Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
«Δεν δουλεύουμε από χόμπι, είμαστε εργάτες του πολιτισμού»
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Δεν δουλεύουμε από χόμπι, είμαστε εργάτες του πολιτισμού»

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Χθες το μεσημέρι ξεχώριζε από μακριά στη Βουλή ένα μεγάλο θυμωμένο πρόσωπο. Μπορεί και φοβισμένο. Μπορεί γεμάτο αγωνία. Το πρόσωπο περιέβαλλε μία κόκκινη -αντίστοιχα- μεγάλη κάπα, από τα άκρα της οποίας ξεπρόβαλαν δύο γερασμένα και τρομακτικά χέρια.

Το μεγάλο θυμωμένο πρόσωπο βρισκόταν ψηλότερα απ' όλα τ' άλλα χιλιάδες πρόσωπα που βρίσκονταν χθες έξω από τη Βουλή. Το κάθε μέλος του στηριζόταν σε ένα ξύλο, το οποίο κρατούσαν από κάτω άνθρωποι της τέχνης κι απ' το κουκλοθέατρο. Άνθρωποι που στα πρόσωπά τους έβλεπε κανείς τις ίδιες ακριβώς εκφράσεις, όταν τους ρωτούσαν για το μέλλον. Θυμό, φόβο, αγωνία.

Το μεγάλο θυμωμένο πρόσωπο που φαινόταν από μακριά ήταν η ηρωίδα ενός γνωστού σε όλους μας παραμυθιού. Ήταν μια Κοκκινοσκουφίτσα σε μεγάλες διαστάσεις, σαφώς πολύ διαφορετική απ' ό,τι τη θυμόμαστε. Δεν ήταν ούτε μικροκαμωμένη ούτε χαμογελαστή. Σίγουρα όμως έδειχνε τα δόντια της. Όπως μάλλον συνηθίζουν να κάνουν οι λύκοι. Όπως μάλλον θα χρειαστεί να κάνουν οι καλλιτέχνες.

Οι άνθρωποι που την κρατούσαν και την επιστράτευσαν για τη μεγάλη χθεσινή κινητοποίηση των καλλιτεχνών στο Σύνταγμα μας είπαν ότι η γιγάντια δημιουργία είχε φτιαχτεί την περίοδο που είχαν μπει μεγάλες φωτιές στην Πάρνηθα. Ο στόχος ήταν να ταρακουνήσει τον κόσμο και να του δείξει πως όσα έμαθε κάποτε μέσα από την Κοκκινοσκουφίτσα είχαν γίνει πια στάχτη. «Ήταν μια Κοκκινοσκουφίτσα που περπατούσε - περπατούσε στο δάσος και το δάσος δεν ήταν εκεί».

Παρότι οι περιστάσεις είναι πολύ διαφορετικές, αν και τα δάση δεν έπαψαν να καίγονται από τότε και το περιβάλλον παραμένει στο στόχαστρο, το πρόσωπο της μεγάλης Κοκκινοσκουφίτσας συμβόλιζε χθες όσα εν πολλοίς αισθάνονται οι καλλιτέχνες και συνολικά οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό αυτή την περίοδο.

Όχι ότι πριν δεν υπήρχαν προβλήματα, όπως μας διαβεβαίωσε ο καθένας απ' όσους μιλήσαμε. Όμως τώρα, σε μια τόσο ειδική συνθήκη, που ακυρώθηκε ή αναβλήθηκε το σύνολο των παραστάσεων και των παραγωγών, η κατάσταση απόγινε.

Τρεις μεγάλες διαδηλώσεις μέσα σε μία εβδομάδα

Λίγες μέρες μετά την Πρωτομαγιά, τρεις μέρες μετά τις μεγάλες συγκεντρώσεις για το περιβάλλον, το κέντρο γέμισε ξανά από κόσμο που δήλωνε δυσαρεστημένος με την κυβερνητική πολιτική.

Οι καλλιτέχνες χρειάστηκε να υπενθυμίσουν τα αυτονόητα. «Ο πολιτισμός σώζεται όταν σώζονται οι άνθρωποι» έγραφε στο πανό της, επικαλούμενη τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος. «Κόσμος χωρίς τέχνη - Άνθρωποι χωρίς ζωή» ήταν το μήνυμα από τους υπαίθριους χειροτέχνες - καλλιτέχνες. «Τα πινέλα είναι τα όπλα μας που ζωγραφίζουν τις ανάγκες των πολλών» έγραφαν στο πανό τους οι φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών. «Είμαστε οι εργάτες της τέχνης και του πολιτισμού» θύμιζε το ΣΤΑΖΟΕ (Σωματείο Τεχνικών Απασχολούμενων σε Ζωντανές Οπτικοακουστικές Εκδηλώσεις).

Σε άλλα πανό, το ΣΕΗ (Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών) έγραφε «Εσύ είσαι ο κρίκος στην αλυσίδα». Άμεση και καθολική ενίσχυση χωρίς όρους ζητούσαν οι κινηματογραφιστές. «Η τέχνη μας στον δρόμο, η αλληλεγγύη το όπλο μας» έγραφε το σωματείο εργαζομένων στον χώρο του χορού. «Όχι στην απαξίωση των δημιουργών. Αποζημίωση στους εικαστικούς καλλιτέχνες» έγραφε στο πανό του το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.

Την ίδια ώρα από τα μεγάφωνα ακουγόταν το τραγούδι των αδελφών Κατσιμίχα «Για ένα κομμάτι ψωμί». Γράφτηκε το 1985, ωστόσο παραμένει επίκαιρο. «Για ένα κομμάτι ψωμί, δεν φτάνει μόνο η δουλειά. Για ένα κομμάτι ψωμί, πρέπει να δώσεις πολλά. Δεν φτάνει μόνο το μυαλό σου, δεν φτάνει μόνο το κορμί σου. Το πιο σπουδαίο είν' η ψυχή σου, δικέ μου...».

Αργότερα οι καλλιτέχνες τραγούδησαν από μόνοι τους το «Τίποτα δεν πάει χαμένο», που είχαν γράψει οι Μάνος Λοΐζος και Μανώλης Ρασούλης.

Οι άνθρωποι πίσω απ' το γυαλί, τη σκηνή και τις κούκλες

«Οι κουκλοπαίχτες είναι αόρατοι μόνο στις παραστάσεις. Σήμερα είμαστε εδώ» μας είπε διαδηλώτρια που έχει χρόνια θητείας στο επάγγελμα. Από το οποίο δεν αποκόμισε ποτέ πλούτη, όμως τώρα η κατάσταση έχει γίνει ασφυκτική. «Διαλυόμαστε εντελώς. Το βασικό είναι ότι χάνουμε την επαφή με τον κόσμο».

Αντίστοιχα δύσκολη είναι η κατάσταση και για άλλους εργαζόμενους που βρίσκονται πίσω από τη σκηνή. «Τώρα θα ξεκινούσε η δουλειά, η οποία για μας είναι ορισμένου, πάντα, χρόνου. Τώρα θα ξεκινούσαν τα διαφημιστικά και οι ταινίες» μας σημείωσαν δύο φίλες, μακιγιέζ και ενδυματολόγος, οι οποίες φορούσαν πλακάτ με αλληλοσυμπληρούμενα συνθήματα: «Το μακιγιάζ δεν είναι χόμπι - Άσε με να ζήσω».

Ακόμη κι αν καταφέρουν να βρουν τώρα δουλειά, αναρωτιούνται πώς θα την κάνουν: «Γίνεται να τους βάφουμε και να τους ντύνουμε από απόσταση;». «Δεν είναι όμως μόνο τι συμβαίνει τώρα, αλλά τι θα ισχύσει και μετά. Οι αριθμοί των ανθρώπων στα συνεργεία θα μειωθούν. Τα σενάρια θα προσαρμοστούν και θα αφορούν λιγότερα άτομα». Κοινώς από αυτά τα επαγγέλματα θα ζουν όλο και λιγότεροι άνθρωποι.

«Εκεί που η ανεργία ήταν στο 80%, τώρα έφτασε στο 100%» σχολίασε σχετικά σκηνογράφος που έχει 40 χρόνια στο επάγγελμα. Το πλακάτ της έγραφε: «Σκηνογράφος = επάγγελμα, όχι χόμπι». «Έχουμε να κάνουμε με μία διαχρονική εκμετάλλευση στον κλάδο. Μια συνεχή εκμετάλλευση από τους παραγωγούς, που περιλαμβάνει εξοντωτικά ωράρια, άμισθα ωράρια, ωράρια χωρίς ένσημα και ασφάλιση. Έχει γίνει κανόνας πια να πληρωνόμαστε από τα γραφεία παραγωγής από τρεις έως και οκτώ μήνες αφού έχουμε ολοκληρώσει τη δουλειά μας».

Έπιασαν δουλειά και στον δρόμο οι ταξιθέτες

Παρά τη μεγάλη συμμετοχή του κόσμου, οι διαδηλωτές είχαν προσπαθήσει να ανταποκριθούν στα μέτρα ασφαλείας όσο περισσότερο γινόταν κι όσο πιο ευρηματικά μπορούσαν. Αρκετοί φορούσαν μαζί με τη μάσκα προστασίας από τον ιό τις γνωστές μάσκες από το θέατρο. Υποστηρικτές των δικαιωμάτων των καλλιτεχνών είχαν διαμορφώσει έναν σπειροειδή κύκλο που ένωνε ένα σκοινί, το οποίο κρατούσαν έχοντας απόσταση του ενός μέτρου ο ένας από τον άλλο.

Άλλοι διαδηλωτές είχαν βάλει σημάδια. Βοηθούσαν επίσης οι ταξιθέτες, οι οποίοι ανέλαβαν αυτή τη φορά να δείξουν στους διαδηλωτές πού να στέκονται για να τηρούν σωστά τις αποστάσεις. Στα κενά οι διαδηλωτές είχαν τοποθετήσει στο έδαφος φωτογραφίες με γνωστούς καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο.

Από τα μεγάφωνα ακουγόταν: «Σήμερα κανείς μας δεν μένει θεατής. Τα έργα συντροφεύουν τον εργαζόμενο άνθρωπο για μια καλύτερη ζωή. Δεν μπορούμε να μείνουμε για έναν χρόνο στον πάγο».

Προς το τέλος της διαδήλωσης μια ομάδα μουσικών με χάλκινα έπαιξαν Balkan κομμάτια και ελληνικά παραδοσιακά, τα οποία χόρευε ο κόσμος πιασμένος χέρι - χέρι σε κύκλο. Νωρίτερα μια ομάδα μουσικών από την Αφρική έπαιζε κρουστά. Ο γνωστός Τσιγγάνος τραγουδιστής Βασίλης Παϊτέρης έστελνε κι αυτός το μήνυμά του ενάντια στην αδικία εις βάρος του κλάδου, τραγουδώντας με την κιθάρα του από το βήμα όπου γίνονταν προηγουμένως οι ομιλίες.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL