Συνθέτης καλών λαϊκών τραγουδιών και άριστος εκτελεστής του μπουζουκιού αλλά και της ακουστικής κιθάρας, ο Χρήστος Παπαδόπουλος υπογράφει τη μουσική της σειράς του Μανούσου Μανουσάκη «Κόκκινο Ποτάμι», μιας από τις πλέον δημοφιλείς αλλά και συζητημένες της φετινής σεζόν, με ένα ομολογουμένως πολύ προσεγμένο μα και συνεπές στα πρότυπα της ποντιακής παράδοσης ύφος. Συνομιλήσαμε μαζί του για τις ιδιαιτερότητες τού να επενδύει μουσικά ένα θέμα που για εκείνον παρουσιάζει προσωπική ευαισθησία, καθώς η οικογένειά του είναι εν μέρει ποντιακής καταγωγής.
Είναι η πρώτη φορά που γράφεις μουσική για τηλεοπτική σειρά;
Επενδύω μουσικά εικόνες από το 1999 ξεκινώντας με τη σειρά «Κάτι τρέχει με τους δίπλα», την οποία ακολούθησαν άλλες δέκα επτά σειρές και έξι ταινίες. Κάποιες από τις σειρές ήταν τα «Αρχιπέλαγος», «Της αγάπης μαχαιριά», «Για την καρδιά ενός αγγέλου» κ.ά.
Πόσο διαφορετικό και δυσκολότερο από το να γράφεις τραγούδια είναι το να γράφεις τη μουσική επένδυση μιας τηλεοπτικής σειράς, έστω και αν είναι και πάλι τραγούδια και όχι μόνο οργανικά θέματα;
Είναι μεγάλη πρόκληση το να βάλεις μουσική σε εικόνες καθώς πρέπει να δημιουργεί αντίστοιχα συναισθήματα, επομένως πάντα διαβάζω πρώτα το σενάριο. Από εκεί και πέρα θα πρέπει και ο στίχος να είναι ανάλογος με την πλοκή της σειράς ή της ταινίας. Προσωπικά, είναι το ίδιο το να γράφω τραγούδια που προορίζονται για ακρόαση μόνα τους ή τραγούδια για σειρές.
Πώς έγινε η επαφή / γνωριμία σου με τον Μανούσο Μανουσάκη και σ' το ανέθεσε;
Με τα ποντιακά τραγούδια έχω ασχοληθεί από το 2011 κυκλοφορώντας δύο δίσκους («Αυτή η γη έχει φωνή» και «Ξενιτεμέντσα Παναΐα») και παρουσιάζοντάς τους στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Αυτούς έστειλα στον Μανούσο μόλις έμαθα για τη σειρά που ετοίμαζε και έτσι έγινε η πρώτη επαφή μας.
Το θέμα έπαιξε σημαντικό ρόλο για να δεχτείς την πρότασή του; Εννοώ, θα τη δεχόσουν ακόμα και αν επρόκειτο για μια σειρά με τους ίδιους συντελεστές αλλά με άλλο θέμα;
Επειδή έχω μεγάλη εκτίμηση στον Μανούσο Μανουσάκη, όποιο θέμα και να επέλεγε θα ήταν πρόκληση για εμένα το να το επενδύσω μουσικά.
Όπως και αν έχει, ποιο είναι το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του συγκεκριμένου θέματος για εσένα και γιατί;
Το ενδιαφέρον είναι ότι υπάρχει συνεχώς ένας ανεκπλήρωτος έρωτας, που απαιτεί αναλόγου κλίματος μουσικές, αλλά το πιο σημαντικό είναι οι σκηνές πόνου, κυνηγητού, αγωνίας και ξεριζωμού που βίωσαν οι Πόντιοι εκείνη την εποχή από τους Τούρκους. Αυτές τις ιστορίες τις εμπέδωσα πολύ καλά από τους παππούδες μου, που είχαν έρθει από τον Πόντο.
Σε βοήθησε καθόλου ο Μανούσος Μανουσάκης με κάποιες οδηγίες για το πώς ήθελε τη μουσική και γενικότερα πώς ήταν η συνεργασία σας;
Ειδικά στα πρώτα δέκα επεισόδια, πολλές φορές έκανα διορθώσεις για να ταιριάζουν οι μουσικές, κυρίως στους ρόλους. Από ένα σημείο και μετά είχε βρεθεί ο μπούσουλας και τα πράγματα γίνονταν αυτοματοποιημένα. Έτσι προέκυψε μια πολύ καλή συνεργασία.
Το θέμα υπέβαλε συγκεκριμένους τρόπους και μεθόδους για την προσέγγιση της μουσικής ή κινήθηκες εντελώς αυθόρμητα και με βάση μόνο την έμπνευσή σου;
Επειδή όλη η σειρά διαδραματίζεται στον Πόντο τη δεκαετία 1910 - ’20 υπήρχε ένας περιορισμός στα όργανα και τα στοιχεία που θα χρησιμοποιούσα. Για παράδειγμα, δεν μπορούσα να βάλω έναν σημερινό χορευτικό ρυθμό, ενώ, από την άλλη, δεν θα μπορούσε να λείπει η ποντιακή λύρα. Επομένως κάθε έμπνευσή μου προσαρμοζόταν ενορχηστρωτικά με βάση τη θεματολογία.
Πώς θα περιέγραφες συνοπτικά τη συνθετική αλλά ακόμα και την εκτελεστική μεθοδολογία σου γι' αυτή την εργασία;
Η μέθοδός μου είναι μια καλή μουσική, γραμμένη αρχικά στην κιθάρα, και μετά, ανάλογα με το τι απαιτεί η σκηνή, η ενορχήστρωση της μελωδίας, αν είναι σκηνή δράσης με ειδικά για action κρουστά και βιολοντσέλα και αν κυριαρχεί ο πόνος κανονάκι και το πνευστό που ταιριάζει απόλυτα με το ανθρώπινο κλάμα, το αρμενικό duduk.
Είσαι εκτελεστής νυκτών εγχόρδων, τα τοξωτά της περιοχής της Μικράς Ασίας όπου διαδραματίζεται η σειρά σοΎ ασκούσαν πάντα μια γοητεία ή τα «ανακάλυψες» τώρα με αφορμή τη σειρά;
Ενώ ξεκίνησα με μπουζούκι, πάντα με γοήτευαν οι ήχοι της Ανατολής. Έχω κάνει πολλά ταξίδια σε αυτά τα μέρη για να μελετήσω τα όργανά τους (ούτι, σάζι, τζουμπούς κ.λπ.). Στα οργανικά θέματα χρησιμοποίησα δυο εξαίρετους λυράρηδες, τον Κώστα Αγέρη και τον Γιώργο Θεοδωρίδη.
Γιατί επέλεξες την Ελεωνόρα Ζουγανέλη και όχι κάποιον/α άλλον/η για να ερμηνεύσει το ομότιτλο τραγούδι; Ποιο είναι το στοιχεία της που σε έκανε να θεωρήσεις ότι ήταν η πιο κατάλληλη γι’ αυτό;
Θεωρώ την Ελεωνόρα μια από τις καλύτερες, σύγχρονες φωνές, με χροιά και δυνατότητες οι οποίες της επιτρέπουν να ερμηνεύει από ροκ μέχρι παραδοσιακό.
Το να παρουσιαστεί ολόκληρη ζωντανά μια τέτοια εργασία είναι, βέβαια, αδύνατον, αλλά, εκτός προφανώς από το τραγούδι, συμπεριλαμβάνεις κάποια αποσπάσματά της στις εμφανίσεις σου;
Εννοείται ότι παίζω πέντε από αυτά τα θέματα, προσαρμοσμένα και με στίχους του Κώστα Μπαλαχούτη, τα οποία ερμηνεύουν η Ιώ Νικολάου και η Δήμητρα Σταθοπούλου.
Και τα σχέδιά σου, συνθετικά και συναυλιακά, μετά το «Κόκκινο Ποτάμι»;
Το φετινό καλοκαίρι είναι από τα πιο δύσκολα όσον αφορά στις συναυλίες. Μουσική όμως πάντα θα γράφουμε γιατί είναι η ψυχοθεραπεία μας. Το τελευταίο διάστημα είμαι κυρίως στο στούντιό μου ετοιμάζοντας νέα πράγματα.
Θα αναμένουμε λοιπόν με ενδιαφέρον να τα ακούσουμε...
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
