Μετά τις εκκλήσεις καλλιτεχνών, εργαζομένων και φορέων που δραστηριοποιούνται στον πολιτισμό και αφού είχε προηγηθεί η δέσμη προτάσεων της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε χθες τη διάθεση 15 εκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση του σύγχρονου πολιτισμού σε ένα ασαφές προς το παρόν πλαίσιο, που, ενώ παρουσιάζεται ως «ολοκληρωμένο σχέδιο αναπτυξιακών μέτρων και νέων δράσεων», μένει να φανεί στην εφαρμογή του πώς εξειδικεύονται οι κατανομές των κονδυλίων και ο χρόνος καταβολής τους.
Ενώ δηλαδή ανακοινώνεται η ενίσχυση διαφόρων τομέων και φορέων πολιτιστικής δημιουργίας το γεγονός ότι δεν διευκρινίζονται ούτε το ύψος των κονδυλίων που θα διανεμηθεί ούτε για ποιες συγκεκριμένες δράσεις θα διατεθεί ούτε πότε θα δοθεί στους δικαιούχους δεν αφήνει την αίσθηση ότι πρόκειται για άμεσα μέτρα στήριξης προς τους καλλιτέχνες και τους υπόλοιπους εργαζόμενους στον χώρο του πολιτισμού που πλήττονται από την κρίση, αλλά για ενίσχυση που θα μπει σε εφαρμογή μετά την καραντίνα.
Άλλωστε και το πενιχρό ποσό των 15 εκατομμυρίων, εκ των οποίων τα 10 προέρχονται από το υπουργείο Οικονομικών και τα 5 από τον προϋπολογισμό του ΥΠΠΟΑ, ουσιαστικά συμψηφίζεται με τον κατά 14 εκατομμύρια μειωμένο προϋπολογισμό του για το 2020 σε σχέση με αυτόν του 2019, αφού φέτος προϋπολογίστηκαν 335 εκατ. ευρώ, ενώ πέρσι είχαν διατεθεί 349 εκατ. ευρώ. Για μια ακόμη φορά αναδεικνύεται ότι και στην πανδημία ο πολιτισμός είναι ο φτωχός συγγενής.
Σε θέατρα, σινεμά και εποπτευόμενους φορείς
Σε πρώτη φάση το ποσό θα διατεθεί με ειδικές προσκλήσεις για την ανάπτυξη και επιχορήγηση δράσεων Ψηφιακού Πολιτισμού, την ανάπτυξη κινηματογραφικών σχεδίων, τα ΔΗΠΕΘΕ, επιπλέον της πάγιας επιχορήγησής τους, για την ενίσχυση των θεατρικών παραγωγών του ελεύθερου θεάτρου και των σχημάτων του σύγχρονου χορού, σε εικαστικούς για την κατάθεση προτάσεων, με ορίζοντα διετίας ή τριετίας, για τη στήριξη αιθουσών τέχνης και της Αrt Athina, αλλά και στο design, τους δημιουργούς animation και ελληνικού gaming.
Θα δοθεί επίσης έκτακτη ενίσχυση στις κινηματογραφικές αίθουσες που διέκοψαν τις προβολές ταινιών λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας, εφόσον διαθέτουν δύο αίθουσες και στη σεζόν 2019-2020 έχουν προβάλει τουλάχιστον δύο ελληνικές ή ευρωπαϊκές ταινίες.
Επίσης θα διατεθούν για την ενίσχυση των προϋπολογισμών των εποπτευομένων από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού φορέων του Σύγχρονου Πολιτισμού για ανάθεση έργων σε Έλληνες καλλιτέχνες, θα διατεθούν επιπλέον πόροι στα εποπτευόμενα μουσεία σύγχρονης τέχνης για την αγορά έργων Ελλήνων εικαστικών, στην απευθείας αγορά από το υπουργείο έργων Ελλήνων εικαστικών, για την ενίσχυση διαδικτυακών δράσεων φιλαναγνωσίας, τη διάθεση ψηφιακών τίτλων παιδικής και νεανικής ελληνικής λογοτεχνίας (e-books) μέσω ειδικής πλατφόρμας και την προβολή ελληνικών εκδόσεων μέσω ειδικής πλατφόρμας, δεδομένης της ακύρωσης των διεθνών εκθέσεων βιβλίου, ενώ θα επανασχεδιαστεί η Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης.
Τέλος το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων θα απευθύνει άμεσα δεύτερη πρόσκληση σε καλλιτέχνες, μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, για τη δημιουργία έργων εμπνευσμένων από την πολιτιστική κληρονομιά για τα πωλητήρια των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα που ελήφθησαν από τη στιγμή που ξέσπασε η υγειονομική κρίση, αυξήθηκε κατά 40% το ποσό που διατίθεται στα φετινά Κρατικά Βραβεία Συγγραφής Θεατρικού Έργου, ενώ επισπεύδονται από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου οι πληρωμές προς ταινίες που βρίσκονται στο στάδιο παραγωγής και η εξέταση των φακέλων παραγωγής που εκκρεμούν.
Το ΤΑΠ ενέκρινε και ήδη υπέγραψε συμβάσεις με καλλιτέχνες, παραγωγούς αντιγράφων και προμηθευτές, ενώ έχει ήδη προγραμματιστεί η ανάθεση συμβάσεων παρόμοιου αντικειμένου, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται συμβάσεις και με καλλιτέχνες - μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.
Για τη διανομή δικαιωμάτων
Για τη διανομή δικαιωμάτων στους δημιουργούς από την ΕΥΕΔ, όπως ανακοινώνει το υπουργείο, απλουστεύεται η διαδικασία υποβολής δικαιολογητικών και παραστατικών, ενώ παράλληλα προγραμματίζεται νέα διανομή. Δεν υπάρχει όμως καμία πρόβλεψη για την ενίσχυση των καλλιτεχνών που δικαιούνται συγγενικά δικαιώματα, όπως τραγουδιστές και μουσικοί, που πλήττονται από το κλείσιμο των χώρων αναψυχής και διασκέδασης.
Παράλληλα γι’ αυτό το χρονικό διάστημα ανακοινώνει ότι προχωρά σε αυτονόητες διευκολύνσεις όπως η παράταση εγγραφής στο Μητρώο Πολιτιστικών Φορέων και η περίοδος υποβολής προτάσεων επιχορήγησης για τις τρέχουσες προσκλήσεις σύγχρονου πολιτισμού, η περίοδος υλοποίησης επιχορηγούμενων δράσεων του σύγχρονου πολιτισμού του οικονομικού έτους 2019 και η παράταση των χρονοδιαγραμμάτων ολοκλήρωσης των ταινιών που χρηματοδοτεί το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ενώ αρκετά ασαφής παραμένει η εξαγγελία ότι θα καταβληθεί άμεσα από το ΥΠΠΟΑ το μέγιστο δυνατό της δεύτερης δόσης της επιχορήγησης των ΔΗΠΕΘΕ, αφού δεν διευκρινίζει ποσό και χρόνο καταβολής.
Τα οριζόντια μέτρα αφήνουν έξω πολλούς
Σε ό,τι αφορά τα οριζόντια μέτρα στήριξης των κλάδων που πλήττονται από την πανδημία, διευρύνονται οι Κωδικοί Αριθμοί Δραστηριότητας (ΚΑΔ) των δικαιούχων που ανακοίνωσε προ ημερών το υπουργείο Οικονομικών, ωστόσο, όπως έχουν ήδη καταγγείλει τα σωματεία των εργαζομένων στον χώρο του Πολιτισμού, δεν αρκεί ως κίνηση, αφού αφήνει εκτός των ανακουφιστικών προβλέψεων μεγάλο μέρος των καλλιτεχνών που δεν διαθέτουν τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών αλλά δουλεύουν με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.
Όσοι από αυτούς εργάζονταν σε παραγωγές οι οποίες διακόπηκαν εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων εντάσσονται στα οριζόντια μέτρα, μεταξύ των οποίων είναι και το επίδομα των 800 ευρώ. Όσοι όμως είχαν προγραμματίσει τη συμμετοχή τους σε παραγωγή η οποία ακυρώθηκε ενώ ακόμα δεν είχαν υπογράψει σύμβαση μένουν εκτός προστατευτικού πλαισίου.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους συμβασιούχους στους φορείς Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή όλες τις κρατικές σκηνές, το Ελληνικό Φεστιβάλ, τους δημοτικούς πολιτιστικούς οργανισμούς, την ΕΡΤ κ.ά. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, το ποσοστό των καλλιτεχνών που μένει εκτός προστατευτικού πλαισίου είναι πολύ μεγάλο.
Το σχέδιο μέτρων του υπουργείου ολοκληρώνεται με τον κατάλογο δράσεων που έχουν ήδη εκπονηθεί από εποπτευόμενους και επιχορηγούμενους φορείς του σύγχρονου πολιτισμού και διατίθενται ψηφιακά δωρεάν στους πολίτες.
Στη συγκεκριμένη εξαγγελία ωστόσο δεν προβλέπεται κονδύλι για τα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν στις δράσεις αυτές. Με ποιον τρόπο δηλαδή στηρίζονται οι καλλιτέχνες στη συγκεκριμένη περίπτωση. Μήπως θα διαθέσουν δωρεάν τη δουλειά τους, για την οποία σε κανονικές συνθήκες θα εισέπρατταν δικαιώματα;
Αναστολή ΦΠΑ, οφειλών, ασφαλιστικών εισφορών
Σε ό,τι αφορά τις 40.000 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον πολιτισμό, προβλέπονται αναστολή καταβολής ΦΠΑ και δόσεων βεβαιωμένων οφειλών, αναστολή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένου και εργοδότη, ρευστότητα σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητά τους μέσω του χρηματοδοτικού σχήματος της “επιστρεπτέας προκαταβολής”.
ΣΥΡΙΖΑ: Κάτω από τον πήχη τα μέτρα
«Αν και η ανακοίνωση του υπουργείου εμφανίζει τα μέτρα ως σαρωτική κίνηση, η αλήθεια είναι ότι περνούν κάτω από τον πήχη» επισημαίνουν σε κοινή ανακοίνωσή τους το Τμήμα Πολιτισμού και ο Τομέας Πολιτισμού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ τα μέτρα που ανακοίνωσε το ΥΠΠΟ για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού.
«Με καθυστέρηση δύο εβδομάδων μέτρα που περνούν κάτω από τον πήχη. Πενιχρή χρηματοδότηση, μικρότερη από τον προϋπολογισμό του 2019. Εκτός του προστατευτικού πλαισίου μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών, τεχνικών και λοιπών εργαζομένων» υπογραμμίζουν χαρακτηριστικά.
Πόλυ Κρημνιώτη
