Η ΕΑΣ Νάξου ιδρύθηκε το 1926 από έναν πολύ μικρό αριθμό πρωτοβάθμιων αγροτικών συνεταιρισμών για την εξυπηρέτηση των μελών τους και την τυροκόμηση μικρών ποσοτήτων γάλακτος. Σταδιακά, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην επικράτεια του νησιού αυξήθηκαν στους 32, με φυσικά μέλη 3.654 αγροτοκτηνοτρόφους.
Επίσης, με την πάροδο των ετών αυξήθηκαν και οι δραστηριότητες της ΕΑΣ Νάξου και, το 1955, κάποιοι από τους αγροτοκτηνοτρόφους του νησιού, θέλοντας να φτιάξουν δικό τους τυρί, λόγω τού ότι η αγελαδοτροφία αναπτυσσόταν με ταχείς ρυθμούς και η παραγόμενη ποσότητα γάλακτος αυξανόταν, άρχισαν να συγκεντρώνουν το γάλα τους, η δε ΕΑΣ τούς παρείχε την τεχνογνωσία. Έτσι, προέκυψε η περίφημη σήμερα Γραβιέρα Νάξου, το ένα από τα δύο πιο σημαντικά προϊόντα του νησιού. Επειδή το συγκεκριμένο προϊόν κέρδισε το καταναλωτικό κοινό και η παραγωγή σταδιακά με τον χρόνο μεγάλωνε, η ΕΑΣ Νάξου αποφάσισε το 1996 να προχωρήσει στην Πιστοποίηση της Γραβιέρας Νάξου ως Προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
«Εδώ εσείς φυλάτε Θερμοπύλες. Και πρέπει να δούμε πώς θα κάνουμε καλύτερη τη δική σας τη ζωή, γιατί συμβάλλετε πολύ σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας. Είναι πολύ σημαντική η προσπάθειά σας και πρέπει να ενισχυθείτε» είπε ο Αλέξης Τσίπρας και σημείωσε ότι η Νάξος έχει κι άλλη μια σημαντική ιδιαιτερότητα.
Είναι ένα νησί που, εκτός από τη φυσική ομορφιά, είναι και ιδιαίτερα γόνιμος τόπος με ποιοτικά προϊόντα. «Είναι ένα νησί που δεν έχει στηριχθεί στον τουρισμό ως μονοκαλλιέργεια αλλά έχει και πρωτογενή τομέα. Κι αυτό είναι πολύ κρίσιμο όχι μόνο για τη Νάξο αλλά για το μοντέλο της οικονομίας στη χώρα μας, που δεν μπορεί να στηρίζεται μονάχα στον τουρισμό και πρέπει να στηρίξουμε την πρωτογενή παραγωγή. Και πρέπει επιπλέον να στηρίξουμε το αξιόλογο συνεταιριστικό μοντέλο που έχετε εσείς εδώ» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ΕΑΣ Νάξου σήμερα
Σήμερα, η ΕΑΣ Νάξου έχει καταστεί κινητήριος δύναμη και μοχλός ανάπτυξης για τον αγροτικό κόσμο της Νάξου αλλά και ευρύτερα για την οικονομία του συνόλου του νησιού, διατηρώντας πάντα την προσήλωσή της στην ποιότητα και τις παραδοσιακές αξίες και λειτουργώντας απρόσκοπτα με σκοπό την εξυπηρέτηση των συνεταιρισμών-μελών της. Το 2014 η ΕΑΣ Νάξου μετατράπηκε σε Αγροτική Εταιρική Σύμπραξη - Ανώνυμη Εταιρεία, στηριζόμενη σε 12 πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς, οι οποίοι αποτελούν και τους μετόχους της εταιρείας.
Αυτή τη στιγμή η ΕΑΣ Νάξου απασχολεί 135 μόνιμους εργαζόμενους και περίπου 40 εποχικούς, ενώ διοικείται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, πενταετούς θητείας, το οποίο ανέλαβε τη διοίκησή της την 1η Ιανουαρίου 2015. Επιπροσθέτως, διαθέτει μεγάλο δίκτυο διανομής και τροφοδοσίας των προϊόντων της στη Νάξο και στα γύρω νησιά (Μικρές Κυκλάδες, Πάρο, Σαντορίνη και Μύκονο). Επίσης, στην πορεία της μέσα στον χρόνο, η ΕΑΣ Νάξου έχει κατακτήσει αρκετές διακρίσεις και βραβεύσεις, με κορυφαίες το Χρυσό Βραβείο Γεύσης στην Ελλάδα και τα δύο αστέρια στον Διαγωνισμό Ανώτερης Γεύσης στο Ινστιτούτο iTQi των Βρυξελλών (2015, 2016, 2018).
Παράδειγμα προς μίμηση
Σε εποχές που το συνεταιριστικό κίνημα της χώρας βυθίστηκε στην απραξία, την απαξίωση και χρεώθηκε πλήθος λανθασμένων πολιτικών επιλογών, κάποιες μονάδες, όπως η ΕΑΣ της Νάξου, παρέμειναν προσηλωμένες στις βασικές αρχές του κινήματος με μοναδικό σκοπό τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής, την αύξηση του βιοτικού επιπέδου των παραγωγών και την ακόμη καλύτερη προώθηση των προϊόντων σε ένα περιβάλλον δύσκολο και υποβαθμισμένο, όπως δηλαδή συμβαίνει στη νησιωτική Ελλάδα.
«Τους τελευταίους έξι μήνες βλέπουμε να υπάρχουν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις και η κυβέρνηση να μην προωθεί την αποπληρωμή για το μεταφορικό ισοδύναμο. Το τρέχον έτος δεν έχει ανοίξει καν η πλατφόρμα προκειμένου να ενταχθούν οι επιχειρήσεις. Αυτό πιστεύω ότι είναι ένα πολύ μεγάλο λάθος, μεγάλο πρόβλημα, να μην αντιλαμβάνεται την ανάγκη μιας ειδικής μεταχείρισης απέναντι στους παραγωγούς των νησιών.
Να μην αντιλαμβάνονται δηλαδή την έννοια της νησιωτικότητας» είπε στα μέλη της ΕΑΣ Νάξου ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ αναφερόμενος στην νέα ΚΑΠ, που προβλέπει λιγότερους πόρους, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι «οι Έλληνες παραγωγοί θα πρέπει να είναι έτοιμοι, γιατί θα πρέπει να δοθεί μια μάχη ώστε τα όποια πακέτα στήριξης να συνδεθούν τουλάχιστον με το κριτήριο της νησιωτικότητας. Οι παραγωγοί μας πρέπει να έχουν μεγαλύτερες ενισχύσεις για να αντεπεξέλθουν» τόνισε.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νάξου Δημήτρης Καπούνης έθεσε στον Αλέξη Τσίπρα τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αγροτοδιατροφικός κλάδος του νησιού και ζήτησε τη στήριξη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης:
1. Ολοκλήρωση του φράγματος του Τσικαλαριού και κατασκευή δικτύων μεταφοράς του νερού για αρδευτικούς λόγους.
2. Ανεμπόδιστη ολοκλήρωση της αναμόρφωσης - εκσυγχρονισμού του τυροκομείου της ΕΑΣ, που έχει ενταχθεί στο Υπομέτρο - Δράση «Μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη» του Πρόγραμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.
3. Επέκταση του μεταφορικού ισοδύναμου και για τις μεταφορές που γίνονται μεταξύ των νησιών, με στόχο την ενίσχυση της περιφερειακής συνοχής και την αντιμετώπιση των μειονεκτημάτων της νησιωτικότητας.
4. Πριμοδότηση της μεταφοράς προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ σε άλλες αγορές, κατ’ αντιστοιχία των κανονισμών της Ε.Ε., που πριμοδοτούν (με τις γνωστές στρεβλώσεις) τη μεταφορά ζωοτροφών στα νησιά του Αιγαίου, για να αντισταθμίζεται έτσι, κατά ένα μέρος, το αυξημένο κόστος παραγωγής, που προκύπτει λόγω των ειδικών γεωγραφικών και οικονομικών περιορισμών αυτών των νησιών.
5. Προώθηση της ανέγερσης και λειτουργίας του Κέντρου Γεωργικής Εκπαίδευσης (ΚΕ.Γ.Ε.).
6. Ένταξη και των αγροτοκτηνοτρόφων σε Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ).
7. Υποστήριξη της αναγνώρισης ως ΠΟΠ (Προϊόντος Ονομασίας Προέλευσης) των αμνοεριφίων Νάξου.
8. Αποτελεσματικός έλεγχος της προστασίας των προϊόντων ΠΟΠ και ΠΓΕ από τους ημεδαπούς και αλλοδαπούς σφετεριστές της ονομασίας.
9. Τροποποίηση του νομικού πλαισίου για τις σταυλικές εγκαταστάσεις, έτσι ώστε να ενισχυθούν και να ενθαρρυνθούν οι παραγωγοί για τη μετεγκατάστασή τους.
10. Ενίσχυση και ανάπτυξη του αγροτουρισμού και της επιχειρηματικής δραστηριότητας των νέων αγροτών.
11. Κατάργηση της ρύθμισης του νέου νόμου 4673/2020 για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, που προβλέπει τη δυνατότητα συμμετοχής σε αυτούς μελών-επενδυτών με δικαίωμα ψήφου μέχρι 35% του συνόλου των ψήφων όλων των μελών.
12. Παροχή κινήτρων για τις βιοκαλλιέργειες και την πράσινη ανάπτυξη, η οποία σέβεται το περιβάλλον και το αντιμετωπίζει ως αναπτυξιακό απόθεμα.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
