Ο Κώστας Γαβρόγλου, με αφορμή το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας που κατατέθηκε στη Βουλή, χαρακτηρίζει «συγκεντρωτική και εξαρτώμενη από την κυβέρνηση» τη νέα Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης που θα ελέγχει το σύνολο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ επανέλαβε πως οι συνέργειες των ιδρυμάτων έγιναν με τη σύμφωνη γνώμη των Συγκλήτων, οι οποίες προχώρησαν στην υλοποίηση των ρυθμίσεων.
«Η υπουργός κοροϊδεύει τους πανεπιστημιακούς» είπε για τη σύνδεση του 20% της κρατικής χρηματοδότησης των ΑΕΙ που θα κατανέμεται μετά από αξιολόγηση, διευκρινίζοντας πως "οι αξιολογήσεις δεν μπορούν να γίνονται κάθε χρόνο, ενώ ο προϋπολογισμός είναι ετήσιος».
Σχετικά με το επίμαχο άρθρο 50 για τα κολέγια, ο πρώην υπουργός Παιδείας ανέφερε πως ο στόχος της Ν.Δ. είναι «να σκαρφίζεται συνεχώς τεχνάσματα για να παρακάμψει το άρθρο 16» και εξήγησε τους λόγους για τους οποίους καταργήθηκε επί υπουργίας του η συγκεκριμένη ρύθμιση που ίσχυε από το 2012: πρώτον γιατί ήταν «προφανής η έλλειψη ακαδημαϊκότητας που έχει μία τέτοια διάταξη» και, δεύτερον, γιατί «είχαν δρομολογηθεί οι μόνιμοι διορισμοί και θέλαμε να τους προφυλάξουμε από τέτοιες αυθαιρεσίες».
Τέλος, υπεραμύνθηκε του νέου συστήματος διορισμών και προσλήψεων, σημειώνοντας πως αυτό κατοχυρώνει «την τεράστια πλειοψηφία όσων έχουν εργαστεί ως αναπληρωτές", ενώ δίνει τη δυνατότητα «σε εκείνους που δεν είχαν εργαστεί, αλλά είχαν τα ουσιαστικά προσόντα, να γίνουν εκπαιδευτικοί».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΧΡΥΣΑ ΒΑΪΝΑΝΙΔΗ
* Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας σάς καταλογίζει προχειρότητα στη διαμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη και ότι τα πολλά από τα νέα Τμήματα ήταν προϊόν μικροκομματικών συμφερόντων; Τι απαντάτε;
Η υπουργός, επειδή ακριβώς δεν έχει επιχειρήματα, προσφεύγει στην προσφιλή τακτική των κατηγοριών. Τα ίδια έλεγαν και για τη δίχρονη προσχολική εκπαίδευση, για όσα κάναμε στην Ειδική Αγωγή, για την Έρευνα, για την «Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ», για τους 15.000 διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών και άλλα πολλά που τώρα έχουν αναγκαστεί να υιοθετήσουν. Για όλα όσα κάναμε μας κατηγορούσαν και κατηγορούν ακόμη ότι ήταν πρόχειρα και προεκλογικά.
Όμως η πραγματικότητα τους διαψεύδει: πώς είναι δυνατόν όλες οι Σύγκλητοι να έχουν δεχτεί τις προτάσεις μας και να έχουν προχωρήσει, μάλιστα με επιτυχία, στην υλοποίηση των ρυθμίσεων; Πώς είναι δυνατόν οι Σύγκλητοι μαζί με τους τοπικούς παραγωγικούς φορείς να έχουν προχωρήσει στη συγκρότηση των Διετών Προγραμμάτων Σπουδών για αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων και η κυβέρνηση να αναστέλει τη λειτουργία τους πάλι με την κατηγορία της προχειρότητας;
Το θεμελιώδες και καθοριστικό, όμως, στοιχείο είναι ότι η νέα αρχιτεκτονική της Ανωτάτης Εκπαίδευσης δεν πρόκειται να ανατραπεί γιατί υλοποιήθηκε μετά από βαθειά μελέτη των συνθηκών και εξαντλητικές συζητήσεις με τους άμεσα εμπλεκόμενους μέσα από διαδικασίες που κράτησαν πάνω από δύο χρόνια. Τα πανεπιστήμια σε όλο σχεδόν τον κόσμο επαναπροσδιορίζουν την ταυτότητα και τον κοινωνικό τους ρόλο. Έχουμε πια μια νέα αρχιτεκτονική στα πανεπιστήμιά μας: Με τα παλιά και νέα Τμήματα συνεχίζεται η πιο παραδοσιακή ακαδημαϊκή τους λειτουργία. Με τα Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα κατοχυρώνεται και θεσμικά η διεπιστημονικότητα στην έρευνα. Με τα Διετή ενισχύεται η εξωστρέφεια και η ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στα πανεπιστήμια και τις παραγωγικές μονάδες. Με τη συνέργεια των ΤΕΙ καταργείται ένας τεχνητός διαχωρισμός στην ανώτατη εκπαίδευση που έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του.
Ήταν όλα όσα κάναμε τέλεια; Όχι, προφανώς. Μία τέτοιου βεληνεκούς μεταρρύθμιση και κάτω από τόσο δύσκολες συνθήκες είναι λογικό να έχει ατέλειες, θα έλεγα και αστοχίες. Πρέπει, όμως, να υπάρξει πίεση να λειτουργήσουν τα Διετή Προγράμματα. Πρέπει να προχωρήσει η αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των ΤΕΙ, που εμείς πρώτοι νομοθετήσαμε μετά από 35 χρόνια εκκρεμότητας.
* Ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και πρώην υπουργός Παιδείας, πώς θα χαρακτηρίζατε το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τη νέα Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης και την αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των ΑΕΙ (80-20%);
Η κυβέρνηση έχει ταυτίσει την αξιολόγηση με τον πειθαναγκασμό. Η νέα αρχή μάλιστα είναι τόσο συγκεντρωτική και εξαρτώμενη από την κυβέρνηση που θυμίζει την αντίστοιχη της Τουρκίας, που “νομιμοποίησε” όλες τις απολύσεις των προοδευτικών διδασκόντων λειτουργώντας ως το μακρύ χέρι της κυβέρνησης.
Δηλώνει η υπουργός ότι το 20% της χρηματοδότησης θα γίνεται μετά από αξιολόγηση. Προσέξτε την απάτη: τα πανεπιστήμια έχουν πολύ χαμηλή χρηματοδότηση και τα χρήματα μόλις και αρκούν για τα λειτουργικά έξοδα. Εμείς αυξήσαμε τον κρατικό προϋπολογισμό κατά 45%. Έρχεται τώρα το υπουργείο και λέει: θα σας δίνω μόνον το 80% της κρατικής χρηματοδότησης και τα υπόλοιπα μετά από αξιολόγηση. Οι αξιολογήσεις, όμως, δεν μπορούν να γίνονται κάθε χρόνο (ενώ ο προϋπολογισμός είναι ετήσιος), μιας και όποιος έχει στοιχειώδεις γνώσεις του ακαδημαϊκού χώρου γνωρίζει ότι οι αξιολογήσεις έχουν μια δική τους περιοδικότητα, που σίγουρα δεν είναι ένας χρόνος. Άρα κοροϊδεύει η κ. υπουργός τους πανεπιστημιακούς. Αυτό που θα ήταν αποδεκτό θα ήταν να υπάρχει ένα πρόσθετο κονδύλι, πέρα από τον κρατικό προϋπολογισμό, που θα δινόταν στα πανεπιστήμια ως μπόνους μετά από κάποιες συναινετικές διαδικασίες αξιολόγησης.
* Η υπουργός Παιδείας, απαντώντας στις επικρίσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη νέα ρύθμιση που αφορά τη δυνατότητα διορισμού πτυχιούχων κολεγίων στη δημόσια εκπαίδευση, ανέφερε ότι επαναφέρει διάταξη που και εσείς εφαρμόσατε. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Είναι εντυπωσιακό γιατί η κ. Κεραμέως καταφεύγει με τέτοια συστηματικότητα σε ψευδείς δηλώσεις: Από το 2012, μετά από νομοθετικές ρυθμίσεις της τότε κυβέρνησης, το ΑΣΕΠ έδινε τη δυνατότητα στους πτυχιούχους των κολεγίων να θέτουν υποψηφιότητα για το Δημόσιο. Όλοι οι υπουργοί, από το 2012 μέχρι και το 2018, ακολουθήσαμε υποχρεωτικά τις επιταγές του ΑΣΕΠ. Τον Ιανουάριο του 2019, και μετά από απίστευτη αντίδραση των ιδιοκτητών κολεγίων και πολλών ΜΜΕ, καταφέραμε και αλλάξαμε τη διάταξη αυτή. Την αλλάξαμε για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος ήταν η προφανής έλλειψη ακαδημαϊκότητας που έχει μια τέτοια διάταξη. Ο δεύτερος ήταν επειδή είχαν δρομολογηθεί οι μόνιμοι διορισμοί και θέλαμε να τους προφυλάξουμε από τέτοιες αυθαιρεσίες. Τώρα, και υποκύπτοντας στις πιέσεις των ιδιοκτητών κολεγίων, η υπουργός επαναφέρει την αμαρτωλή αυτή διάταξη.
Η εμμονή για επαναφορά της διάταξης εκφράζει και έναν επικίνδυνο πολιτικό αμοραλισμό: Κακώς για τη Ν.Δ. είναι ακόμη σε ισχύ το άρθρο 16 του συντάγματος για τα δημόσια πανεπιστήμια. Δεν μπορεί μοναδικός σχεδόν στόχος της Ν.Δ. να είναι να σκαρφίζεται συνεχώς τεχνάσματα να παρακάμψει το άρθρο 16. Στοιχειώδης πολιτικός πολιτισμός επιβάλλει τον σεβασμό του συντάγματος.
* Σύστημα διορισμών. Στο επίκεντρο της κριτικής που σας ασκούν ομάδες εκπαιδευτικών είναι ότι το νέο σύστημα οδηγεί σε ένα αέναο κυνήγι προσόντων και απόκτησης διπλωμάτων, αλλά και ότι λειαίνει το έδαφος για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών...
Ας είμαστε ειλικρινείς. Ένας αριθμός εκπαιδευτικών θέλει την επαναφορά της επετηρίδας και απλώς δεν τολμούν να το πουν. Εμείς είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με μια τέτοια λογική, η οποία δεν μπορεί, στις σημερινές συνθήκες, να λειτουργήσει προς όφελος της εκπαίδευσης. Ο νόμος που ψηφίσαμε για τους διορισμούς είχε τρεις αφετηρίες. Πρώτη ήταν να καταργηθεί, για λόγους αναξιοπιστίας, ο γραπτός διαγωνισμός τον οποίο ήθελαν τόσο πολύ η Ν.Δ. και το ΚΙΝΑΛΛ. Δεύτερη ήταν να υπακούει στις επιταγές του συντάγματος και να είναι σύμφωνο με τις αποφάσεις του ΣτΕ, κάτι που πολλοί από όσους αντέδρασαν στον νόμο δεν έχουν υπόψη ή δεν θέλουν να καταλάβουν. Τρίτη ήταν να είναι δίκαιος ως προς το σύνολο των υποψηφίων. Το πλαφόν των 120 μηνών είναι το υψηλότερο που έχει ποτέ τεθεί.
Υπάρχουν περίπου 35.000 αναπληρωτές και περίπου 140.000 πτυχιούχοι που δεν εργάστηκαν ως αναπληρωτές αλλά αρκετοί έχουν τα προσόντα να γίνουν εκπαιδευτικοί. Ο νόμος που ψηφίσαμε κατοχυρώνει την τεράστια πλειοψηφία όσων έχουν εργαστεί ως αναπληρωτές αλλά και δίνει τη δυνατότητα σε ορισμένους που δεν είχαν εργαστεί, αλλά έχουν τα ουσιαστικά προσόντα να γίνουν εκπαιδευτικοί.
