Η πρώτη επιστημονική αποτίμηση της συμφωνίας των Πρεσπών έγινε χθες σε εκδήλωση του υπουργείου Εξωτερικών. Παρόντες σε όλη την διάρκεια της ημερίδας ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς (που έφυγε μόνο για να πάει στο Μαξίμου) και οι υφυπουργοί Γιάννης Αμανατίδης και Τέρενς Κουίκ. Επίσης παρευρέθησαν ο πρέσβης των ΗΠΑ Τζέφρυ Πάιατ και εκ μέρους της Ν.Δ. ο Γιώργος Κουμουτσάκος.
"Η μοίρα των βαλκανικών λαών είναι αλληλένδετη και ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα είναι η συνεργασία", είπε ο Τ. Κουίκ σημειώνοντας ότι πρέπει "να κλείσει το οδυνηρό κεφάλαιο της αλλαγής των συνόρων στα Βαλκάνια". "Η συμφωνία όχι μόνο δεν είναι επιβλαβής για τα ελληνικά συμφέροντα, αλλά είναι απόλυτα συμβατή με την προάσπισή τους", τόνισε στο γραπτό μήνυμά του ο πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Υπ.Εξ. Χρήστος Ροζάκης
Κριτική Σταθόπουλου στη Γεννηματά
Περισσότερο πολιτικό ήταν το σχόλιο του ακαδημαϊκού Μιχάλη Σταθόπουλου που ουσιαστικά αφορούσε όσα είπε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά. "Βλέπω ο πολιτικός κόσμος να μην ασχολείται πολύ με το περιεχόμενο της συμφωνίας. Μία πολιτική ηγέτης μίλησε για το σόου των Πρεσπών. Είναι δυνατόν να μην βλέπει το περιεχόμενο; Να μην βλέπουμε ότι οι γείτονες οικειοποιούντο την αρχαία Ιστορία; Να μην βλέπουμε ότι σταματά το θέμα του ονόματος και όταν ισχύσει η συμφωνία δεν θα λέγονται Μακεδονία αλλά Βόρεια Μακεδονία; Η πολιτική ηγεσία θα έπρεπε να νουθετήσει τον λαό. Θα έπρεπε να πει ότι εξυπηρετούνται τα εθνικά συμφέροντα", τόνισε.
Σπ. Σφέτας: Ξεχωρίζει το ελληνικό από το σλαβικό
"Η συμφωνία για εμένα, που παρακολουθώ το θέμα επί 27 χρόνια, είναι ό,τι καλύτερο μπορούσε να επιτευχθεί. Τα αρνητικά δεν είναι τόσο επώδυνα που να δημιουργούν εθνικούς κινδύνους", υπογράμμισε ο καθηγητής Ιστορίας του ΑΠΘ Σπύρος Σφέτας και πρόσθεσε ότι "η συμφωνία είναι ισορροπημένη", γιατί "ξεχωρίζει το ελληνικό από το σλαβικό. Αυτό είναι το πνεύμα της συμφωνίας", η εδαφική και εθνική οριοθέτηση. Ο Σπ. Σφέτας αναφέρθηκε στο πώς γεννήθηκε το "Μακεδονικό". Μάλιστα υπενθύμισε ότι στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχαν οικογένειες όπου ο ένας γιος είχε επιστρατευθεί από τον στρατό των Σέρβων, που είχαν καταλάβει τμήμα της Μακεδονίας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, και ο άλλος από τον στρατό των Βουλγάρων. "Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε και τον Στρατή Μυριβήλη που έγραψε ότι "δεν θέλουν να ‘ναι μήτε 'Μπουλγκάρ', μήτε 'Σρρπ', μήτε 'Γκρρτς'. Μονάχα 'Μακεντόν Ορτοντόξ' - ένα κείμενο που το αφαιρέσαμε από τα βιβλία μας", σχολίασε ο καθηγητής.
Ιθαγένεια το Nationality
Και ο Μ. Σταθόπουλος και ο Σπ. Σφέτας συμφώνησαν ότι είναι λάθος το nationality να μεταφράζεται σε εθνότητα και ότι το σωστό είναι το ιθαγένεια.
Ιακ. Μιχαηλίδης: Κρίσιμο να εφαρμοστεί
Το πιο κρίσιμο είναι η εφαρμογή της συμφωνίας και "να μην υπάρξει ολιγωρία όταν απομακρυνθούν τα φώτα της επικαιρότητας", επεσήμανε ο καθηγητής Ιστορίας του ΑΠΘ Ιάκωβος Μιχαηλίδης εκτιμώντας ότι "αυτό που κάνει καλά η συμφωνία" είναι ότι ελέγχει τα κρατικά κανάλια διοχέτευσης του "μακεδονισμού". "Ο 'μακεδονισμός' είναι σύμφυτος με το κράτος. Αν θέλουμε να τον εξαλείψουμε, θα πρέπει να οδηγήσουμε το κράτος σε στραγγαλισμό. Είναι μια επιλογή. Όμως πρέπει να ξέρουμε το κόστος για την Ελλάδα", είπε εμφατικά. Ακόμη εκτίμησε ότι "τους επόμενους μήνες και χρόνια θα κορυφωθούν οι αντιδράσεις και στις δύο χώρες", στη μεν Ελλάδα θα έχουν "και λαϊκιστικά χαρακτηριστικά", ενώ στην ΠΓΔΜ θα είναι πιο δυναμικές.
Πιο προχωρημένη από την Ενδιάμεση Συμφωνία
Νομική σύγκριση της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ενδιάμεση Συμφωνία έκανε ο αναπληρωτής καθηγητής Νομικής στο Δημοκρίτειο Κώστας Αντωνόπουλος σημειώνοντας πως είναι "πάρα πολύ ενδιαφέρον" ότι το ΝΑΤΟ ευθυγραμμίζεται με τη συμφωνία ως προς το πότε θα γίνει η εισδοχή της ΠΓΔΜ. Σημείωσε ακόμη πως η Ενδιάμεση Συμφωνία μιλά για αποθάρρυνση πράξεων από μη κρατικούς δρώντες οργανισμούς, ενώ η συμφωνία των Πρεσπών μιλά και για πρόληψη και αποτροπή τέτοιων πράξεων.
Μ. Γαβουνέλη: Ας είμαστε ρεαλιστές
Αν δεν υλοποιηθεί η συμφωνία, η Ελλάδα θα μπορούσε να την καταγγείλει "αλλά, σοβαρά τώρα: θα μπορούσε η Ελλάδα να αρνηθεί την είσοδο του άλλου κράτους με την ονομασία του ως Μακεδονία; Ας είμαστε ρεαλιστές. Η πραγματικότητα μας έχει ξεπεράσει", τόνισε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Νομικής Μαρία Γαβουνέλη.
Ν. Ζάικος: Ανακρίβειες λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων
"Ακούγονται φοβερές ανακρίβειες για την κύρωση ή για τη χρήση στον χώρο του εμπορίου. Οι ανακρίβειες οφείλονται είτε σε τεράστια άγνοια των ισχυόντων είτε σε κομματικές και πολιτικές σκοπιμότητες είτε επειδή θεωρούν ότι η χρήση του όρου αυτού δεν επιτρέπεται από κανένα εκτός Ελλάδος", τόνισε ο αναπληρωτής καθηγητής Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκος Ζάικος ξεκαθαρίζοντας ότι "η συμφωνία δεν αναγνωρίζει έθνος. Η ύπαρξη ενός έθνους είναι ανεξάρτητη από την αναγνώριση ενός κράτους. Επίσης η γλώσσα αναγνωρίζεται από τη νομοθεσία κάθε κράτους". Πρόσθεσε ακόμη ότι "στο εξωτερικό πλέον αντιλαμβάνονται ότι η αρχαία Μακεδονία και η Μακεδονία είναι διαφορετικά πράγματα".
Μ. Σαρηγιαννίδης: Ατελέσφορη προσπάθεια
Κριτικός ήταν ο επίκουρος καθηγητής της Νομικής του ΑΠΘ Μίλτος Σαρηγιαννίδης σημειώνοντας ότι "βασικό επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις αποτέλεσε το ότι 140 κράτη την έχουν αναγνωρίσει ως Μακεδονία. Εμφανισθήκαμε ως επισπεύδοντες, ενώ δεν είμαστε". "Τα 140 κράτη που την αναγνώρισαν δεν σημαίνει ότι αναγνώρισαν τα ιστορικά χαλκεία που κατασκεύασε ο εθνικισμός της ΠΓΔΜ, ειδικά την περίοδο διακυβέρνησης Γκρούεφσκι. Τόσο τα 140 κράτη που την αναγνώρισαν ως Μακεδονία όσο και η Ελλάδα που την αναγνώρισε ως ΠΓΔΜ επέφεραν τα ίδια αποτελέσματα χρησιμοποιώντας διαφορετικά ονόματα", εκτίμησε.
Ακόμη ο Μ. Σαρηγιαννίδης έκανε λόγο για "ατελέσφορη προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος για το ονοματολογικό" και υποστήριξε ότι "η συμφωνία όντως ρυθμίζει το ζήτημα της ιθαγένειας και της υπηκοότητας αλλά μέσω αυτού ρυθμίζει και το ζήτημα της εθνικότητας". "Η κτήση της ελληνικής ιθαγένειας σημαίνει ότι η ελληνική υπηκοότητα είναι τόσο έντονη που δομεί και εθνικότητα", ανέφερε ως παράδειγμα. Επίσης είπε ότι η ΠΓΔΜ στις σχέσεις της με τρίτες χώρες θα συστήνεται εκείνη όπως επιθυμεί.
Γ. Κυριακόπουλος: Θα ενσαρκωθεί το erga omnes
"Η erga omnes απαίτηση θα ενσαρκωθεί", τόνισε ο καθηγητής Νομικής του ΕΚΠΑ Γιώργος Κυριακόπουλος επισημαίνοντας ότι "η ΠΓΔΜ θα πρέπει να ζητήσει από όλους τους διεθνείς οργανισμούς και τις τρίτες χώρα να υιοθετήσουν τη νέα ονομασία της". "Βεβαίως, τα τρίτα κράτη δεν μπορούν να υποχρεωθούν σε συμμόρφωση. Όμως η συμμόρφωση αυτή στην πράξη θα υλοποιηθεί με βάση την αρχή της καλής πίστης στις διεθνείς σχέσεις. Δεν βλέπω τον λόγο που οι 140 χώρες θα συνεχίσουν να την ονομάζουν Μακεδονία", πρόσθεσε.
