Μια ταινία που ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος γύριζε κατά διαστήματα στη διάρκεια σχεδόν μιας δεκαπενταετίας (2003-2016), το ντοκιμαντέρ "Της πατρίδας μου η σημαία...", βγαίνει σε δημόσια προβολή, αρχικά σήμερα Κυριακή στις 11.30 π.μ. στον κινηματογράφο "Διάνα" στο Μαρούσι, στη συνέχεια την Τετάρτη 25 Απριλίου στην Τρίπολη, σε μία προβολή στις 8 μ.μ. στον κινηματογράφο "Cine Ville", και από την Πέμπτη 26 Απριλίου καθημερινά στον κινηματογράφο "Διάνα" στο Μαρούσι. Οι προβολές υποδεικνύουν και το "δίπολο" γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ταινία: Από τη μια μεριά το αρκαδικό χωριό Βούρβουρα στον Πάρνωνα, τόπος καταγωγής του σκηνοθέτη, από την άλλη το αττικό Μαρούσι (συγκεκριμένα η περιοχή Μαγκουφάνα, την οποία "εξαφάνισε" ως τοπωνύμιο η νεοελληνική "καλλιέπεια"), τόπος όπου μεγάλωσε και ζει μέχρι σήμερα - μάλιστα στον κινηματογράφο "Διάνα", που άντεξε μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, είδε για πρώτη φορά κινηματογράφο όταν ήταν μικρός...
* Γυρίζοντας πίσω στο 2003, οπότε και ξεκίνησες να δουλεύεις για την ταινία, μπορείς να ανιχνεύσεις πίσω στο χρόνο το "στοίχημα" που είχες βάλει;
Τα Βούρβουρα, τόπος καταγωγής της οικογένειάς μου, ήταν μία από τις φτωχές αλλά αυτάρκεις κοινότητες της περιοχής. Υπήρχε για χρόνια ένα πνεύμα κοινοτισμού, αλληλεγγύης... Ορεινό χωριό, που δοκιμάστηκε σκληρά στην Κατοχή, με 35 νεκρούς, εκτελεσμένους από τους Γερμανούς και τους ταγματασφαλίτες, τον Ιούνιο του 1944. Οι κάτοικοι κατεβαίνανε στην κοιλάδα του Ευρώτα για να δουλέψουν στις ελιές ή στη Μεσσηνία για τα αμπέλια, κάποιοι έφταναν μέχρι και την Κορινθία. Αισθάνθηκα την ανάγκη να αποτυπώσω έναν κόσμο που χάνεται, να προλάβω τους τελευταίους επιζώντες, έναν κόσμο που "συναρμόζει" τον τρόπο παραγωγής, τον τρόπο ζωής κι έναν ιδιαίτερο "λόγο", που με συγκινεί ιδιαίτερα, ο "κοινός λόγος" για τον οποίο μιλάει η Έλλη Παπαδημητρίου. Έχει διαρραγεί το συνανήκειν στο χωριό... Και το τελειωτικό χτύπημα ήταν το κλείσιμο του σχολείου του χωριού, έπειτα από 150 χρόνια συνεχούς λειτουργίας, στο γενικότερο πλαίσιο των μνημονιακών περικοπών...
* Και το Μαρούσι, ο άλλος "πόλος";
Η εσωτερική μετανάστευση της οικογένειάς μου και άλλων Αρκάδων σε αυτή την περιοχή αποτυπώνει κατά κάποιο τρόπο την ταραχώδη νοελληνική ιστορία του εικοστού αιώνα. Μέχρι το 1952-1953 ο Ηλεκτρικός έφτανε μέχρι τα Ανω Πατήσια. Ο πατέρας μου είχε δουλέψει για την επέκταση της γραμμής, που έφτασε μέχρι το Μαρούσι. Η περιοχή, από χωριό, "αναβαθμίστηκε" σταδιακά, για να φτάσουμε στην ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων, που φάνηκε για πολλούς να είναι η "νέα μεγάλη ιδέα του έθνους". Η πλημμυρίδα των έργων στην περιοχή ολοκλήρωσε βίαια έναν αστικό μετασχηματισμό που είχε ξεκινήσει μεταπολεμικά και στηριζόταν στον καταναλωτισμό. Από την "αυτάρκεια" μιας αρκαδικής κοινότητας καταλήγουμε στη φρενίτιδα δανεισμού και καταναλωτισμού και στο "μετά" της χρεοκοπίας...
* Εκτός από το ντοκιμαντέρ που βγαίνει στις αίθουσες, αυτό τον καιρό ολοκληρώνεις και μια ταινία μυθοπλασίας, "Τα δάκρυα του βουνού"...
Ναι, την περίοδο που ολοκλήρωνα το μοντάζ για το ντοκιμαντέρ, ξεκίνησα παράλληλα τα γυρίσματα για "Τα δάκρυα του βουνού", κυρίως στη Λευκάδα, αλλά και στα Τζουμέρκα. Οι ηθοποιοί που συμμετέχουν είναι όλοι ερασιτέχνες και χρονικά η αφήγηση τοποθετείται γύρω στα 1900, στο γύρισμα του αιώνα, κάπου στα Βαλκάνια, με μια "συντροφιά" περιπλανώμενων μαστόρων πέτρας.
* Γιατί προτίμησες τους ερασιτέχνες;
Γιατί οι "χαρακτήρες" της αφήγησης ζουν μονίμως στις παρυφές της κοινότητας, κάπως σαν "άγρια θηρία", και ήθελα αυτό να αποδοθεί στην οθόνη κατά το δυνατόν και φυσιογνωμικά και στη λαλιά των ερμηνευτών... Οι άνθρωποι αυτοί έχουν ξενιτευτεί από τα χωριά τους για να δουλέψουν με την πέτρα, δημιουργώντας εξαιρετικά έργα, όπου βρεθούν. Είναι όμως αποκλεισμένοι από τον τόπο τους εξαιτίας ενός μακροχρόνιου πολέμου και κάποια στιγμή θα προσπαθήσουν να υπερβούν τις γραμμές του πολέμου για να γυρίσουν στα σπίτια τους. Παρακολουθούμε λοιπόν αυτή την πορεία, τον "νόστο"... Σιγά σιγά χάνονται όλοι, με εξαίρεση τον πρωτομάστορα. Μόνο αυτός θα διασωθεί. Στόχος μου ήταν μια ελεύθερη μεταγραφή της "Οδύσσειας". Μια Οδύσσεια όμως που διαδραματίζεται σε μια πολύ συγκεκριμένη χρονική περίοδο, μια εποχή-μεταίχμιο, με τον αναδυόμενο καπιταλισμό από τη μια μεριά και τις νέες, "εν σπέρματι" ιδέες του σοσιαλισμού από την άλλη...
* Ο ήρωάς σου, ο πρωτομάστορας, είναι ένας άλλος Οδυσσέας;
Ναι, ο Οδυσσέας είναι αυτός που επιβιώνει μέσα από την ομηρική αφήγηση, γιατί κλείνει τα αυτιά του στις Σειρήνες που θα βρεθούν στον δρόμο του, αλλά ταυτόχρονα μένει μόνος του στο τέλος της διαδρομής, χωρίς τους συντρόφους του...
* Πότε θα δούμε "Τα δάκρυα του βουνού" στις αίθουσες;
Δεν έχει οριστεί ακόμη το πότε θα προβληθεί, θα είναι πάντως μέσα στην επόμενη κινηματογραφική περίοδο, μετά το φθινόπωρο. Να προσθέσω ότι διευθυντής φωτογραφίας είναι ο Δημήτρης Κορδελάς και τη μουσική έχει γράψει ο Πλάτων Ανδριτσάκης.
Ο Στέλιος Χαραλαμπόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956. Σπούδασε Οικονομικά και Κινηματογράφο στην Ελλάδα κι έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Οικονομία στο Παρίσι. Υπήρξε εκδότης του περιοδικού τέχνης "Γραφή". Το 1996 γύρισε την ταινία μυθοπλασίας "Άδης", στη συνέχεια πέρασε στο ντοκιμαντέρ το 2000 με το φιλμ “Είδαν τα μάτια μας γιορτές” και ακολούθησαν το "Ημερολόγια καταστρώματος - Γιώργος Σεφέρης" (2001), το ντοκιμαντέρ "Γιάννης Μόραλης" (2005), το φιλμ "Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη" (2008), ταινία που "υπερβαίνει" τα όρια μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, το 2011 γύρισε την ταινία μυθοπλασίας "Η υπογραφή" και ακολούθησε το ντοκιμαντέρ "Γρηγόρης Λαμπράκης: Μαραθώνιος μιας ημιτελούς άνοιξης" το 2014, ταινία που αποτυπώνει τον πολιτικο-κοινωνικό περίγυρο της δολοφονίας Λαμπράκη.
