Η διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη ήταν μόνο το πρώτο βήμα στον μακρύ και δύσβατο δρόμο για την ειρήνευση στη διαλυμένη χώρα, με το δεύτερο -και εξαιρετικά κρίσιμο- να αναμένεται από τη συνάντηση των “5+5” εκπροσώπων του διεθνώς αναγνωρισμένου πρωθυπουργού Φαγιέντ Σαράτζ και του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ τις επόμενες μέρες στη Γενεύη, υπό το άγρυπνο βλέμμα του ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ, Γκασάν Σαλαμέ. Πριν οι επικεφαλής των αντιμαχόμενων πλευρών αποφασίσουν μια διαρκή κατάπαυση του πυρός κανένα άλλο βήμα δεν έχει νόημα να αποφασιστεί. Ούτε από τους υπουργούς Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνεδρίασαν χθες στις Βρυξέλλες για να ενημερωθούν για τα αποτελέσματα της διάσκεψης του Βερολίνου την Κυριακή. Οπότε οι όποιες αποφάσεις -ποιος θα επιτηρήσει την εκεχειρία, ποιος θα ελέγξει εάν τηρείται το εμπάργκο όπλων, όπως δεσμεύτηκαν όλοι οι πάτρωνες των αντιμαχόμενων πλευρών, και ποιος θα βοηθήσει τη Λιβύη να γίνει πάλι συντεταγμένο κράτος- παραπέμπονται για αργότερα. Όχι πολύ αργότερα, όπως τόνισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, αλλά αμέσως μόλις επιτευχθεί μια πραγματική κατάπαυση του πυρός.
Χθες, στις Βρυξέλλες, ο Μάας δέχθηκε πολλά συγχαρητήρια για τη “διπλωματική επιτυχία” της Γερμανίας, η οποία επί της ουσίας συνίσταται στο ότι κατάφερε να μαζέψει όλους τους πραγματικούς πρωταγωνιστές αυτού του εμφυλίου σε ένα τραπέζι -τις χώρες που δίνουν όπλα, χρήματα και μισθοφόρους στις αντιμαχόμενες πλευρές- και να τους βάλει να δεσμευτούν ότι θα σταματήσουν. Το αν η Τουρκία και το Κατάρ, από τη μια, τα Εμιράτα, η Αίγυπτος και η Ρωσία, από την άλλη -οι κακές γλώσσες μιλάνε και για τη Γαλλία-, θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, μένει να φανεί. Το βέβαιο είναι ότι, εάν σταματήσουν πραγματικά οι εχθροπραξίες, θα απαιτηθεί μια αποστολή κυανοκράνων για να επιτηρεί την ειρήνη. Είτε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ είτε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - και βεβαίως θα έχουν λόγο στις όποιες αποφάσεις και τα μέλη της Αφρικανικής Ένωσης.
Πάντως, σύμφωνα με τον “υπουργό Εξωτερικών” της Ε.Ε. Γιοζέπ Μπορέλ “η κατάπαυση του πυρός δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη επιχείρησης της Ε.Ε. για την επιτήρηση της επιβολής του εμπάργκο, όπως, για παράδειγμα, η επιχείρηση 'Σοφία'”. Ο Μπορέλ ανακοίνωσε ότι η επιχείρηση “Σοφία” πρόκειται να ενεργοποιηθεί εκ νέου, με επαναπροσδιορισμό της αποστολής της.
Δένδιας: “Θετικό πρώτο βήμα”...
Η Ελλάδα, τώρα, που ήταν απούσα από τη διάσκεψη του Βερολίνου -και εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της γι’ αυτό στους οικοδεσπότες Γερμανούς-, προσπαθεί να συμπεριληφθεί σε όλα τα επόμενα βήματα της μακράς διαδικασίας ειρήνευσης, πρωτίστως διότι θέλει να ακυρώσει την παράνομη συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα. Σύμφωνα λοιπόν με ανώτατες διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε οποιαδήποτε αποστολή επιτήρησης του εμπάργκο και της εκεχειρίας αποφασιστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και υλοποιηθεί από την Ε.Ε.
Μετά το τέλος της συνεδρίασης του συμβουλίου υπουργών, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, χαρακτήρισε τα συμπεράσματα του Βερολίνου, “κατ’ αρχήν σαν ένα θετικό πρώτο βήμα”. Κι αυτό “γιατί βεβαιώνει τη διάθεση όλων των πλευρών να βρουν μια πολιτική λύση και γιατί επαναλαμβάνει την ανάγκη εφαρμογής του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη. Βεβαίως, όμως, είναι ένα πρώτο και μόνο ένα πρώτο βήμα. Όλα θα κριθούν από τη συνέχεια.”
...αλλά μην ξεχνάτε τις δεσμεύσεις σας
Ο Δένδιας εξέφρασε στους ομολόγους του την ενόχληση της ελληνικής πλευράς, όπως είπε, όχι μόνο επειδή δεν προσκλήθηκε σε αυτή τη διαδικασία, “αλλά επίσης γιατί -και κυρίως- δεν συμπεριελήφθησαν στα συμπεράσματα στοιχεία που να αποτελούν ρητή αναφορά στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου -την ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου της Ε.Ε.- του Δεκεμβρίου. Μια απόφαση που μας δεσμεύει όλους”.
Προφανώς, οι διαβεβαιώσεις τόσο του Γιοζέπ Μπορέλ χθες στον Δένδια όσο και της καγκελαρίου Μέρκελ την Παρασκευή στον Κυριάκο Μητσοτάκη πως η θέση της Ε.Ε. παραμένει ότι τα μνημόνια Τουρκίας - Λιβύης είναι παράνομα, δεν καθησυχάζουν την ελληνική πλευρά, που αισθάνεται ότι έχει μείνει έξω από το παιχνίδι, την ώρα που η Τουρκία πρωταγωνιστεί τόσο στην όξυνση του προβλήματος της Λιβύης όσο και στις προσπάθειες επίλυσης, όπως φάνηκε προχθές στο Βερολίνο.
Επίσπευση(;) κυρώσεων
Χθες, πάντως, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. αποφάσισαν να θυμηθούν ότι είχαν αποφασίσει να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, εξαιτίας των παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ - κυρίως επειδή ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών τούς ενημέρωσε και για τις νέες παράνομες εξορύξεις. Και ανέθεσαν στην αρμόδια ομάδα εργασίας να επισπεύσει και να καταγράψει τα ονόματα των ατόμων και των οντοτήτων που θα περιληφθούν στη λίστα των σχετικών αποφασισμένων κυρώσεων, όπως είπε ο Μπορέλ. Με αυτόν τον ρυθμό, πρώτα θα διαπιστώσουν οι Τούρκοι ότι δεν υπάρχει αέριο και μετά θα ενεργοποιήσουν οι Ευρωπαίοι τις πρώτες κυρώσεις...
Και στα στενά του Ορμούζ;
Μάθαμε τις προάλλες ότι η Ελλάδα ετοιμάζεται(;) να στείλει μια συστοιχία “Πάτριοτ” για να ενισχύσει την αεράμυνα της Σαουδικής Αραβίας. Χθες, το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ενημέρωσε ότι σχεδιάζεται μια ευρωπαϊκή αποστολή ναυτικής δύναμης (EMASOH) στα στενά του Ορμούζ στον Περσικό κόλπο, για την προστασία της ναυσιπλοΐας. Και ότι η Ελλάδα θέλει να βρίσκεται στον πυρήνα αυτής της αποστολής, από κοινού με τη Γαλλία, τη Δανία και την Ολλανδία, ενώ την υποστηρίζουν και το Βέλγιο, η Γερμανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία. Να σημειωθεί ότι από τα στενά του Ορμούζ περνάει σχεδόν το μισό πετρέλαιο που διακινείται στον πλανήτη, ενώ στο πλαίσιο της κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης το Ιράν έχει απειλήσει να τα κλείσει. Το ερώτημα είναι τώρα εάν η ελληνική κυβέρνηση θα στείλει φρεγάτα στα στενά και θα αφήσει τους “Πάτριοτ” στα πάτρια εδάφη.
