Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
"Θυμάται κανείς εδώ τη Vera Lynn;"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Θυμάται κανείς εδώ τη Vera Lynn;"

Προχθές ο Μπόρις Τζόνσον, ανταποκρινόμενος στον ρόλο που η μοίρα τού επΙφύλασσε ως αρχηγού μιας αγέλης χωρίς ανοσία, μεταφερόταν στην εντατική χτυπημένος από τον κορωνοϊό. Την ίδια ώρα η 93χρονη βασίλισσα Ελισάβετ είχε φορέσει ανοιχτό πράσινο ταγέρ, για να συμβολίσει την ελπίδα και να αποτίσει φόρο τιμής στην πράσινη στολή των νοσηλευτών του δημόσιου συστήματος Υγείας, προκειμένου να απευθυνθεί στον βρετανικό λαό με ένα έκτακτο διάγγελμα έντονου “πολεμικού” χρώματος.

Η ίδια είπε ότι της θυμίζει το πρώτο διάγγελμά της, το 1940, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν μαζί με την αδερφή της μιλούσαν από το Γουίνσδορ σε παιδιά που είχαν απομακρυνθεί από τα σπίτια τους για δική τους ασφάλεια. Καθόλου τυχαία, έκλεισε το μήνυμά της με τη φράση “Θα συναντηθούμε ξανά”, παραπέμποντας ευθέως στο εμβληματικό τραγούδι - ύμνο της Vera Lynn ("We' ll meet again") του 1939, το οποίο λειτουργούσε εμψυχωτικά για τις οικογένειες που χωρίζονταν από τον πόλεμο με την ελπίδα να συναντηθούν ξανά “μια ηλιόλουστη μέρα”. Η Vera Lynn, που αισίως διανύει τον 103ο χρόνο της ζωής της, είδε την ίδια μέρα το τραγούδι της να σκαρφαλώνει 830 θέσεις για να φτάσει στην 20ή των τσαρτς του iΤunes. Η αναφορά της βασίλισσας βρήκε ακαριαία και απόλυτη επιβεβαίωση στη συλλογική μνήμη του βρετανικού λαού.

Σαν... Σοφία Βέμπο

Έχουν περάσει ογδόντα χρόνια από τότε που η παιδούλα Ελισάβετ έκανε το πρώτο της “διάγγελμα” για τον πόλεμο και η έφηβη Βρετανίδα... Σοφία Βέμπο ανόρθωνε με τη φωνή της το ηθικό στρατιωτών και διαλυμένων σπιτικών. Όμως αυτή η επισήμανση αναπόφευκτα βάζει έναν αστερίσκο πάνω δεξιά στο αξίωμα της γραμμικότητας του χρόνου.

Η Αγγλία καθυστέρησε να υπολογίσει τον κίνδυνο και να τον αντιμετωπίσει από φόβο μην διακινδυνεύσει την οικονομία της. Επανέλαβε το ιστορικό λάθος της, ογδόντα χρόνια μετά, σαν μια σύγχρονη εκδοχή του δόγματος της “Πολιτικής κατευνασμού” που ακολούθησε τη δεκαετία του ‘30. Προσβλέποντας τότε σε μια “Εποχή ειρήνης” ώστε να ανασυνταχθεί απ’ τα συντρίμμια του Πρώτου Πολέμου και στη συνέχεια να μεγαλουργήσει, διατηρούσε καλές σχέσεις με τη ναζιστική Γερμανία παρότι γνώριζε ότι εκείνη είχε τη δίψα του ηττημένου και προετοιμαζόταν για την εκδίκησή της. Ο πρωθυπουργός Νέβιλ Τσάμπερλεϊν είχε πάρει τη σκυτάλη της εξωτερικής πολιτικής του κατευνασμού από τον προκάτοχό του και την έφτασε μέχρι τη Συνθήκη του Μονάχου το 1938 έχοντας σύμμαχο στο δόγμα του κατευνασμού και τη Γαλλία του Εντουάρ Νταλαντιέ. Όλοι ξέρουμε πώς πήγε αυτό...

Δεν έπεισε ο Τζόνσον

Σήμερα, ο Μπόρις Τζόνσον (όπως αντίστοιχα και ο Ντ. Τραμπ στις ΗΠΑ), με το βλέμμα στην επόμενη μέρα της εθνικής οικονομίας του, προσπάθησε να πείσει τους Άγγλους να αγκαλιάσουν την “ανοσία της αγέλης”. Δεν τους έπεισε, γιατί η λογική του φόβου τους υπερκέρασε το παράλογο επιχείρημα του πρωθυπουργού τους. Θα πέθαιναν εκατοντάδες χιλιάδες αδύναμοι Βρετανοί για να κρατήσουν όρθια τη “Μεγάλη Βρετανία” (δηλαδή την εθνική οικονομία). Όμως μέχρι να υποχωρήσει από την αρχική “στρατηγική” του, ήδη έχει γίνει πολύ μεγαλύτερη ζημιά στη χώρα του.

Στον σημερινό αόρατο “πόλεμο”, όπου το ζητούμενο είναι η διάσωση της ζωής των ανθρώπων από την πανδημία, όλοι οι παίκτες, μεγάλοι και μικροί, ήδη έχουν ριχτεί σε έναν αυριανό οικονομικό πόλεμο. Ακόμα και η ασταμάτητη καταμέτρηση νεκρών, ακόμα και η εξάτμιση οικονομιών, δεν είναι ικανές να διακόψουν τη διαχρονική -πάντα κατώτερη των δραματικών περιστάσεων- κοκορομαχία που εξελίσσεται μέσα στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης. Ακόμα και τώρα, που πλέον ο κίνδυνος αγγίζει ορισμένους από τους πιο δυνατούς, που δέκα χρόνια πριν δεν μπορούσαν να διανοηθούν ότι θα φτάσουν στο σημείο να είναι κάποια μέρα κι εκείνοι αδύναμοι. Ακόμα και τώρα υπάρχει πάντα ο πιο δυνατός που θα πει ότι είναι “απερίσκεπτη” ιδέα να φτιαχτούν ευρωομόλογα για να ορθοποδήσουν οι λαοί αύριο και θα αναζητούνται συμβιβασμοί - λες και οι ζωές των ανθρώπων είναι μέγεθος που μπορεί να μπει σε συμβιβασμό.

Αστερίσκος στην Ιστορία

Ναι, η αναφορά της βασίλισσας Ελισάβετ για τον Β’ Παγκόσμιο αναπόφευκτα βάζει έναν αστερίσκο πάνω δεξιά στο αξίωμα της γραμμικότητας του χρόνου - αν δεν τον καμπυλώνει σε κύκλο κιόλας.

Όχι επειδή η Ιστορία επαναλαμβάνεται, ούτε επειδή ο εχθρός από ορατός έχει γίνει αόρατος. Αλλά γιατί επαναλαμβάνεται η αντίδραση. Η αδράνεια απέναντι στον “πόλεμο” και στις γνωστές, από το παρελθόν, συνέπειες που αυτός θα έχει στο μέλλον.

Η αδράνεια αυτή δεν είναι δειλία, αλλά κάτι χειρότερο. Είναι ο εγωιστικός υπολογισμός των κυβερνήσεων για τις μικρότερες δυνατές οικονομικές απώλειες της χώρας τους και της διακυβέρνησής τους. Υπολογισμός που πάντα γίνεται στο όνομα του εθνικού συμφέροντος, ερήμην του λαού, με απώτερα γεωπολιτικά και οικονομικά κριτήρια που εμφανίζονται μόνο υπό το μακρινό φως της Ιστορίας που θα γραφτεί στο μέλλον. Προϋποθέτει πάντα τη θυσία του λαού στο όνομα μιας απροσδιόριστης “επόμενης μέρας” του έθνους. Βασίζεται πάντα στην απόκτηση πλεονεκτήματος εν μέσω κρίσης ώστε αντικειμενικά να δημιουργείται μειονέκτημα στην “επόμενη μέρα” των άλλων.

Μικρόνοο στρατήγημα

Το όραμα της επόμενης μέρας είναι το “φεγγάρι” που δείχνουν στους πολίτες, οι οποίοι όμως, αυτή τη φορά, θα πρέπει να κοιτάζουν την άκρη του δαχτύλου που τους το δείχνει. Γιατί το δάχτυλο που δείχνει στο μέλλον είναι πάντα τα πελατειακά συστήματα που περιπλέκονται με την εξουσία που βρίσκεται στο τιμόνι την ώρα της κρίσης. Μπροστά στην επιτακτικότητα της ζωής τώρα, αυτό το κατά τα άλλα μεγαλόπνοο όραμα φαντάζει ως ένα μικρόνοο στρατήγημα για διατήρηση και μακροημέρευσή τους, μια φαντασίωση που υλοποιείται με πολύ αληθινές συνέπειες για τους ανθρώπους. Είναι ο τρόπος που προχωρά η Ιστορία και ο τρόπος για να επαναλαμβάνονται θάνατοι και δυστυχία. Ο υπολογισμός αυτός είναι μια διπλωματία διαχείρισης του θανάτου και της καταστροφής που έχει αποτύχει.

Στο τραγούδι “Vera”, στον αντιπολεμικό (πέραν όλων των άλλων) δίσκο “The Wall” των Βρετανών Pink Floyd, ο Ρότζερ Γουότερς παραπέμπει ευθέως στη Vera Lynn και στο τραγούδι της “Θα συναντηθούμε ξανά”. Η αναφορά του όμως είναι ειρωνική και απαισιόδοξη, για να υπονοήσει ότι η ίδια και η υπόσχεσή της για ελπίδα, έχουν χαθεί: “Θυμάται κανείς εδώ τη Vera Lynn, που είπε ότι θα συναντηθούμε πάλι μια ηλιόλουστη μέρα; Vera, τι έχεις απογίνει;”.

Σίγουρα θα συναντηθούμε ξανά, αλλά η μέρα μπορεί να μην είναι ηλιόλουστη...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL