Το σίγουρο είναι ότι ο Χρήστος Χρυσόπουλος ξέρει να δημιουργεί αλλόκοτες καταστάσεις. Να μετατρέπει το ανοίκειο σε οικείο. Να δημιουργεί ήρωες, που όλοι, ένας προς έναν, έχουν υπαρξιακό βάθος, είναι υπαρκτοί με άλλα λόγια, με τις ρωγμές και τις διαψεύσεις τους. Ξέρει να φέρνει στην επιφάνεια έναν κόσμο ζοφερό, όπου εδώ όμως, στο τελευταίο του έργο, την ολιγοσέλιδη αλληγορική «Άλμα», μια αχτίδα φωτός διαφαίνεται πίσω από τα σύννεφα. Ίσως γιατί όταν συμβαίνουν συνταρακτικά γεγονότα, όπως είναι το καθοριστικό της γέννησης ενός παιδιού, το περιβάλλον πάνω στο οποίο το γεγονός αυτό επιδρά δεν μπορεί παρά να μεταμορφωθεί.
Η "Άλμα" μας συστήνεται από την πρώτη σελίδα του βιβλίου. «Από τότε που μπήκα εδώ, αυτό που με κρατά ζωντανή δεν είναι η υλική τροφή, είναι η περίσσια αγάπης» λέει. «Η επαφή, το άγγιγμα, το χάδι». Το «εδώ» είναι η περίφημη Μονάδα, που προβλέφθηκε στον σχεδιασμό ενός νοσοκομείου ως ένα υγειονομικό πείραμα, εντάχθηκε στη μαιευτική πτέρυγα του ισογείου και γειτονεύει με τα εξωτερικά ιατρεία και τις αίθουσες αναμονής. Η Μονάδα δεν θυμίζει σε τίποτα υγειονομική υπηρεσία. «Είναι περισσότερο μια άναρχη Βαβέλ». Φιλοξενεί έξι τρόφιμους, έξι άτομα, το καθένα με τη δική του αδιαπραγμάτευτη παγιωμένη ιστορία. Δεν υπάρχουν νέα στη μονάδα. Ό,τι ήταν να ειπωθεί έχει ειπωθεί. Το παρελθόν είναι αμετακίνητο, στέρεο. Ακριβώς όπως είναι και το μέλλον. Αν υπάρχει τέτοιο. «Έχουν καταστεί ο καθένας μια ιστορία κι αυτό είναι τελεσίδικο». Ζουν μόνοι. Κινούνται δίχως να συναντούν ο ένας τον άλλον. Ένα μπαλέτο σκιών. «Είναι, θαρρείς, δισδιάστατοι, πεπλατυσμένοι. Φιγούρες κομμένες από χαρτόνι». Η έννοια της εξόδου -που κανείς δεν την απαγορεύει- δεν απασχολεί το μυαλό τους. Το μόνο που υπάρχει γι’ αυτούς είναι η εξιστόρηση της αλλοτινής ζωής τους κι αυτό χωρίς νοσταλγία.
Ο Χρυσόπουλος μας δίνει μία - μία τις προσωπικές ιστορίες για καθέναν από τους έξι φιλοξενούμενους στη Μονάδα, που σχεδόν όλες έχουν να κάνουν με τον αναστοχασμό της σχέσης με τους γονείς τους. Τους ξεγυμνώνει με την πένα του. Κάτι που γίνεται εντονότερο, καθώς τους έχει τοποθετήσει στο αλλόκοτο δυστοπικό περιβάλλον της Μονάδας, έναν τόπο ζοφερό, με το αέναο στατικό παρόν της. Έτσι κι αλλιώς, και ο έξω κόσμος μοιάζει να είναι σαν συγκαλυμμένος με λάθος τρόπο. Πουθενά διέξοδος, πουθενά διαφυγή. Μέχρι που μπαίνει μέσα, «με ένα βήμα που θύμιζε άλμα στο κενό», ο Επισκέπτης κι όλα τότε ανατρέπονται. Αυτός, μετά από μερικές μέρες, τολμάει να διασχίσει το σύνορο και να περιπλανηθεί στο μαιευτήριο, όπου μια γυναίκα μόνη φέρνει στον κόσμο την κόρη της.
Συνταρακτικά είναι τα κομμάτια που αφιερώνει ο Χρυσόπουλος στις σκέψεις Εκείνης, η οποία μιλάει στην αγέννητη κόρη της. Κυριολεκτικά μας μεταφέρει μέσα στο μυαλό της, ακολουθούμε τον ρυθμό της σκέψης και της ανάσας της, τον ρυθμό της οδύνης της. Εκείνη επιστρέφει πίσω στην παιδική της ηλικία, μιλάει με τους από καιρό πεθαμένους γονείς, οι αναμνήσεις συγχέονται, οι σκέψεις πυρπολούν το κεφάλι της. Μιλάει για τη βία που ενυπάρχει μέσα στην παιδικότητα. Σκηνή ανθολογίας αυτή στο ενυδρείο, όπως και η άλλη με τον πετροπόλεμο.
Στη Μονάδα «υποδέχτηκαν το παιδί όπως υποδέχεσαι έναν άγγελο». Ο χρόνος καταλήφθηκε από την Άλμα. Η Άλμα έδωσε όλες τις απαντήσεις που δεν μπόρεσαν να δώσουν εκείνοι που χάθηκαν. Η οικογένεια μπορεί να έχει πολλές μορφές.
Ο Χρυσόπουλος, αποδομώντας εξ ολοκλήρου το οικογενειακό σχήμα, λειτουργώντας έξω από στερεότυπα, με την ευαίσθητη ματιά του λοξία και τη στιβαρή του πένα, ισορροπώντας μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας, γράφει για τη σαρωτική δύναμη που έχει η γέννηση ενός παιδιού με λέξεις καρφιά, δίχως τίποτε να λείπει, δίχως τίποτε να είναι περιττό.
Χρήστος Χρυσόπουλος, «Άλμα»
Εκδ. Νεφέλη
160 σελ. Τιμή: 9,90 ευρώ
