριστούν στην κοινή διακήρυξη προθέσεων που υπέγραψε η πλειονότητα των εταίρων.
