Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ / Για τους ζωντανούς...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΔΙΑΒΑΣΑΜΕ / Για τους ζωντανούς...

"Νέκυιαι Ωδαί". Η ποιητική συλλογή του Μανώλη Γλέζου είναι μια πρόσκληση των ζωντανών προς τους νεκρούς. Μια μυσταγωγία σε νεκυομαντείο. Με εκείνους που έφυγαν μεν, είναι παρόντες δε στη μνήμη μας.

Αφορά ζωές. Ζωές ανθρώπων, συμμαχητών, συντρόφων, συναγωνιστών, φίλων και γνωστών του Μ.Γ. που χάθηκαν στη δίνη της Αντίστασης, του Εμφυλίου, του εμφυλιοπολεμικού κράτους της Δεξιάς, της Δικτατορίας του '67... Αφορά εικόνες και σπαράγματα σε κολαστήρια, φυλακές, στρατόπεδα - Φυλακές Αβέρωφ, Ακροναυπλίας και Ιτς Καλέ, Κέρκυρας, Αίγινας, Στρατόπεδο Παρθένι Λέρου. Πρόκειται για ένα πρωτότυπο είδος γεωγραφίας της ιστορίας της σύγχρονης Ελλάδας μέσα από την αποτύπωση των προσωπικών θυσιών.

Μια μορφή ταξιδιού, στη διάρκεια του οποίου ο Μ.Γ. απευθύνει τον λόγο και συνομιλεί με εκείνους που "έφυγαν" ή, ακριβέστερα, με εκείνους που δεν τρόμαξαν να αντιμετωπίσουν, με πλήρη συνείδηση των πράξεών τους, τον θάνατο και να τον επιλέξουν. Μια αυτογνωσία θανάτου. Από νέους κυρίως ανθρώπους που επέλεξαν τον θάνατο για τη ζωή. Ωστόσο δεν υπάρχει τίποτε το "μαύρο" ή το θλιβερό στα ποιήματα αυτά. Τίποτε το προσποιητό. Και τούτο γιατί ο Μανώλης Γλέζος επέλεξε, όχι το βαρύγδουπο ή το πομπώδες, για να απευθυνθεί σε όσους χάθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα και στα στρατόπεδα, αλλά τον διάλογο. Τον διάλογο με τις ψυχές, όπως αυτός που επιχειρεί ο Οδυσσέας, στην 11η ραψωδία της Οδύσσειας, όπου περιγράφεται η "Νέκυια", η μαγική τελετή - θυσία, μέσα από την οποία γίνεται η επικοινωνία με τις ψυχές των νεκρών. Έτσι ο μυθικός ήρωας, αφού συνομιλήσει με τον τυφλό μάντη Τειρεσία, που θα του προφητέψει τα μελλούμενα και θα τον συμβουλέψει, θα μιλήσει στη συνέχεια με τη ψυχή της μάνας του, αλλά και με ψυχές γνωστών και συντρόφων του. Την πορεία του Οδυσσέα ακολουθεί ο Μανώλης Γλέζος: συνομιλεί για τα παρόντα και για τα μελλούμενα με φίλους και συντρόφους που έχουν περάσει στην αντίπερα όχθη. Οι "Νέκυιαι Ωδαί" μάς καλούν να στοχαστούμε στο νεκυομαντείο, για την Ιστορία, το παρόν και το μέλλον της Ελλάδας.

Γιατί οι "Νέκυιαι Ωδαί" δεν αφορούν το χθες. Αλλά και το σήμερα. Και, το κυριότερο, τα μελλούμενα. Και αυτό το "πάντρεμα", το "μείγμα" κάνει ξεχωριστή αυτή τη συλλογή. Ο Μ.Γ., μακριά από εξωραϊσμούς, δεν διστάζει, για παράδειγμα, να επιγράψει ένα ποίημα από εκείνα του δεύτερου μέρους ("Μετά την αποφυλάκισή μου"), "Τα οράματά μας τι έγιναν;": (...)

"Πριν σας αναγορεύσουν σε ήρωες

όπου, μια φορά το χρόνο

-συμπέφτει Κυριακή-

απαγγέλλουν τα ονόματά σας.

Κι ένα αυτοματοποιημένο παρών

Επικυρώνει, δήθεν, την ύπαρξή σας στη μνημοσύνη.

"νεκύων αμενηνά κάρηνα"

κάρες νεκρών φασμάτων πια οι προσωπικότητές σας.

Όμως υπάρχετε και με ρωτάτε, θέλετε να μάθετε:

"πραγματώθηκαν τα οράματά μας;"

Τι να σας απαντήσω;" (σ. 166)

Κεντρικό σημείο αναφοράς, πηγή έμπνευσης και αφιέρωση, η μνήμη του Νίκου Γλέζου, που εκτελέστηκε στα 20 του χρόνια, στις 10 Μαΐου του 1944. Ο διάλογος με τον νεκρό αδελφό, διεισδυτικός, αγγίζει ακριβώς εκεί που πονάει:

(...)

"'Όχι', μου 'πες.

'Θέλω τα χαμένα μου χρόνια

ή θάψτε πια τη χιλιοσκοτωμένη κι άφθαρτη ιδέα.

Δεν καταλαβαίνετε πως θέλω, επιτέλους, να πεθάνω;'" (σελ. 95).

Οι "ανίσκιωτοι οδοιπόροι του νυν και αεί", εκείνοι που "κατά λάθος" ζουν, βαδίζουν, εντέλει, σε μια προκαθορισμένη πορεία:

"Εδώ αι τος ολοφάνερος ο δικός μας Άδης,

με τους δικούς μας ανθρώπους, νά τους,

σε μιαν ατέλειωτη λιτανεία πορεύονται,

επιμένουν να μας δείχνουν τους δρόμους προς το μέλλον,

την ώρα, που το ρίγος από τη θυσία τους μας σταυρώνει" (σ. 168).

Δεν υπάρχει πια Οδυσσέας, αλλά άνθρωποι χοϊκοί, σημαδεμένοι, που προσπαθούν, σε άνισο αγώνα, να ορίσουν τα μελλούμενα...

info:

Μανώλης Γλέζος "Νέκυιαι Ωδαί"

Εκδ. "σοφία"

σελ. 255, τιμή: 10 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL