Ήταν Μάρτιος του 2013, όταν καταργήθηκαν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στον χώρο του θεάτρου. Μετά από μία αναιμική απεργία των κλάδων του θεάματος που στέφθηκε από αποτυχία, οι ηθοποιοί και τεχνικοί, βρέθηκαν στον αέρα όσον αφορά τα εργασιακά τους δικαιώματα. Οι ηθοποιοί μάλιστα, με τη νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε, δύνανται να εκληφθούν ως ωρομίσθιοι με αμοιβή τριάμισι ευρώ την ώρα και χωρίς αποζημίωση για τις πρόβες. Για κάθε παράσταση, λοιπόν, μπορούν να εισπράξουν 7 ευρώ και αν η παράσταση παίζεται πέντε φορές την εβδομάδα, εξοικονομούν το ποσό των 35 ευρώ. Δηλαδή 140 ευρώ τον μήνα. Εάν η παράσταση έχει επιτυχία και παιχθεί τρεις μήνες, ο ηθοποιός έχει στη διάθεσή του 420 ευρώ για να ζήσει τον μισό χρόνο. Τη σεζόν δηλαδή στην οποία αντιστοιχεί η παράσταση στην οποία συμμετείχε.
Προτεραιότητα ήταν για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ., η επιστροφή των ΣΣΕ όχι μόνο στο θέατρο, αλλά παντού στον χώρο της εργασίας. Η επιμονή και η σωστή μεθόδευση έφερε θετικά αποτελέσματα κατά την σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στη Μάλτα τον Απρίλιο του 2017. Με τη λήξη του προγράμματος στα τέλη του 2018, μπορούν πάλι να επανέλθουν οι ΣΣΕ εναρμονισμένες βέβαια στις ανάγκες της εποχής εκείνης. Έως τότε όμως, θα μπορούσαν οι εργαζόμενοι κάποιων θεάτρων, να έχουν συμβάσεις εργασίας, όπου αυτό είναι εφικτό. Ένα πεδίο όπου θα μπορούσε να εφαρμοσθεί κάτι τέτοιο, είναι τα κρατικά θέατρα. Το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και η Λυρική Σκηνή.
Το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει δικαίωμα να επιβάλει στις διοικήσεις των θεάτρων αυτών την υπογραφή ΣΣΕ. Από όσο γνωρίζουμε όμως και οι τρεις υπουργοί από τον Ιανουάριο του 2015 έως σήμερα, είναι θετικοί και ενθαρρυντικοί απέναντι σε μια τέτοια προοπτική.
Υπάρχουν, λοιπόν, θετικά αποτελέσματα. Το ΚΘΒΕ σύναψε σύμβαση με τους εργαζόμενους ηθοποιούς και ξεχωριστά με τους τεχνικούς. Στις 18 Νοεμβρίου του 2016 η διοίκηση του θεάτρου και οι εκπρόσωποι των ηθοποιών, δηλαδή το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών ακύρωσαν το άδικο καθεστώς που είχε επιβληθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Η νέα σύμβαση καθορίζει όλα τα θέματα που ενδιαφέρουν, με πρώτο το θέμα του μισθολογίου, τις εκτός έδρας αμοιβές κ.λπ. Στις 13 Οκτωβρίου του 2015, υπεγράφη σύμβαση ανάμεσα στη διοίκηση του ΚΘΒΕ και τον Σύλλογο Εργαζομένων του θεάτρου, όπου συμφωνούνται για το τεχνικό δυναμικό, οι όροι αμοιβής, εργασίας κ.λπ.
Στη Λυρική Σκηνή με τα επτά σωματεία εργαζομένων οι ρυθμοί είναι πιο αργοί. Εφαρμόζεται εκεί ατύπως η παλαιά σύμβαση, παρ’ όλα αυτά όμως σύντομα θα πρέπει να οργανωθεί μια νέα ΣΣΕ στο πλαίσιο που ο νόμος επιτρέπει και που οι ανάγκες των εργαζομένων στην ΕΛΣ το επιβάλλουν.
Εκεί όπου τα πράγματα δεν κινούνται απλώς αργά, αλλά θα έλεγε κανείς ότι κυριαρχεί μια ανησυχητική σιωπή, είναι το Εθνικό Θέατρο. Οι ηθοποιοί έχουν υπογράψει σύμβαση, στις 28 Μάρτη του 2017. Όσον αφορά τη σύμβαση με το τεχνικό προσωπικό όμως, φαίνεται πως υπάρχει εμπλοκή. Ίσως λόγω των διαφορών της διεύθυνσης του θεάτρου με τους τεχνικούς που ανέδειξαν το θέμα των εργολάβων τους οποίους κάλεσε η διεύθυνση, ώστε να αναλάβουν έργο του οποίου την αρμοδιότητα έχει το τεχνικό προσωπικό. Το περασμένο καλοκαίρι, μετά από έλεγχο των αρμοδίων αρχών βρέθηκε ότι το Εθνικό Θέατρο χρησιμοποιούσε μέσω εργολάβου, εργάτες χωρίς άδεια εργασίας. Ο καθένας φαντάζεται πως τους αντιμετώπιζαν στις αμοιβές, πόσα έχανε το δημόσιο από την ανύπαρκτη ασφάλισή τους και πόσο επικίνδυνη θα ήταν η θέση και των εργαζομένων, αλλά και του θεάτρου σε περίπτωση ατυχήματος. Όμως οι τεχνικοί της πρώτης κρατικής μας σκηνής θα πρέπει να απολαμβάνουν τα δικαιώματα που κατοχύρωσαν ήδη οι συνάδελφοί τους στο ΚΘΒΕ.
Η αγωνία του ΣΥΡΙΖΑ αυτής της κυβέρνησης και όλων όσων την πιστεύουν και τη στηρίζουν είναι η φροντίδα των εργαζομένων με όποιο πρόσφορο μέσον μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Μέσα στη δύσκολη κατάσταση που επέβαλε η κρίση που δημιούργησαν όσοι κυβέρνησαν τη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, μέσα στην φτωχοποίηση που επέφεραν οι ίδιοι πάλι, μέλημά μας θα πρέπει να είναι η επούλωση όποιων πληγών μπορούμε να επουλώσουμε.
Και φαντάζομαι πως αυτό θα πρέπει να είναι μέλημα και της διεύθυνσης του Εθνικού μας Θεάτρου.
Πάνος Σκουρολιάκος, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής της Περιφέρειας Αττικής
