Το θέατρό σου, Λούλα, ένα θέατρο Λόγου, κατανυκτικής απλότητας και αλήθειας, όπως θα έλεγε ο Παπαδιαμάντης, δεν προσλαμβανόταν πάντα από τους επίσημους «κριτές» των λογοτεχνικών μας αξιών, στην καθαρή και ακέραιη ουσία του. Αλλά στην ατελή, αναγκαστικά, και αποσπασματική μορφή του. Πώς αλλιώς, από ανθρώπους κοντόθωρους, με στενεμένο πνεύμα και αποσπασματικές ψυχές; «Διαβαζόταν» αδόκιμα, μονομερώς, ως «θέατρο του παραλόγου». Σύμφωνα με τον αδόκιμο όρο που επινόησε πριν από πολλά χρόνια κάποιος Μάρτιν Έσλιν. Ποιος τον θυμάται, άραγε, σήμερα πια; Ούτε υπάρχει λόγος, Λούλα, να προσφεύγουμε στον όρο «παράλογο» κάθε φορά που γραφές όπως η δική σου, αχειροποίητες, χωρίς φόβο ή πάθος, μας φέρνουν σε υπαρξιακή απορία. Μια είναι η αλήθεια, Λούλα: Η σχέση του θεάτρου σου με τον αστείρευτο, διαχρονικό ελληνικό Μύθο, στον οποίο μετέχουν ισοδύναμα ο Λόγος και το Παράλογο, είναι κάθετη και αξονική. Ο πολιτισμός του «Κοινού Λόγου» (που οι Δυτικοί τον μεταβάπτισαν αυθαίρετα σε «Ορθό Λόγο») βλάστησε για πρώτη φορά στα αρχαία μας χώματα, ποτίστηκε στα αρχαία μας αίματα και στέριωσε πάνω στο «παρά τον Λόγον» (δίπλα στον Λόγο) της μαρμαρωμένης μας Ερινύας.
Οι ρίζες του θεάτρου σου, Λούλα, βυθίζονται στο βαθύ και σκοτεινό φρέαρ των ψυχών, στον «Άδη» του ομαδικού μας ασυνειδήτου, εκεί όπου σαλεύουν, ίσκιοι απαρηγόρητοι, όλες οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες των προσφιλών νεκρών μας και περισσεύει η νοσταλγία φωτός. Για να πιει η γραφή σου νερό μαζί τους. Όχι της λησμονιάς, αλλά της μνήμης. Το θέατρό σου, γένους ποιητικού, δεν έχει συνάφεια με το «παράλογο» όπως το είδε η κακόφωτη Δύση. Σαν τον ήρωα του Σεφέρη, που «βγήκε με ανοιχτές πληγές απ' το νοσοκομείο», το θέατρό σου, Λούλα, «βλέπει το σκοτάδι πίσω από το φως». Συνομιλεί με την «παραλογή», το πιο «αφώτιστο» και σημαδιακό κομμάτι του δημοτικού μας τραγουδιού που ξεπηδά κατευθείαν μέσα από τα σπλάχνα της τραγωδίας. Συγγενεύει εξ αίματος με τα Τραγούδια του Κάτω Κόσμου, κάτι που σημαίνει ότι κοιμάται «με το κεφάλι στην πέτρα», χωρίς το βολικό, πολυτελές μαξιλάρι του «παραλόγου», βλέποντας, γι' αυτό, προφητικά όνειρα- αγκωνάρια, μεγάλες πέτρες που όποιος τις σηκώνει βουλιάζει.
Το θέατρό σου, Λούλα, διαλέγεται άμεσα, χωρίς διαμεσολαβητές, με τον ύπνο-θάνατο της ηρακλείτειας νύχτας, όπου ο άνθρωπος είναι το μόνο φως για τον εαυτό του. Άσβεστο και όχι κακοφορμισμένο φως, όπως της Δύσης. Ένα θέατρο αδιαπραγμάτευτης κάθετης φοράς, που μας εισάγει πάντοτε στο «σκάνδαλο» της μόνιμης γειτνίασης με τον θάνατο. Με την καθημερινή του παρουσία στα πανηγύρια, στις χαρές, τις γιορτές, στους γάμους μας. Ένα θέατρο πένθους, αλλά όχι πένθιμο. Απόσταγμα μιας ψυχής απαρηγόρητης από τότε που τα σύνορα - έθνη μάς χώρισαν διά παντός από τον Κοινό μας Λόγο. Θέατρο παρηγορητικό συνάμα, επειδή αναδεικνύει το «λογικό-παράλογο» του ζειν ως αίνιγμα συλλογικό που απαιτεί τη λύση του από τον καθένα μας, προσωπικά. «Καθείς και η Σφίγγα του» είπες. Και έτσι είναι: Θέατρο που υψώνει τη ζωή ως Μέγα Καλό και Πρώτο. Σολωμικά, και άσε να ψελλίζουν άλλα οι παπαγάλοι του διαρκούς εν ζωή θανάτου.
Στο έργο σου που αγαπώ περισσότερο από όλα, το ακροτελεύτιο εκείνο και ακαριαίο «Σε εσάς που με ακούτε», γραμμένο το 2001, μιλάς τη γλώσσα των απλών καθημερινών ανθρώπων. Φέρνοντας πάλι στο προσκήνιο της Ιστορίας τους άγνωστους, μικρούς αφανείς, καθημερινούς «αγίους». «Οι ανώνυμοι άγιοι που στηρίζουν τον κόσμο» - το είδα γραμμένο σε ειλητάριο στα χέρια αγίου μεταβυζαντινής εικόνας, του Αδελφόθεου Ιάκωβου, ηγέτη ενός πρωτοχριστιανικού ζηλωτικού (ακτιβιστικού) κινήματος που ακόμη υπόγεια δρα και ακούς τη βοή του: «Ε, σεις που με ακούτε»... Δίνοντας πάλι στη ζωή το κόκκινο χρώμα της, του ζώντος αίματος. Χρώμα, επίσης, της ζώσας Ιστορίας, που γίνεται παντού, όχι μόνο στα φανερά ή κρυφά κέντρα εξουσίας. Και πρέπει, εξάπαντος, να την πάρουμε στα χέρια μας. Επειδή κάθε πράξη μας, και η πιο ασήμαντη φαινομενικά, είναι πράξη αμετακλήτως πολιτική.
Έργο σου, με ρίζες βαθιά ελληνικές και γι' αυτό οικουμενικό. Θέατρό σου με το χάρισμα της προφητείας που βλέπει την ερχόμενη «νέα τάξη πραγμάτων». Και ο λόγος του ηχεί σαν ξαφνικός πυροβολισμός μέσα σε νεκρική ησυχία. Λέει η Μαρία στο έργο σου: «Πες στους φίλους σου ότι πρέπει να γυρίσουν στην Ελλάδα. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Όλη η Ευρώπη θα 'ρθει τα πάνω κάτω, κι ας λένε... Καλύτερα το κακό να μας βρει στην Ελλάδα. Εγώ πάντως θα γυρίσω πίσω”.
Έγραψα για εσένα, Λούλα, αυτό τον λόγο που δεν είναι επίλογος. Καλότοπη να 'σαι εκεί όπου βρίσκεσαι και πατάς. Κάνε δικά σου πάλι τα ξένα. Δεν σε ξεχνάμε.
