Έντονος προβληματισμός επικρατεί στην Αθήνα μετά την όξυνση της ρητορικής της Μόσχας τις τελευταίες ημέρες με αφορμή την υπόθεση των δύο Ρώσων διπλωματών που απελάθηκαν από τη χώρα μας, ενώ παράλληλα είναι σαφής η διάθεσή της να ρίξει τους τόνους. Άλλωστε, αυτό επεδίωξε από την πρώτη στιγμή η ελληνική πλευρά προκειμένου να μην επηρεαστούν αρνητικά οι σχέσεις μεταξύ των δυο χωρών. Ωστόσο, οι τελευταίες τοποθετήσεις του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών έριξαν λάδι στη φωτιά, παρά το γεγονός ότι και η Μόσχα φάνηκε να υιοθετεί μια λογική νηφαλιότητας τις πρώτες ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης.
Στο Μαξίμου ο Ν. Κοτζιάς
Στον απόηχο των δηλώσεων της εκπροσώπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, που μίλησε για "παιχνίδι στο οποίο σύρθηκε η Ελλάδα" και για "πιέσεις" που δέχτηκε η χώρα μας φωτογραφίζοντας τις ΗΠΑ, καθώς και την αναβολή της επίσκεψης Λαβρόφ τον Οκτώβριο στην Αθήνα, ο υπουργός Εξωτερικών πέρασε χθες τις πόρτες του Μαξίμου όπου είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο, κατά τη συζήτηση Αλ. Τσίπρας και Ν. Κοτζιάς υπογράμμισαν ότι η Ελλάδα θα απαντά αποφασιστικά όποτε θίγεται ζήτημα εθνικής κυριαρχίας, τονίζοντας ωστόσο ότι η κυβέρνηση "ακολουθεί και θα συνεχίσει να ακολουθεί την πάγια πολιτική της για προώθηση των σχέσεων με τη Ρωσία σε διμερές και πολυμερές επίπεδο".
Αναβάλλεται η επίσκεψη Λαβρόφ
Είχε προηγηθεί η δήλωση του Ρώσου πρέσβη στην Αθήνα στο πρακτορείο Tass ότι η προγραμματισμένη επίσκεψη του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ στην Ελλάδα αναβάλλεται. "Η χρονική περίοδος κατά την οποία σχεδιαζόταν η επίσκεψη του κ. Λαβρόφ, το φθινόπωρο, δεν είναι πλέον κατάλληλη" δήλωσε ο Ρώσος πρέσβης στην Αθήνα Αντρέι Μασλόφ σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο, σημειώνοντας ότι η Ρωσία θα απελάσει Έλληνες διπλωμάτες χωρίς να έχει καθοριστεί ακόμη ο αριθμός και ο χρόνος. "Σε κάθε περίπτωση, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είναι καλοδεχούμενος στην Αθήνα" ανέφεραν ελληνικές διπλωματικές πηγές στο ΑΠΕ. Όπως επισήμαναν οι ίδιες πηγές με αφορμή της δηλώσεις Μασλόφ, το αίτημα της επίσκεψης Λαβρόφ στην Αθήνα είχε διατυπωθεί από τη ρωσική πλευρά.
Με ένα tweet, το οποίο σε μερικές ώρες σβήστηκε, η ρωσική πρεσβεία σημείωνε ότι η ελληνική πλευρά ήταν αυτή που ζήτησε την επίσκεψη Λαβρόφ στην Αθήνα, παραθέτοντας μάλιστα δηλώσεις του Ν. Κοτζιά κατά την επίσκεψή του στη Μόσχά μετά τη συνάντηση με τον Σ. Λαβρόφ: "Επιβεβαιώσαμε την πρόσκληση στον ομόλογό μου να έρθει στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο" σημείωσε στην ανάρτησή της η ρωσική πρεσβεία χρησιμοποιώντας τα λόγια του Έλληνα υπουργό Εξωτερικών. Ωστόσο, όπως ξέρουν όσοι έχουν επαφή με τις διπλωματικές διαδικασίες, είναι σύνηθες οι προσκλήσεις για επίσημες επισκέψεις να ζητούνται από την πλευρά που επιθυμεί να πραγματοποιήσει την επίσκεψη. Άλλωστε, το ταξίδι Λαβρόφ στην Αθήνα επρόκειτο να είναι προπαρασκευαστικό επίσημης επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στη Μόσχα, όπως είχαν συμφωνήσει με τον Ν. Κοτζιά τον Ιούνιο.
Η πρόταση της Αθήνας, η αντίδραση της Μόσχας, η σύνοδος του ΝΑΤΟ
Ο προβληματισμός που επικρατεί στην Αθήνα έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Μόσχα επιλέγει να υψώσει τους τόνους και μάλιστα με όρους κλιμάκωσης. Γιατί λοιπόν η Ρωσία κινείται σε αυτό τον δρόμο; Είναι γνωστό ότι η Μόσχα διατηρεί σταθερή θέση εδώ και χρόνια κατά της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια. Το γεγονός ότι οι διαρροές και οι σκληρές δηλώσεις συνέπεσαν με τη διεξαγωγή της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες δύσκολα θα μπορούσε να είναι σύμπτωση. Ιδίως όταν στη σύνοδο αυτή έγινε το εναρκτήριο λάκτισμα των ενταξιακών διαδικασιών της ΠΓΔΜ στη Συμμαχία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μία εβδομάδα πριν το δημοσίευμα της "Καθημερινής" που αποκάλυπτε την απέλαση των δύο Ρώσων διπλωματών σε βάρος των οποίων υπήρξαν επιβαρυντικά στοιχεία για υπονομευτική δράση σε βάρος των εθνικών συμφερόντων, με εμπλοκή σε εσωτερικές υποθέσεις με αιχμή την παρεμπόδιση της συμφωνίας Αθήνας-Σκοπίων, είχε υπάρξει επαφή της ελληνικής πλευράς με τη ρωσική. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η Ελλάδα πρότεινε στη Ρωσία να αποσύρει η ίδια τους δύο διπλωμάτες προκειμένου να αποφευχθούν η απέλαση και ο συνεπακόλουθος επικοινωνιακός θόρυβος που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά τις σχέσεις των δύο χωρών. Η Μόσχα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν απάντησε. Αντίθετα, λίγες ημέρες μετά επέλεξε να προχωρήσει σε καταιγισμό δηλώσεων, δημόσιων παρεμβάσεων και διαρροών προσβλητικών και επιθετικών προς την Αθήνα.
Η θέση αρχής της Ελλάδας στην υπόθεση Σκριπάλ
Εντύπωση προκάλεσε και η δήλωση Λαβρόφ στο Russia Today America, ο οποίος, πιάνοντας το νήμα της ανακοίνωσης του ρωσικού ΥΠΕΞ, ισχυρίστηκε πως πίσω από τις τελευταίες εξελίξεις βρίσκονται οι ΗΠΑ και η Βρετανία, ταυτίζοντας στην ουσία την αντίδραση της Αθήνας με τις αντιδράσεις στην υπόθεση Σκριπάλ. Στο ίδιο ύφος και η εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Μ. Ζαχάροβα ανέφερε: "Η Αθήνα άντεξε το πρώτο κύμα πιέσεων για απελάσεις λόγω της υπόθεσης Σκριπάλ. Ακολούθησαν πολλές πιέσεις, γνωρίζουμε τι έγινε με αυτές τις πρωτεύουσες που δεν συναίνεσαν. Γνωρίζουμε ποιος έχει αναλάβει το έργο της σύγκρουσης ανάμεσα σε Αθήνα και Μόσχα".
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα του ΝΑΤΟ που αρνήθηκε από θέση αρχής, να προσχωρήσει στη λογική της... συλλογικής τιμωρίας στην υπόθεση Σκριπάλ, την ώρα που όλα τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. προχώρησαν σε μαζικές απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Επρόκειτο για μια στάση που βασίστηκε στη θέση της χώρας ότι δεν υπήρχαν πλήρεις αποδείξεις για το ποιος οργάνωσε τη δηλητηρίαση και προκάλεσε τη μήνιν των δυτικών ΜΜΕ, με τη Μόσχα να εκφράζει τις ευχαριστίες της προς την Αθήνα. Σήμερα, η Μόσχα, υποτιμώντας σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο και τη θέση της χώρας μας, επιχειρεί να αποδείξει ότι οι Αμερικανοί... έβαλαν την Ελλάδα να απελάσει τους δύο, τη στιγμή που τα επιβαρυντικά στοιχεία σε βάρος τους είναι αδιαμφισβήτητα σύμφωνα με την Αθήνα.
Στόχος η αποκλιμάκωση
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση προχωρά σε όλες τις απαραίτητες διπλωματικές και πολιτικές κινήσεις προκειμένου να πέσουν οι τόνοι και οι σχέσεις με τη Ρωσία να εξομαλυνθούν και να μπουν ξανά σε ράγες συνεργασίας. Στόχος είναι να περάσουμε από την όξυνση στην αποκλιμάκωση, με διακηρυγμένη τη θέση της Αθήνας στη νέα εποχή μετά τα Μνημόνια να παίξει έναν ισχυρό γεωπολιτικό ρόλο σταθερότητας και ειρήνης, στηρίζοντας τις σχέσεις με τη Μόσχα σε διμερές αλλά και πολυμερές επίπεδο.
