Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Η αδύνατη μετακόμιση του σχολείου στο σπίτι
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η αδύνατη μετακόμιση του σχολείου στο σπίτι

Του Φραγκίσκου Καλαβάση*

Πώς θα κάνουμε την πρωινή ενδοσχολική προσευχή εφόσον είμαστε στο σπίτι; Ποια μαθητικά χέρια θα κρατήσουν τη σημαία τώρα που δεν έχουμε σχολική παρέλαση; Πώς θα αξιολογούμε τη σχολική διαγωγή των παιδιών; Μα, τώρα πια κανείς δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτό το κούφιο τελετουργικό και πειθαρχικό περίβλημα, που επί χρόνια εκτρέφει την πολιτική δημαγωγία στα θέματα της Παιδείας.

Υποκρισίες, ανεπάρκειες και αδυναμίες

Το απρόβλεπτο κλείσιμο των σχολείων οδήγησε σε απροετοίμαστη μετακόμιση ορισμένων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στην ανεξέλεγκτη ψηφιακή πραγματικότητα, όσο και στην παρωχημένη τηλεοπτική εκδοχή της. Ωστόσο η διά της βίας μετακόμιση του σχολείου σε πρακτικές διά βίου κατάρτισης αφήνει απ' έξω σημαντικές πτυχές της εκπαιδευτικής πραγματικότητας αποκαλύπτοντας χρόνιες υποκρισίες, ανεπάρκειες και αδυναμίες.

Οι πολιτικοί που ενδύθηκαν και ενδύονται ακόμη τα χουντογενή τρίπτυχα Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια είναι τώρα γυμνοί και αναζητούν δανεικά τα άμφια των νέων μορφών εκπαίδευσης και κατάρτισης. Με την ίδια, δυστυχώς, υποκρισία και μεγαλοστομίες του τύπου «τα σχολεία έκλεισαν, αλλά τα μαθήματα συνεχίζονται κανονικά» και, το πιο κομβικό για την πρόωρα αποτυχημένη υπουργική καριέρα τους, «οι εξετάσεις θα γίνουν στην ώρα τους», έστω και με ύλη ολίγων βδομάδων!

Είναι τα ίδια πολιτικά πρόσωπα που αδυνατούν τώρα να συνεργαστούν με το σώμα των εκπαιδευτικών, αφού επί χρόνια το λοιδορούσαν και εκτόπιζαν συστηματικά την εκπαιδευτική ευθύνη από την επιστημονική παιδαγωγική κοινότητα.

Περιθωριοποιούσαν την ανάγκη έγκαιρου παιδαγωγικού προβληματισμού υποτιμώντας τις επιστήμες της εκπαίδευσης και του σχεδιασμού, αναπτύσσοντας στη θέση της πανεπιστημιακής επιμόρφωσης μια αμφίβολης ποιότητας ηλεκτρονική αγορά απόκτησης μορίων.

Υποβάθμιζαν κάθε συμβολή της έρευνας για το πεδίο της υβριδικής συνύπαρξης μιας πρωτόγνωρης -χωρίς κανέναν πλέον αποκλεισμό- πληθυσμιακής ποικιλίας μέσα στις σχολικές μονάδες, για την εκπαιδευτική σύνδεση του σχολείου με τον ψηφιακό κόσμο και τις δικτυακές εκπαιδευτικές δυνατότητες.

Αποθάρρυναν μεταρρυθμιστικές απόπειρες ματαιώνοντας προσωπικές διαδρομές και συλλογικές προσπάθειες καινοτομικών, συστημικών προσεγγίσεων της παιδαγωγικής, της διοίκησης και της διδακτικής.

Είναι τα ίδια πρόσωπα που, αντί για το φαινόμενο της πανδημίας με τις βίαιες κοινωνικές και ψυχικές επιπτώσεις από την ανατροπή βεβαιοτήτων, στάσεων, πεποιθήσεων και συμπεριφορών, βλέπουν μόνο το τηλεοπτικό δάχτυλο, που δείχνει στατιστικές της μιας μέρας και περιοριστικά μέτρα με χρονοδιακόπτη. Μα η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη από τις μετρήσεις της.

Νέα οργανωσιακή νοημοσύνη

Το ελληνικό σχολείο δεν πρέπει να συγκαλύψει τις αδυναμίες του, αλλά να αναπτύξει μια νέα οργανωσιακή νοημοσύνη, ώστε την επόμενη μέρα οι σχολικές μονάδες να προσαρμόζονται με ευέλικτο τρόπο στα τοπικά χαρακτηριστικά της εμβέλειάς τους, χωρίς εντούτοις να αφομοιώνονται από τα συντηρητικά ή φοβικά αντανακλαστικά των οικογενειών και των τοπικών κοινοτήτων. Αντανακλαστικά που θα εκφραστούν πιο επιθετικά μετά τον κατ’ οίκον περιορισμό.

Το αξιακό σύστημα της Εκπαίδευσης πρέπει πλέον να απομακρυνθεί από τα δημαγωγικά στερεότυπα ενός κανονιστικού αυταρχισμού που δυστυχώς διατήρησε η μεταπολίτευση και να αναζητηθεί σε ένα αναμορφωμένο εκπαιδευτικό περιεχόμενο και στην -και ψηφιακή- ταυτότητα των σχολικών μονάδων.

Θα πρέπει να ενεργοποιεί τις μαθησιακές διεργασίες και την πνευματική περιέργεια αποκρούοντας την πνευματική νωχέλεια και αδιέξοδη βία του ρατσισμού και των εκάστοτε θεωριών του συνωμοσίας.

Προσδίδοντας νόημα στην εκπαιδευτική διαδικασία και ενδιαφέρον στην σχολική ένταξη, να συνδέει τις γνωστικές περιοχές, να δημιουργεί συνοχή και ανοικτότητα, πολιτισμική ανεκτικότητα και ανθρωπιστική αλληλεγγύη στις σχολικές κοινότητες.

Η επόμενη μέρα

Οι έκτακτες συνθήκες κλεισίματος των σχολικών μονάδων και η μετακόμιση δραστηριοτήτων στο -και από το- σπίτι μπορεί να αξιοποιηθεί για την επόμενη μέρα με την αναζήτηση και ανάδειξη των πολιτισμικών στοιχείων και της ποικιλίας προσεγγίσεων στους στόχους και το περιεχόμενο των μαθημάτων -όλων των μαθημάτων-, στους τρόπους μαθησιακής δραστηριοποίησης και πολυτροπικής έκφρασης των μαθητών -όλων των μαθητών και μαθητριών-, στην καλλιέργεια ικανοτήτων συνεργασίας και ανεκτικότητας, στην κριτική αναζήτηση δικτυακών πηγών και προτύπων, στην δημόσια τηλε-διαπραγμάτευση επιχειρημάτων και ανταλλαγή ιδεών.

Το αξιακό σύστημα της Εκπαίδευσης πρέπει από τώρα να αναζητηθεί, όχι πλέον σε κάποιο εξωγενές παιδαγωγικό περίβλημα, αλλά στο εσωτερικό τού σχεδιασμού εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, όσο και στη διαμόρφωση μιας νέας οριοθετημένης ισορροπίας ανάμεσα στην παιδαγωγική ευθύνη του σχολείου, στο εύρος των οικογενειακών πρακτικών και στην ηθική του ψηφιακού - διαδικτυακού περιβάλλοντος.

* Ο Φραγκίσκος Καλαβάσης είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL