Να συνεχίσουμε μια παράδοση χρόνων; Να τη συνεχίσουμε. Άλλωστε -πόσες χρονιές τέτοια εποχή επαναλαμβάνουμε το ίδιο πράγμα;- το βιβλίο είναι το καλύτερο και το οικονομικότερο δώρο. Ιδού λοιπόν οι νέες εκδόσεις που θα βρείτε στους πάγκους των βιβλιοπωλείων.
Νόμπελ 1957: Αυτές τις μέρες γιορτάζονται σε όλο τον κόσμο (γιορτάστηκαν και στην Αθήνα την περασμένη Πέμπτη) τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Αλμπέρ Καμύ. Και οι επέτειοι έναν σκοπό έχουν: αφενός να βοηθάνε τις νέες γενιές να γνωρίσουν πρόσωπα των οποίων το έργο δεν πρέπει να ξεχαστεί και αφετέρου να δίνουν τη δυνατότητα στους παλιότερους να ξαναθυμηθούν ή να γνωρίσουν καλύτερα πρόσωπα, εποχές, πράγματα. Η στήλη προτείνει, λοιπόν, να διαβάσετε την εκπληκτική βιογραφία που έγραψε ο Ολιβιέ Τοντ με τίτλο «Αλμπέρ Καμύ. Μια ζωή» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Καστανιώτη), μια βιογραφία που δεν μένει μόνο σε ημερομηνίες και γεγονότα, αλλά δίνει επίσης την πληρέστερη δυνατή -και καθόλου βαρύγδουπη- ανάλυση των "πιστεύω" του μεγάλου συγγραφέα. Και φυσικά, σε όσους δεν τον έχουν διαβάσει, να σκύψουν στις σελίδες του αριστουργήματος με τον τίτλο «Ο ξένος» (όλα τα λογοτεχνικά έργα του Καμύ από τον Καστανιώτη).
Νόμπελ 1978: Ο Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ έγραψε και μυθιστορήματα, σίγουρα όμως το δυνατό του σημείο είναι τα έξοχα διηγήματά του. Και η συλλογή με τίτλο «Ένας φίλος του Κάφκα» (μτφρ. Βασίλης Αμανατίδης, εκδ. Καστανιώτη) που μόλις κυκλοφόρησε περιέχει μερικά από τα καλύτερα διηγήματά του. Μπλέκοντας την κωμωδία με το δράμα, και κάποιες τρυφερές ιστορίες της παιδικής του ηλικίας από τα γκέτο της προπολεμικής Πολωνίας με τις γλυκόπικρες αφηγήσεις από τις ζωές Εβραίων μεταναστών στις ΗΠΑ, μαγεύει πραγματικά τον αναγνώστη του με την κρυστάλλινη γλώσσα του και τις διαρκείς ανατροπές των ιστοριών του.
Νόμπελ 1997: Αυτοβιογραφία, αυτή τη φορά, ενός άλλου νομπελίστα, του δημοφιλέστατου και στη χώρα μας Ντάριο Φο. Ο Φο ανατρέχει στους σπουδαιότερους -θεατρικούς και πολιτικούς- σταθμούς της ζωής του συζητώντας με τη δημοσιογράφο Τζουζεπίνα Μανίν. Το αποτέλεσμα της κουβέντας είναι μια εξαιρετικά διαβαστερή και ενδιαφέρουσα αυτοβιογραφία με τίτλο «Ντάριο Φο. Ο κόσμος μου» (εκδ. Καστανιώτη). Παιδικά χρόνια σαν παραμύθι, η αναβίωση των μπουφόνικων αξιών, το θέατρο στις φάμπρικες, οι αγώνες κατά της λογοκρισίας, οι ρήξεις του με το ΙΚΚ, η εντελώς προσωπική του αντίληψη περί πολιτικού θεάτρου - όλα είναι εδώ.
Νόμπελ 2012: Κάτι μεταξύ αυτοβιογραφικής μαρτυρίας και νουβέλας είναι το κείμενο που έγραψε ο Μο Γιαν με τίτλο «Αλλαγή» (μτφρ. Παλμύρα Ισμυρίδου, εκδ. Άγρα). Μέσα σε εκατό σελίδες ο Κινέζος συγγραφέας διηγείται κάποιες καθημερινές ιστορίες από το μαοϊκό παρελθόν της χώρας του με γνώμονα την πεποίθησή του ότι πολλές μικρές ιστορίες φτιάχνουν τη μεγάλη Ιστορία. Το κείμενο δημοσιεύτηκε σε μια σειρά που επιμελείται ο Ταρίκ Αλί και η οποία προσπαθεί να ανιχνεύσει τα γιατί της αποτυχίας της κομουνιστικής ουτοπίας.
Νόμπελ 2013: H βράβευση της Άλις Μονρό, όπως συμβαίνει συχνά τα τελευταία χρόνια, παραξένεψε πολλούς που θα περίμεναν ένα πιο «ηχηρό» όνομα για το Νόμπελ. Όμως οι Σουηδοί -και καλά κάνουν- αδιαφορούν για τα στοιχήματα και τις δημοσιογραφικές προβλέψεις. Η Καναδή συγγραφέας εδώ και χρόνια θεωρείται από τους μάστορες της τέχνης του διηγήματος. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο συλλογές της: «Πάρα πολλή ευτυχία» και «Μ' αγαπάει δεν μ' αγαπάει» (μτφρ. Σοφία Σκουλικάρη, εκδ. Μεταίχμιο). Να τις διαβάσετε.
Γαλλικό μυθιστόρημα: Από τους γνωστότερους σύγχρονους Γάλλους συγγραφείς, ακαδημαϊκός και παλιότερα σύμβουλος του Φρανσουά Μιτεράν, ο Ερίκ Ορσενά περιμένει ακόμα το βιβλίο που θα τον κάνει γνωστό και στην Ελλάδα. Ίσως η καλή ευκαιρία να είναι αυτό το μυθιστόρημα που θεωρείται από τα καλύτερά του. Στο «Η επιχείρηση των Ινδιών» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες) αφηγητής είναι ο αδελφός του Κολόμβου ο οποίος αναλαμβάνει να διηγηθεί το ταξίδι του διάσημου αδελφού του. Άκρατη φαντασία, πλούσια γλώσσα, μαγικές εικόνες, η πανταχού παρούσα θάλασσα και ένας γοητευτικός στοχασμός για τη μεγάλη περιπέτεια της ζωής.
Αμερικάνικο μυθιστόρημα: Έξι πρόσωπα προσπαθούν να επιζήσουν στο χρονικό διάστημα πέντε δραματικών ημερών στην κόλαση της Τσετσενίας. Το «Αστερισμός ζωτικών φαινομένων» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του νεαρού Άντονι Μάρα και έρχεται ήδη φορτωμένο με σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία. Μια φιλόδοξη τοιχογραφία που θυμίζει κάποια παλιά χορταστικά μυθιστορήματα και που έχει στο επίκεντρό της μερικά από τα πιο κρίσιμα προβλήματα του καιρού μας.
Βρετανικό μυθιστόρημα: Το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα του Γκράχαμ Σουίφτ, ενός από τους πιο ενδιαφέροντες συγγραφείς της εποχής μας. Το «Μακάρι να ήσουν εδώ» (μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ. Εστίας) προσπαθεί να ανιχνεύσει τις κοινωνικές αλλαγές που έχουν ακολουθήσει κάποια εμβληματικά γεγονότα όπως ήταν η κατάρριψη των δίδυμων πύργων, η ασθένεια των τρελών αγελάδων και ο πόλεμος στο Ιράκ. Ή, με άλλα λόγια, πώς η πολιτική μολύνει τις ζωές μας άλλοτε με κραυγαλέο τρόπο, κι άλλοτε ανεπαίσθητα.
Ελληνική πολιτική: Από τους ελάχιστους ψύχραιμους αναλυτές της πολιτικής μας ζωής, ο Γιάννης Βούλγαρης έχει πάντα τη συνήθεια να κοιτάζει από πολλά πρίσματα το θέμα που αναλύει - και μάλιστα με μια ματιά που βγαίνει εκτός των στενών συνόρων της συνηθισμένης μίζερης, κουτσομπολίστικης και ελάχιστα αντικειμενικής θεώρησης που συνηθίζουν πολλοί συνάδελφοί του. Στο βιβλίο του «Η μεταπολιτευτική Ελλάδα 1074-2009» (εκδ. Πόλις) ο Βούλγαρης εξετάζει τα υπέρ και τα κατά της μεταπολιτευτικής περιόδου απορρίπτοντας κάθε εύκολη προσέγγιση που βλέπει μόνο τα αρνητικά μιας περιόδου περίπου μισού αιώνα η οποία υπήρξε από τις σημαντικότερες για τη διαμόρφωση της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας.
Ελληνική σάτιρα: Σε άλλους αρέσει, σε άλλους όχι. Στη στήλη αρέσει για το ιδιότυπο χιούμορ του, την αίσθηση αφαιρετικότητας που έχει, την αναγνωρίσιμη προσωπική γραφή του, την οξύνοια της σάτιράς του. Άλλωστε, αν η γελοιογραφία δεν ενοχλούσε πρόσωπα και πράγματα, δεν θα ήταν γελοιογραφία, θα ήταν αγιογραφία. Ξεφυλλίζοντας τη συλλογή «Στο τούνελ. Σκίτσα 2010-2013» (εκδ. Άγρα) του Δημήτρη Χαντζόπουλου έχεις ζωντανή μπροστά σου την Ελλάδα της κρίσης. Ο Χαντζόπουλος όχι μόνο δεν χαρίζεται σε κανέναν αλλά και κάποιες φορές δίνει μέσα σε δύο αράδες μια πραγματικότητα που άλλοι χρειάζονται σελίδες επί σελίδων για να αναλύσουν. «Τελικά αλλάζουμε ή βουλιάζουμε;» «Ούτε αλλάζουμε ούτε βουλιάζουμε!» «Και δυο χρόνια εδώ τι διάολο κάνουμε;» «Μουλιάζουμε!»
Λεξικό αρχιτεκτονικής: Μια έκδοση που έλειπε από την έτσι κι αλλιώς φτωχή περί αρχιτεκτονικής βιβλιογραφία μας. Ο τόμος «Αρχιτεκτονική» που επιμελήθηκαν οι Χαράλαμπος Μπούρας και Δημήτρης Φιλιππίδης (με τη συνεργασία των Αλεξάνδρας Καραδήμου-Γερόλυμπου, Δημήτρη Παπαλεξόπουλου και Ελένης Καλαφάτη) είναι ένας πλήρης, εξαιρετικά χρηστικός και εξαιρετικά καλογραμμένος οδηγός σε όρους, έννοιες, ιστορικές αναφορές, δημιουργούς και αρχιτεκτονικά έργα που έχουν μείνει στην ιστορία, διεθνώς και στην Ελλάδα. Το βιβλίο είναι ιδανικό για φοιτητές και επαγγελματίες, αλλά και για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τις τέχνες και την παιδεία γενικότερα. Μεταξύ άλλων, πρόκειται για μια εκπληκτική -και όχι συνηθισμένη για τα ελληνικά δεδομένα- έκδοση που φέρει την ποιοτική σφραγίδα των εκδόσεων Μέλισσα, εκδόσεων που χρόνια τώρα ειδικεύονται στον χώρο των βιβλίων τέχνης - άρα αποτελεί και μια θαυμάσια ιδέα για χριστουγεννιάτικο δώρο περιωπής.
