Σταθερή αύξηση της χρήσης στερητικών της ελευθερίας μέτρων, ιδίως μετά την εφαρμογή της συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας διαπιστώνει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) στην ετήσια έκθεσή του για τη διοικητική κράτηση στην Ελλάδα κατά το 2018, επισημαίνοντας ότι "ο αριθμός των προσώπων εις βάρος των οποίων επιβάλλεται το μέτρο είναι από τους υψηλότερους στο σύνολο των κρατών - μελών της Ε.Ε.". Χαρακτηριστικά, η έκθεση τονίζει ότι στο τέλος του 2017 ο αριθμός των διοικητικά κρατούμενων στην Ελλάδα ήταν κατά 60% αυξημένος σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά. Η τάση αυτή επιβεβαιώθηκε και το 2018 (32.718 αποφάσεις κράτησης σε σχέση με 25.810 το 2017).
Σύμφωνα με την έκθεση διαπιστώνεται:
"1. Αδυναμία ακώλυτης πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου, με αποτέλεσμα πολίτες τρίτων χωρών που αδυνατούν να υποβάλουν αίτημα διεθνούς προστασίας να παραμένουν εκτεθειμένοι σε κίνδυνο σύλληψης και κράτησης.
2. Καθυστερήσεις στην πλήρη καταγραφή των αιτημάτων ασύλου που υποβάλλονται από κρατουμένους, γεγονός το οποίο συνεπάγεται τη στέρηση βασικών διαδικαστικών εγγυήσεων και καθυστερήσεις σε ό,τι αφορά τη διαδικασία ασύλου, όπως αυτή διεξάγεται υπό κράτηση.
3. Κράτηση πολιτών τρίτων χωρών για επικαλούμενους λόγους δημόσιας τάξης χωρίς την απαιτούμενη από τον νόμο πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία.
4. Η επιβολή του μέτρου της κράτησης εις βάρος προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων οικογενειών με ανήλικα παιδιά και ασυνόδευτων παιδιών, δεν τερματίστηκε.
5. Στο πλαίσιο της εφαρμογής της κοινής δήλωσης Ε.Ε. - Τουρκίας, πολίτες τρίτων χωρών που συλλαμβάνονται στην ενδοχώρα κατά παράβαση του επιβληθέντος γεωγραφικού περιορισμού αυτομάτως τίθενται υπό κράτηση προκειμένου να επιστραφούν στα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου, όπου σε πολλές περιπτώσεις παραμένουν κρατούμενοι. Το μέτρο της κράτησης επιβάλλεται συστηματικά και αδιακρίτως, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το νομικό καθεστώς των προσώπων αυτών (π.χ. η ιδιότητα του αιτούντος άσυλο) ή να εξετάζονται οι λόγοι για τους οποίους αυτοί εγκατέλειψαν το νησί, οι συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν εκεί ή ενδεχόμενες ευαλωτότητες, οι οποίες θα οδηγούσαν ούτως ή άλλως στην άρση του επιλυθέντος περιορισμού.
6. Αυθαίρετη κράτηση σε περιπτώσεις αναφερόμενων άτυπων επαναπροωθήσεων (push - backs). Επαναλαμβανόμενες μαρτυρίες αναφέρουν ότι νεοεισερχόμενοι στην περιοχή του Έβρου συλλαμβάνονται, κρατούνται αυθαίρετα σε άθλιες συνθήκες και επιστρέφονται συνοπτικά στην Τουρκία, χωρίς να τους δοθεί ποτέ η δυνατότητα να αναζητήσουν διεθνή προστασία στην Ελλάδα.
7. Κράτηση για την υπαγωγή σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης στο ΚΥΤ Φυλακίου νεοεισερχομένων πολιτών τρίτων χωρών από τον Έβρο, παρά την απουσία νόμιμου ερείσματος στην ελληνική νομοθεσία.
8. Εξαιτίας της πίεσης για την εφαρμογή της κοινής δήλωσης Ε.Ε. - Τουρκίας και την αύξηση του αριθμού των επανεισδοχών, εξαιρετικά προβληματικές πρακτικές ως την υποχρέωση επιβολής μέτρου κράτησης βάσει εξατομικευμένης εκτίμησης, τη διασφάλιση του δικαιώματος πρόσβασης στη δικαστική προστασία και την υποχρέωση σεβασμού της αρχής της μη διάκρισης εφαρμόζονται στα νησιά του Βορειανατολικού Αιγαίου.
9. Επιπλέον, σύμφωνα με την πρακτική, αιτούντες άσυλο που παραμένουν στα νησιά του βορειανατολικού Αιγαίου συλλαμβάνονται και τίθενται αυτόματα υπό κράτηση μετά την επίδοση της δευτεροβάθμιας απορριπτικής απόφασης προς τον σκοπό της επανεισδοχής τους στην Τουρκία, χωρίς να λαμβάνει χώρα καμία ατομική αξιολόγηση ή εκτίμηση της αναγκαιότητας του επιβληθέντος μέτρου.
10. Οι συνθήκες κράτησης στις οποίες εκτίθενται οι πολίτες τρίτων χωρών εξακολουθούν να παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματά τους και σε πολλές περιπτώσεις ισοδυναμούν με έκθεση σε εξευτελιστική και ταπεινωτική μεταχείριση.
11. Η δυνατότητα δικαστικής προστασίας των κρατούμενων πολιτών τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο, υπονομεύεται σοβαρά από συστημικά προβλήματα και πρακτικές που παρατηρούνται και το 2018, όπως η απουσία δωρεάν νομικής συνδρομής και η αναποτελεσματικότητα του ενδίκου μέσου των αντιρρήσεων κατά της κράτησης".
