Του Θοδωρή Μπαλτά*
Η θέση μας –αντίθεση- στο πολυνομοσχέδιο της ΝΔ για την εκπαίδευση βρίσκεται απέναντι από την επιλογή του Υπουργείου Παιδείας να έχει ένα «φθηνό» δημόσιο σχολείο για το κράτος, με μειώσεις τμημάτων με αποτέλεσμα όλο και μεγαλύτερος αριθμός μαθητών να φοιτά σε κάθε τμήμα, ενώ χιλιάδες εκπαιδευτικοί θα μείνουν άνεργοι.
Όμως η αντίθεσή μας σχετίζεται και πηγάζει και από την παιδαγωγική κατεύθυνση που θέλει να δώσει το Υπουργείο Παιδείας και η Ν.Δ. στην εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεγαλύτερο μέρος του πολυνομοσχεδίου «αφιερώνεται» στα πρότυπα σχολεία, με συνεχόμενα άρθρα του πολυνομοσχεδίου να εστιάζουν στην «αξιολόγηση» εκπαιδευτικών, σχολείων, προγραμμάτων.
Προγράμματα που θα είναι βγαλμένα από μια φορμαλιστική λίστα βασισμένη στην αρχή των «χρήσιμων» δεξιοτήτων. Η συνεχόμενη και διαρκής προσωπική - ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών που θα εργάζονται στα πρότυπα και τα πειραματικά δείχνει πώς αντιλαμβάνεται η Ν.Δ. τον ρόλο του εκπαιδευτικού συνολικά στην εκπαίδευση.
Τον εκπαιδευτικό δεν τον θέλουν σχεδιαστή, ρυθμιστή, εμπνευστή, συνεργάτη, αλλά εντολοδόχο και εκτελεστή. Ως τέτοιος, λοιπόν, θα αξιολογείται απέναντι σε προαποφασισμένες φόρμες αξιολόγησης και απέναντι σε κάμερες και παρακάμερες.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο εισάγουν τον πυρήνα της ιδεολογίας τους. Εισάγουν την αριστεία ως ανάθημα στο βωμό του ανταγωνισμού, ως έννοια διαχωρισμού και όχι ως μια μορφή ανώτερης συνείδησης για τη μόρφωση, έτσι που τα παιδιά με ιδιαίτερες ικανότητες και κλίσεις να κατανοούν τη δράση τους, τη λειτουργία τους και την αξία τους δίπλα και μαζί με όλα τα παιδιά, όχι ξέχωρα και ανταγωνιστικά με αυτά.
Ακριβώς γι αυτό τον λόγο αυξάνουν τα πρότυπα σχολεία εις βάρος των πειραματικών, γιατί επικοινωνιακά θέλουν να «παίξουν» με την αριστεία την οποία την νοούν ως έννοια ανταγωνιστική που θα «εξετάζεται» και θα κρίνεται μάλιστα από τις μικρές ηλικίες. Δεν κατανοούν ότι η κλίση του παιδιού ως εφόδιο για την κατάκτηση της μόρφωσης και τη διαμόρφωση τελικά της προσωπικότητας δεν είναι ένα σημείο εκκίνησης αλλά ένα σημείο άφιξης.
Ακόμη όμως και με βάση τις δικές τους παραδοχές για την αριστεία παραγνωρίζουν ότι το κάθε παιδί δεν είναι μόνο φύση, αλλά και ιστορία, πρωτίστως ιστορία. Σχολεία σε ένα περιβάλλον αποστειρωμένο από το κοινωνικό γίγνεσθαι, σε ένα εργαστηριακό περιβάλλον ξεκομμένο από την πραγματικότητα των αντιθέσεων, των αντιφάσεων, των ανισοτήτων, ξεκομμένα από τις σκέψεις και τις ανησυχίες όλων των παιδιών, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα συμβάλλουν στο να περάσουν τα «προικισμένα» παιδιά από την γνώση στη συνείδηση της γνώσης.
Η άποψη που θέλει την αριστεία και το ταλέντο να αναπτύσσονται έξω από την κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα και ανεξάρτητα από το τι συντελείται συνολικά σε όλη την εκπαίδευση και στην κοινωνία, δεν είναι απλά λαθεμένη, αλλά μια αυταπάτη. Υπάρχει πληθώρα παραδειγμάτων που αποδεικνύουν ότι το φυσικό χάρισμα δεν βρίσκεται έξω και πάνω από την ιστορικότητα μέσα στην οποία διαμορφώνονται οι προσωπικότητες και δεν καλλιεργείται ξέχωρα από τα συντελούμενα στην κοινωνία. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι η περίοδος του Μεσαίωνα, όπου η ιστορία, η ιστορική συνθήκη, και όχι η φύση, ήταν υπεύθυνη για το γεγονός ότι για δεκατρείς (13) σχεδόν ολόκληρους αιώνες δεν υπήρξαν ανακαλύψεις και επιστημονική πρόοδος.
Στο Υπουργείο Παιδείας και στη Ν.Δ. όλα αυτά τα γνωρίζουν, αλλά προβαίνουν σε συγκεκριμένες επιλογές. Τους ενδιαφέρει ο καθρέφτης, αδιαφορώντας αν αυτός είναι παραμορφωτικός, και όχι η εκπαίδευση όλων των παιδιών. Γι αυτό και ολοένα κουτσουρεύουν την δημόσια δωρεάν εκπαίδευση για όλους τους μαθητές, ώστε αυτή να δοθεί ως εργαλείο στην «οικονομία» της αγοράς. Γι αυτόν τον λόγο και με κάθε τρόπο ενισχύουν την ιδιωτική εκπαίδευση και την μόρφωση με στόχο από καθολικό αγαθό για όλους να την μετατρέψουν τελικά σε δυνατότητα αγοράς.
Η Ν.Δ. εκτός όμως από την επιλογή και με αυτό το νομοσχέδιο να εισαγάγει το νεοφιλελεύθερο αγοραίο πρόγραμμά της στην εκπαίδευση έχει και άλλον στόχο εξίσου σημαντικό γι αυτήν. Να καθυποτάξει τα προτάγματα της δημοκρατικής εκπαίδευσης, να φύγουν από την εκπαιδευτική ατζέντα η μόνιμη και σταθερή εργασία, το δημοκρατικό σχολείο, η ελεύθερη πρόσβαση στα μεταπτυχιακά προγράμματα χωρίς δίδακτρα, η μείωση των εξεταστικών εμποδίων και των ανισοτήτων, ώστε να επιτευχθεί ο βαθύτερος στόχος της, η στρατηγική ήττα της Αριστεράς και των προταγμάτων της στο πεδίο της εκπαίδευσης.
Τα διακυβεύματα σε αυτό το νομοσχέδιο είναι λοιπόν πολλαπλά, και υπάρχουν και μπροστά και πίσω από το γράμμα του νόμου. Γι αυτό η αντίθεσή μας δεν είναι μια αντίθεση που καθορίζεται πρωτίστως από την εργασιακή σχέση των εκπαιδευτικών με την εκπαίδευση, αλλά αποτελεί πράξη αντίστασης στην ιδεολογική επίθεση της Ν.Δ. και ταυτόχρονα παιδαγωγική πράξη προς όφελος όλων των παιδιών, για μια πρότυπη εκπαίδευση για όλους, χωρίς διαχωριστικές γραμμές και αποκλεισμούς. σε ένα ποιοτικό, ενιαίο και ισότιμο σχολείο για όλα τα παιδιά.
Ταυτόχρονα διεκδικούμε και θα υπηρετούμε την ιδέα για μια εκπαίδευση που δεν θα διαχωρίζεται από την μόρφωση, για μια εκπαίδευση που θα εκπληρώνει την υπόσχεση να ζήσουν οι νέοι άνθρωποι μια καλύτερη ζωή σε έναν κόσμο δίκαιο. Η αναχαίτιση του πολυνομοσχεδίου της Ν.Δ. και των γενικότερων πολιτικών της Ν.Δ. αποτελεί όρο για τη διεκδίκηση συνολικότερα μιας τέτοιας εκπαίδευσης.
Θοδωρής Μπαλτάς, δάσκαλος,
Γραμματέας του Η΄ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Π.Ε. Θεσ-νικης- μέλος του Γ.Σ. της ΑΔΕΔΥ
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
