Με φόντο την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού αναλαμβάνει η Γερμανία, την ερχόμενη Τετάρτη, 1η Ιουλίου, την εκ περιτροπής προεδρία της Ε.Ε., καλλιεργώντας μεγάλες προσδοκίες ως προς την ικανότητά της να “λύνει” ανοιχτά ζητήματα.
Μέχρι σήμερα η Γερμανία μπορεί να θεωρούνταν “ηγέτιδα” της Ευρώπης, κυρίως λόγω της οικονομικής της ισχύος, ωστόσο, σε ζητήματα αλλαγής πολιτικής κατεύθυνσης προς μια μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ήταν σχετικά δυσκίνητη. Γι’ αυτό και δεν βλέπαμε συχνά, τα τελευταία χρόνια, ανώτατους αξιωματούχους της Ε.Ε. γερμανικής καταγωγής, αλλά μια περισσότερο παρασκηνιακή -πλην επιτυχή για τα συμφέροντα της χώρας- πολιτική διαπραγμάτευσης.
Τώρα, όμως, τα πράγματα φαίνεται να είναι διαφορετικά. Πέρα από το γεγονός ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν είναι Γερμανίδα και μάλιστα από τα πρόσωπα εμπιστοσύνης και στενή συνεργάτιδα της Άνγκελα Μέρκελ, η γερμανική προεδρία είναι αυτή που καλείται να οδηγήσει την Ε.Ε. στην επόμενη ημέρα από την πανδημία.
Εάν δεν είχε μεσολαβήσει η πρωτοφανής αυτή πανδημία και η τεράστια οικονομική κρίση από τα lockdown που επιβλήθηκαν στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε., στο επίκεντρο της γερμανικής προεδρίας θα βρισκόταν η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η ψηφιακή μετάβαση, ενώ η μεγάλη “καυτή πατάτα” που πιθανότατα θα έπεφτε σε κάθε περίπτωση στα χέρια της θα ήταν η μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου. Το τελευταίο, ειδικά, δεν θα πρέπει να το υποτιμήσουμε, καθώς είναι καιρό στα σκαριά της Επιτροπής μια νέα συμβιβαστική πρόταση, η οποία αναμένεται να κατατεθεί κατά τη διάρκεια της επερχόμενης προεδρίας με την ελπίδα ότι η γερμανική ηγεσία θα μπορέσει να “γεννήσει” έναν συμβιβασμό. Κατά πόσον, βεβαίως, αυτός ο συμβιβασμός θα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας, παρά τη στήριξη, σε γενικές γραμμές, της Γερμανίας στις χώρες πρώτης γραμμής, είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Το μεγάλο στοίχημα
Κι αν λοιπόν αυτά παραμένουν στις “προτεραιότητές” της, το μεγάλο στοίχημα, ήδη από το ξεκίνημα της εξάμηνης προεδρίας, είναι να επιτευχθεί συμφωνία για το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης και τον επόμενο επταετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο).
Την περασμένη βδομάδα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συγκάλεσε την πρώτη σύνοδο κορυφής με φυσική παρουσία μετά την πανδημία για τις 17 και 18 Ιουλίου. Η ανάγκη επίτευξης συμφωνίας είναι επιτακτική. Η οικονομική κρίση δεν αναμένεται να “χτυπήσει” ισότιμα όλες τις χώρες και αυτό είναι κάτι που μπορεί να απειλήσει ακόμα και την ενότητα της Ε.Ε..
Η Άν. Μέρκελ είναι από τους πρώτους που το έχει αντιληφθεί και δείχνει αποφασισμένη να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να επιτευχθεί συμφωνία, άμεσα και όχι μετά από κοστοβόρες καθυστερήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρ’ όλο που η έκδοση κοινού χρέους αποτελούσε “κόκκινη γραμμή” για το Βερολίνο, τελικά έκανε στροφή 180 μοιρών όταν μαζί με το Παρίσι κατέθεσαν πρόταση δημιουργίας ενός ταμείου ανάκαμψης 500 δισ. ευρώ, τα οποία έδινε το “πράσινο φως” να τα δανειστεί η Επιτροπή από τις αγορές και να τα κατανείμει στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ανάλογα με τις ανάγκες τους. Η δε αποπληρωμή τους θα μπορούσε να γίνει μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.
Σύμφωνα με παρατηρητές στις Βρυξέλλες, η στροφή αυτή της Γερμανίας έγινε γιατί η ίδια χρειάστηκε, λόγω της τρέχουσας κρίσης, να επωφεληθεί στον μέγιστο βαθμό από την ευελιξία που πρόσφερε η Επιτροπή στους κανόνες κρατικής στήριξης, κινητοποιώντας σχεδόν 1 τρισ. για να “σώσει” τις πληττόμενες γερμανικές επιχειρήσεις και τοποθετώντας έτσι σε μη ανταγωνιστική θέση τις υπόλοιπες χώρες, κυρίως του Νότου, που δεν είχαν ανάλογη ρευστότητα, αλλά και υπονομεύοντας ταυτόχρονα την κοινή αγορά. Το λιγότερο λοιπόν που θα μπορούσε να κάνει είναι να δεχθεί κάποιου είδους αμοιβαιοποίηση χρέους.
Ο πολυπόθητος συμβιβασμός
Ωστόσο η μεγάλη πρόκληση είναι τώρα να “πείσει” τους άλλοτε “συμμάχους” της, τους λεγόμενους “τέσσερις σφιχτοχέρηδες” του Βορρά, να δεχθούν τουλάχιστον τον βασικό άξονα των προτάσεων της Επιτροπής και της γαλλογερμανικής πρότασης, δηλαδή μια ουσιαστική στήριξη των πιο εκτεθειμένων στην κρίση χωρών της Ε.Ε. που δεν θα εκτοξεύει το δημόσιο χρέος τους.
Αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις που έχει αναλάβει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο οποίος και αναμένεται να καταθέσει μια δική του συμβιβαστική πρόταση πριν από τη σύνοδο κορυφής στις 17-18 Ιουλίου. Δεν θα πρέπει να αμφιβάλλει όμως κανείς πως η Άν. Μέρκελ θα είναι αυτή που θα ηγηθεί, επί της ουσίας, των διαβουλεύσεων και θα δώσει την τελική μορφή στον πολυπόθητο συμβιβασμό. Καθώς και ότι η όποια αποτυχία θα βαρύνει κυρίως το Βερολίνο, στερώντας του τον ηγετικό ρόλο και προσθέτοντας κάποια “βαρίδια” στο πολιτικό κεφάλαιο που φαίνεται ότι κέρδισε η Γερμανίδα καγκελάριος με τη διαχείριση της κρίσης στο εσωτερικό της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, το ερχόμενο εξάμηνο θα δείξει πραγματικά τον ρόλο που επιθυμεί να παίξει η Γερμανία στη μετά Covid εποχή, αλλά και στη γενικότερη προσπάθεια αναμόρφωσης της Ε.Ε. μετά το σοκ της πανδημίας και της συνειδητοποίησης της κλιματικής πρόκλησης.
Ζητείται διαφάνεια στα βιομηχανικά λόμπι
Αξίζει να σημειωθεί ότι η γερμανική κυβέρνηση, παρά το “πράσινο” προφίλ που έχει πλασάρει τον τελευταίο καιρό, είναι στενά συνδεδεμένη με βιομηχανικά λόμπι, που συχνά στηρίζονται σε αυτήν για να επηρεάσουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση που συντόνισαν η ΜΚΟ Corporate Europe Observatory και η LobbyControl.
Γι’ αυτό και δεκάδες ΜΚΟ ζητούν από την επερχόμενη προεδρία να προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια στα βιομηχανικά λόμπι και ότι δεν λειτουργούν σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
