Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.7°C
3 BF 55%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.7°C24.9°C
1 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C21.6°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
3 BF 33%
2017 - 2018: Ανάμεσα σε δυο χρονιές
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

2017 - 2018: Ανάμεσα σε δυο χρονιές

Η έκδοση αυτή συμπίπτει με το τέλος μιας χρονιάς και την απαρχή μεθαύριο μιας νέας. Σε τέτοιες συγκυρίες συνηθίζονται ο απολογισμός του χρόνου που φεύγει και η κατάθεση ελπίδων για εκείνον που έρχεται. Για την εκπαιδευτική κοινότητα βέβαια οι δύο ημερομηνίες είναι στενά αρθρωμένες μεταξύ τους, μια που βρίσκονται στο μέσον της εκπαιδευτικής χρονιάς. Μιας εκπαιδευτικής χρονιάς που, όπως και οι δύο προηγούμενες αλλά και η επόμενη, εντάσσονται σε μια συνολική προσπάθεια επαναθεμελίωσης του αξιακού περιεχομένου της Εκπαίδευσης, ευρύτερα του δημόσιου αγαθού της Παιδείας και Έρευνας σε έναν ενιαίο χώρο.

Πρόκειται για μια συνολική αντιστροφή της μέχρι το 2014 πορείας συρρίκνωσης, όπως και κάθε άλλου δημόσιου αγαθού, της Παιδείας και της Έρευνας, κάτω από τα κελεύσματα μιας αγοραίας νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής ιδεοληψίας που αντιλαμβάνεται την Παιδεία και την Έρευνα ως εμπορεύσιμα προϊόντα, τους μαθητές / σπουδαστές ως πελάτες, τους εκπαιδευτικούς λειτουργούς στη βασική εκπαίδευση ως πωλητές απλώς γνώσεων και στο επίπεδο της τριτοβάθμιας και της έρευνας, εκτός από πωλητές, και παραγωγούς νέων γνώσεων εμπορικά αποτιμώμενων και αξιολογούμενων βέβαια.

Σ’ αυτή την πορεία αντιστροφής η κυβέρνηση της Αριστεράς έχει κάνει σημαντικά βήματα σε ουσιαστικό και συμβολικό επίπεδο. Πρωταρχικά αντιστρέφοντας την καθοδική πορεία του προϋπολογισμού, αυξάνοντας, παρά τις ασφυκτικές δημοσιονομικές συνθήκες και τη μνημονιακή επιτροπεία, τις δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση και την έρευνα.

Αλλά κυρίως αναδεικνύοντας το ιδεολογικό - πολιτικό της όραμα, για ένα ριζικά διαφορετικό δημόσιο και δωρεάν παρεχόμενο εκπαιδευτικό σύστημα, ανοικτό στο κοινωνικό - πολιτιστικό γίγνεσθαι, χειραφετητικό παιδαγωγικά, δημοκρατικά αρθρωμένο, με επαναθεμελίωση του σχολείου ως χώρου δημιουργικής κριτικής γνώσης με συνοδοιπόρους δάσκαλους και μαθητές στην πορεία κατάκτησής της, για όλους τους νέους συμπολίτες που κατοικούν ή βρίσκονται στη χώρα. Προς τον σκοπό αυτόν άλλαξε ριζικά η φιλοσοφία και η δράση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, όπως αναλύει ο πρόεδρός του σε άρθρο που ακολουθεί.

Η όλη αυτή προσπάθεια ορθώς παιδαγωγικά άρχισε από την Προσχολική Αγωγή, που από την επόμενη χρονιά γίνεται 2χρονη και υποχρεωτική. Προχώρησε στη βασική εκπαίδευση και τη σταδιακή διεύρυνση της υποχρεωτικής της διάρκειας και στο Λύκειο.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην Ειδική Αγωγή και τη λειτουργία Τμημάτων Υποδοχής στα δημόσια σχολεία για τα προσφυγόπουλα, στη σταδιακή καθιέρωση του Ολοήμερου Σχολείου και για τα ολιγοθέσια σχολεία, καθώς και εκείνη του προγράμματος για τα σχολικά γεύματα, τη δραστική μείωση του εξεταστικού φόρτου με τον εξορθολογισμό ύλης και βιβλίων την κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων για το Λύκειο και την έστω και διστακτική ένταξη στην πρώτη Λυκείου της πολυκλαδικότητας, καθώς και την κατάργηση της διαγωγής από τα απολυτήρια, και καταργήθηκε η νομοθετική ρύθμιση που ποινικοποιούσε τις μαθητικές κινητοποιήσεις.

Παράλληλα εξαγγέλθηκαν και λειτούργησαν οι θεματικές εβδομάδες παρά τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν. Επανήλθε επίσης ο έλεγχος και η εποπτεία των ιδιωτικών σχολείων στο υπουργείο Παιδείας και μπήκαν κανόνες στην αυθαιρεσία των ιδιοκτητών τους, όπως και εκείνων των φροντιστηρίων. Από τη νέα χρονιά επίσης καθιερώνεται για τουλάχιστον ένα σαββατοκύριακο τον μήνα η τόσο παιδαγωγικά και ψυχολογικά αρχή να μένει η τσάντα του μαθητή του Δημοτικού στο σχολείο.

Η ολοκλήρωση όλης αυτής της προσπάθειας προχώρησε στη συνέχεια στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση επαναφέροντας τη συμμετοχική δημοκρατική λειτουργία των συλλογικών ακαδημαϊκών οργάνων, έστω και κουτσουρεμένη ως προς τη φοιτητική συμμετοχή, όπως και τον θεσμό του πανεπιστημιακού ασύλου, ενώ θεσμοθετήθηκαν κανόνες για τα μεταπτυχιακά, δυστυχώς επιτρέποντας την ύπαρξη και διδάκτρων αλλά και ενίσχυση όσων από αυτά δεν θα προχωρούν προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ διευρύνθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι υποτροφίες για μεταπτυχιακούς και νέους διδάκτορες.

Παράλληλα για πρώτη φορά δόθηκαν μετά μια επταετία 1.000 νέες θέσεις ΔΕΠ και για δεύτερη φορά έκτακτη χρηματοδότηση 41 εκατομμυρίων στα ΑΕΙ και ρυθμίστηκε άμεσα το πρόβλημα μεταγραφής των αδελφών που φοιτούν σε διαφορετικές πόλεις.

Την ίδια ώρα βρίσκονται σε διαβούλευση προτάσεις για την υπέρβαση της παθογένειας της Γ’ Λυκείου και το ακανθώδες πρόβλημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, με την κατάργηση του κλειστού αριθμού εισακτέων, εκτός εκείνων των πολυτεχνικών, ιατρικών και νομικών σχολών. Επίσης προχωρά η πορεία αναβάθμισης των ΤΕΙ, όχι η συνολική και άκριτη πανεπιστημιοποίησή τους και το νομοσχέδιο για την ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής όχι απλά με την συνένωση δύο ΤΕΙ, αλλά με τη δημιουργία σειράς νέων τμημάτων και προγραμμάτων, ενώ καθιερώνεται για τους αποφοίτους των ΕΠΑΛ με ελεύθερη πρόσβαση, διετής πανεπιστημιακή φοίτηση για την απόκτηση πιστοποίησης επαγγελματικών προσόντων.

Ιδιαίτερο κεφάλαιο αποτελούν οι διευρυμένες συμμετοχές σε ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως η συμμετοχή στην καμπάνια κατά της ρητορικής του μίσους (NOHATESPEECH), στην Biennale Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου, η αναβάθμιση του προγράμματος ‘Ευρωπαϊκή Κάρτα Νέων και κυρίως του προγράμματος ανταλλαγών Erasmus που επεκτείνεται και στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης πέραν της Τριτοβάθμιας, αλλά γι’ αυτό θα επανέλθουμε αναλυτικά στο επόμενο τεύχος μας.

Στο ίδιο όραμα εντάσσονται και οι αλλαγές στον χώρο της Έρευνας με έμφαση στην ελευθερία του ερευνητή, στην ενίσχυση της βασικής έρευνας στο νέο τοπίο των ταχύτατων τεχνολογικών εξελίξεων, ορθολογικά όμως συνδεδεμένων με τις κοινωνικές επιστήμες, στην κατεύθυνση ενός ανθρωποκεντρικού και οικολογικά ευαισθητοποιημένου νέου παραγωγικού πρότυπου ανασυγκρότησης της χώρας, με στενή αλληλοσύνδεση σε κάθε περιφέρεια ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων στην κατεύθυνση ενός Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευση και Έρευνας.

Προς τον σκοπό, αυτό ιδρύθηκε το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και ενισχύθηκαν οι ερευνητικές υποδομές, όπως και η έμπρακτη ενθάρρυνση ερευνητικών προτάσεων μεταδιδακτορικών φοιτητών.

Πρόκειται για θέσεις και προτάσεις στις οποίες όχι επιγραμματικά όπως εδώ, αλλά αναλυτικά έχουμε αναφερθεί από αυτές τις γραμμές τονίζοντας τη θετική τους σημασία, αλλά και με κριτική διάθεση τα αρνητικά τους σημεία, με βάση πάντα τις επεξεργασίες του χώρου, χωρίς να παραγνωρίζουμε τους υπάρχοντες συσχετισμούς κοινωνικο-πολιτικών δυνάμεων, τις συντηρητικές παραδοσιακές αντιλήψεις, τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που έχουν να αντιπαλέψουν. Συσχετισμούς και αγκυλώσεις στις οποίες οφείλουμε όχι να υποταχθούμε, αλλά να ανατρέψουμε βήμα - βήμα μέσα από τον δημοκρατικό διάλογο και την αποφασιστικότητα της βούλησής μας για ένα ηγεμονικό αριστερό αποτύπωμα.

Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν πολλά ακόμη να γίνουν, όπως π.χ. η αποφασιστική υπέρβαση συνολικά του εξεταστικοκεντρικού συστήματος, η κατάργηση των φασιστικού προτύπου μαθητικών παρελάσεων, ο εκδημοκρατισμός των λειτουργιών διοίκησης των ερευνητικών κέντρων, η αποφασιστική υπέρβαση τουλάχιστον στο εκπαιδευτικό πεδίο της διάκρισης χειρωνακτικής και πνευματικής εργασίας, με τη διεύρυνση της πολυκλαδικότητας και τη δημιουργία ενός Ενιαίου Τύπου Λυκείου που το αναβαθμισμένο απολυτήριό του θα οδηγεί στην ελεύθερη είσοδο στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ.

Είναι προφανές ότι μόνο αν έχουμε ως στόχο το "ρεαλιστικά" ανέφικτο όραμα μιας ευρύτερης πολιτιστικά και βαθιά δημοκρατικής ελευθεριακής Παιδείας και ακηδεμόνευτης Έρευνας μπορούμε να δρούμε στην πορεία πραγμάτωσης εφικτών στόχων, που δεν θα αποκλίνουν, αλλά θα συγκλίνουν προς το όραμαά μας!

Με αυτές τις σκέψεις ευχόμαστε να είναι για όλους μας προσωπικά και συλλογικά δημιουργική η νέα χρονιά.

Άλκης Ρήγος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL