Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Επαναφορά της κατώτατης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια / "Κυνήγι μαθητών" ή Το φύλλο συκής της... αριστείας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Επαναφορά της κατώτατης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια / "Κυνήγι μαθητών" ή Το φύλλο συκής της... αριστείας

 «Στην πυρά» οι υποψήφιοι που εισάγονται στα πανεπιστημιακά ιδρύματα με βαθμό κάτω από τη βάση. «Στην πυρά» και όσες σχολές ερημώσουν, κυρίως στην περιφέρεια. Ας κλείσουν κι αυτές.

Με οριζόντιες μεθόδους, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επιχειρεί να εγκαθιδρύσει έναν «κόφτη» στην εισαγωγή υποψηφίων στη δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και ένα «μαχαίρι» στα ακαδημαϊκά Τμήματα. Μετά τις εξαγγελίες για την επαναφορά της «βάσης του 10», η υπουργός Νίκη Κεραμέως δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να κλείσουν Σχολές που δεν θα συγκεντρώνουν τον «απαιτούμενο» αριθμό φοιτητών. Δεν χρειάζεται άλλωστε να σπουδάζουν όλοι σε αυτή τη χώρα στα δημόσια πανεπιστήμια. Υπάρχουν τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης και τα κολέγια. Δεν έχει σημασία που στην ιδιωτική εκπαίδευση δεν απαιτείται καμία κατώτατη βάση εισαγωγής, παρά μόνο δίδακτρα.

Το φαινόμενο των χαμηλών βαθμολογίων, το οποίο επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, θα έπρεπε να θέτει προβληματισμούς για το κατά πόσο το σχολείο μπορεί να γίνει ελκυστικό για τα παιδιά, να τους δώσει τα κατάλληλα εφόδια για το μέλλον, αλλά και το κίνητρο για γνώση και δημιουργία. Ζητήματα όπως η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός του σχολείου και του απολυτηρίου, η ενίσχυση των αδύναμων μαθητών ή εκείνων που αδιαφορούν (χωρίς ταξικό πρόσημο), φαίνεται ότι είναι ψιλά γράμματα για την κυβέρνηση. Λες και είναι όλα καλώς καμωμένα και το μόνο μας πρόβλημα είναι ότι τα παιδιά γράφουν κάτω από δέκα.

Οι οριζόντιες λύσεις και οι «κόφτες» δεν έλυσαν ποτέ κανένα ζήτημα. Απλώς αποτελούν έναν ισοπεδωτικό μηχανισμό που εντείνει τις ανισότητες και κρύβει τα αίτια κάτω από το χαλί.

Του Κώστα Γαβρόγλου*

"Βάση του 10": Ένα κούφιο άλλοθι αριστείας που συγκαλύπτει προβλήματα

Είναι γνωστό σε όλους, ανεξάρτητα αν το δέχονται ή όχι, ότι οι βάσεις καθορίζονται από τη δυσκολία των θεμάτων. Παίζει ρόλο, βέβαια, και ο αριθμός των εισακτέων, τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων συγκεκριμένων Τμημάτων, η εγγύτητα του Τμήματος στον τόπο κατοικίας. Από όλες αυτές τις παραμέτρους, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των βάσεων παίζει η προετοιμασία των υποψηφίων.

Βέβαια, τυπικά, ουδείς εισάγεται στα πανεπιστήμια με βαθμό κάτω από τη βάση, γιατί όλοι όσοι εισάγονται έχουν απολυτήριο. Αυτό ως προς το τυπικό. Ας έρθουμε στο ουσιαστικό τώρα.

Τα τελευταία χρόνια (και είναι πολλά αυτά) υπάρχει ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των υποψηφίων που βαθμολογούνται κάτω από τη βάση σε διάφορα μαθήματα. Υπάρχουν έστω και λίγοι που να πιστεύουν ότι ένα Λύκειο ουσιαστικά χωρίς τη Γ' Λυκείου, με ένα σύνολο γνώσεων που έχουν εμποτιστεί με την κουλτούρα της φροντιστηριοποίησης, με ένα απολυτήριο που δεν αντανακλά το τέλος μιας σοβαρής μαθησιακής διαδικασίας, με παιδιά αλλά και γονείς που αδιαφορούν για τις δύο τελευταίες τάξεις του σχολείου, θα μπορούσε να παράγει αποφοίτους για καλύτερα αποτελέσματα; Και κάτι ακόμη: Ο κανονισμός που διέπει τη λειτουργία των ομάδων που διαμορφώνουν τα θέματα και της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων απαγορεύει να δίνονται θέματα που «μοιάζουν» με ό,τι έχει ρωτηθεί τα τελευταία τρία χρόνια, όπως και θέματα που έχουν μπει στις εξετάσεις προσομοίωσης των φροντιστηρίων. Αυτοί οι (σωστοί) περιορισμοί, μαζί με τη σχετικά λίγη ύλη στην οποία διαγωνίζονται οι μαθητές, οδηγεί στη διαμόρφωση ολοένα και πιο «στρυφνών» θεμάτων.

Το θεμελιώδες πρόβλημα λοιπόν που υπάρχει είναι τι κάνουν τα παιδιά στο σχολείο. Εκεί (πρέπει να) μαθαίνουν πώς να απαντούν σε ερωτήσεις. Από εκεί θα πάρουν και τις αναγκαίες γνώσεις για το περιεχόμενο των απαντήσεων. Και όσο το σχολείο ακυρώνεται μέσα από μία γενικευμένη απαξίωσή του, τόσο περισσότερα προβλήματα θα έχουμε. Όχι ως προς τις βάσεις, αλλά ως προς το συνολικό προφίλ των πολιτών που θέλουμε. Ούτε και είναι επιχείρημα να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο και εκεί θα τα μάθουν όλα.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μια σειρά από ρυθμίσεις έχοντας ως σχεδόν αποκλειστικό σημείο αναφοράς την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος: Να γίνει η Γ' Λυκείου μία τάξη με δικό της ρόλο, να παρέχει γενική μόρφωση αλλά και να προετοιμάζει για εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, με λίγα μαθήματα και πολλές ώρες για κάθε μάθημα. Να καθιερωθούν ενδοσχολικές εξετάσεις για την απόκτηση του απολυτηρίου, που θα είναι και ένας τρόπος να συνειδητοποιήσουν τα παιδιά ορισμένες αδυναμίες τους πριν τις εισαγωγικές. Ταυτόχρονα, να υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε Τμήματα χαμηλής ζήτησης, η οποία θα διαπιστώνεται μετά τη συμπλήρωση ενός πρώτου μηχανογραφικού με δέκα επιλογές, τον Οκτώβριο της Γ' Λυκείου. Όσοι αποφασίσουν να σπουδάσουν σε Τμήματα με ελεύθερη πρόσβαση θα έχουν όλο τον χρόνο μπροστά τους να προετοιμαστούν μέσα στο σχολείο για τις εξετάσεις του απολυτηρίου. Για όλους τους υπολοίπους θα ισχύει το σημερινό σύστημα με τις Πανελλαδικές. Όταν το σύστημα θα σταθεροποιηθεί, θα μπορεί να αρχίσει να μετρά ένα ποσοστό του βαθμού απολυτηρίου για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια, και αυτό θα αυξάνει μέχρι το απολυτήριο να γίνει το βασικό στοιχείο εισαγωγής.

Δε θα λυθεί το πρόβλημα μεμιάς. Θέλει τουλάχιστον 4-5 χρόνια, για να αρχίσει να λειτουργεί αλλά και να αρχίσει να αλλάζει σταδιακά μια γενικότερη αντίληψη που υπάρχει στην κοινωνία - η οποία αντίληψη είναι ο μεγάλος εχθρός της όποιας μεταρρύθμισης.

Και δύο θέματα σχεδόν τηλεγραφικά: Πρώτο, η «βάση του 10» θα αφήσει έξω χιλιάδες παιδιά, συγκαλύπτοντας τα προβλήματα, προβάλλοντας ένα κούφιο άλλοθι αριστείας και επί της ουσίας τίποτα δεν θα αλλάξει. Δεύτερο, η νέα αρχιτεκτονική των πανεπιστημίων προβλέπει νέα Τμήματα, συνέργειες με ΤΕΙ, Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα και διετή προγράμματα σπουδών για αποφοίτους των ΕΠΑΛ. Και επειδή υπάρχει τεράστια σπέκουλα ως προς τα θέματα αυτά, ενημερώνουμε όσους γενικεύουν χωρίς τη μελέτη των αριθμών ότι η πτώση των βάσεων σε αυτά τα Τμήματα είναι ποσοστιαία αρκετά χαμηλότερη (5%) από την πτώση σε Πανεπιστημιακά Τμήματα που δεν επηρεάστηκαν τυπικά από τις διαδικασίες της νέας αρχιτεκτονικής (8%).

* Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι πανεπιστημιακός, πρώην υπουργός Παιδείας

Του Αντώνη Μπόγρη*

Η νέα αρχιτεκτονική των ΑΕΙ και οι βάσεις εισαγωγής

Η ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση αποτελεί πάντα σημαντικό γεγονός στο τέλος Αυγούστου, μετά την καλοκαιρινή ραστώνη. Ειδικά φέτος, μετά το πέρας εθνικών εκλογών σε συνθήκες κανονικότητας, χωρίς την αναμονή νέας αξιολόγησης από τρόικα, αλλά και λόγω της νέας αρχιτεκτονικής της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η ανακοίνωση των βάσεων μονοπώλησε το ενδιαφέρον. Σε πολλά ΜΜΕ υπήρξε ειδική στόχευση εναντίον της νέας αρχιτεκτονικής των πανεπιστημίων, με πηχυαίους τίτλους που αναφέρονταν σε «βάσεις της ντροπής», στη συριζαϊκή αθλιότητα που υποβάθμισε τα πανεπιστήμια και άλλα σκανδαλιστικά. Η αλήθεια είναι ότι σε πολλές σχολές οι βάσεις εισαγωγής ήταν αρκετά κατώτερες του 10 λόγω και της αυξημένης δυσκολίας των θεμάτων σε σχέση με άλλες χρονιές, οπότε αυτό αποτελεί βούτυρο στο ψωμί της κ. Κεραμέως για να σερβίρει μέσα από όλα τα ΜΜΕ τη «φοβερά ρηξικέλευθη» ιδέα της επαναφοράς της βάσης του 10.

Ευθύνεται η νέα αρχιτεκτονική για την πτώση των βάσεων και για την εισαγωγή στα ΑΕΙ με βαθμολογίες κάτω του 10; Προφανώς όχι, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, λόγω της επικρατούσας αντίληψης ότι το πτυχίο θα πρέπει να διασφαλίζει επαγγελματική αποκατάσταση, σε παραδοσιακά Τμήματα όπως τα Τμήματα φιλολογίας ξένων γλωσσών που ανήκουν σε παραδοσιακά μεγάλα Πανεπιστήμια και όχι σε πρώην ΤΕΙ, οι βάσεις εισαγωγής είναι πολύ κάτω του 10. Το ίδιο ακριβώς φαινόμενο μαστίζει δυσπρόσιτα περιφερειακά Πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, όπου παρατηρείται διαρκής πτώση των βάσεων σε επίπεδα πολύ κάτω του 10. Άρα οι βάσεις εισαγωγής καθορίζονται από τον γνωστό κανόνα προσφοράς και ζήτησης που εμπεριέχει και τις γνωστές αδρανειακές αντιλήψεις της κοινωνίας περί της καταξίωσης όσων επιτύχουν στην Ιατρική ή στη Νομική.

Πώς θα μπορούσε να ανέλθει η ζήτηση για Τμήματα χαμηλής ζήτησης; Προφανώς με οικονομική υποστήριξη των δυσπρόσιτων ΑΕΙ ώστε να μπορέσουν να φτιάξουν εστίες και υποδομές που θα διασφαλίσουν μηδενικό κόστος διαβίωσης για τα παιδιά που έρχονται από άλλες περιοχές της Ελλάδας, όπως επίσης και με πολλή δουλειά στο σχολείο για να αντιληφθούν τα παιδιά ότι οι σπουδές και τα Τμήματα πρέπει να επιλέγονται με βάση αυτά που θέλουμε να μάθουμε και όχι με άλλα κριτήρια.

Είναι η νέα αρχιτεκτονική της Ανώτατης Εκπαίδευσης επιτυχημένη; Κατά την προσωπική μου άποψη, ο Ενιαίος Χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι η πιο ελπιδοφόρα μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά η επιτυχία της επαφίεται στην οικονομική στήριξη από την Πολιτεία και, σε κάθε περίπτωση, τα αποτελέσματα θα πρέπει να τα δούμε σε μία πενταετία από σήμερα για να κρίνουμε τι πήγε καλά και τι όχι. Εδώ θα πρέπει να σημειώσω, ως διδάσκων σε ελληνικά ΑΕΙ τα τελευταία 15 χρόνια, ότι ακόμα και μαθητές που έχουν επιτύχει σε Τμήματα υψηλής ζήτησης με επιδόσεις άνω του 17 έχουν δυσκολία προσαρμογής στο πανεπιστημιακό γίγνεσθαι, γιατί το τελευταίο δεν θυμίζει σε τίποτα τη φροντιστηριακή προσέγγιση της γνώσης. Συνεπώς απαιτείται πολλή δουλειά αλλαγής του υποδείγματος στο Λύκειο με ενίσχυση της γνώσης έναντι της αποστήθισης, της σκέψης έναντι της αυτοματοποιημένης εφαρμογής τεχνικών επίλυσης ασκήσεων.

* Ο Αντώνης Μπόγρης είναι αναπληρωτή καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής

Της Αλεξάνδρας - Αναστασίας Φτούλη*

Βάση του 10: Στη θέση του ενόχου ο μαθητής

Ένα σύνθημα που φαίνεται να έχει απήχηση είναι οι “ίσες ευκαιρίες για όλους”. Κατά πόσο όμως το “σύνθημα” αυτό αξιώνει να γίνει πραγματικότητα; Οι επικείμενες αλλαγές στον χώρο της εκπαίδευσης μαρτυρούν ένα κοινό μυστικό: για να αποκτήσεις πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση πρέπει να πληρώσεις και μάλιστα ακριβά. Όσοι/-ες δεν έχουν να πληρώσουν είναι χαμένοι/-ες από χέρι.

Η Ν.Δ. επιχειρεί να διαμορφώσει την πιο ισχυρή νεοφιλελεύθερη επίθεση που έχει ποτέ εγγραφεί στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Έχοντας υιοθετήσει το τρίπτυχο “αυτονομία των σχολικών μονάδων και πανεπιστημίων - ανταγωνιστικότητα - αξιολόγηση”, επιχειρεί να διαλύσει τη δημόσια εκπαίδευση και να την κάνει έρμαιο της αγοράς.

Το πρώτο βήμα για την επίτευξη του στρατηγικού της στόχου δεν είναι άλλο από το ξήλωμα όλων εκείνων των νομοθετικών πρωτοβουλιών της απερχόμενης κυβέρνησης που σχετίζονταν με την ουσιαστική αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου και την άρση των ταξικών φραγμών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα; Το πάγωμα των 10.500 μόνιμων διορισμών, η αναστολή των διετών προγραμμάτων σπουδών για τους/τις αποφοίτους ΕΠΑΛ και η ακύρωση του συστήματος πρόσβασης για την εισαγωγή των μαθητών/-τριών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στο όνομα της “αναβάθμισης”, η υπουργός Παιδείας έσπευσε, πριν καν ανακοινωθούν οι βάσεις, να μιλήσει για την επαναφορά της ελάχιστης βάσης εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Είναι ξεκάθαρο πως η πρόταση αυτή αξιώνει να ακυρώσει τον ουσιαστικό ρόλο του σχολείου ως χώρου που θέτει στους/στις μαθητές/-τριες γενικές γνώσεις και βάσεις, καλλιεργώντας την κριτική σκέψη, ως χώρου ομαλής ανάπτυξης της προσωπικότητας, ως χώρου δημιουργίας και έκφρασης. Πασχίζουν λοιπόν να παγιώσουν το πλαίσιο αυτό διακηρύσσοντας την επαναφορά της ελάχιστης βάσης ως ορίου για την εισαγωγή των υποψηφίων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κίνηση που ποινικοποιεί την αδυναμία των μαθητών/-τριών να υπερπηδήσουν τα εμπόδια που τους θέτει το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Η κυβέρνηση, γυρνώντας μας μια δεκαετία πίσω, δεν μπορεί παρά να βάζει στη θέση του ενόχου τον κάθε μαθητή και την κάθε μαθήτρια που “απέτυχε”. Το σχολείο που ονειρεύονται η Ν.Δ. είναι το σχολείο του Αρσένη και της Γιαννάκου, ένα σχολείο ταξικών φραγμών που θα κυριαρχείται από την παραπαιδεία. Η κυβέρνηση σχεδιάζει το σχολείο των “εκλεκτών”. Προσπαθούν λοιπόν να μετατρέψουν τη μαθησιακή διαδικασία σε διαδικασία ατελείωτων και βασανιστικών εξετάσεων, με την πλήρη εξάρτηση της “επιτυχίας” από την πανάκριβη ιδιωτική παιδεία (φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία), διώχνοντας πολλούς μαθητές και πολλές μαθήτριες από το δημόσιο και δωρεάν σχολείο.

Την επόμενη μέρα, κυρίαρχο επίδικο είναι να ανακόψουμε τη νεοφιλελεύθερη επίθεση που συντελείται, μαζί με τη σχολική κοινότητα, τους μαθητές και τις μαθήτριες, που πρώτοι/-ες θα βρεθούν αντιμέτωποι/-ες με τις επικείμενες αλλαγές. Χρέος μας, η υπεράσπιση του δημόσιου σχολείου!

* Η Αλεξάνδρα - Αναστασία Φτούλη είναι μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL