Σκηνοθεσία: Τοντ Φίλιπς
Ερμηνεία: Χοακίν Φίνιξ, Ζαζί Μπιτζ, Ρόμπερτ ντε Νίρο, Φράνσις Κόνροϊ, Μαρκ Μάρον, Μπιλ Καμπ, Σι Γουίγκαμ, Μπρετ Κάλεν, Ντάγκλας Χοτζ, Τζος Πάις
Χρυσό Λιοντάρι στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας, μια ταινία -έκπληξη από την Αμερική, που εικονογραφεί ένα σκοτεινό, ασφυκτικό για τους χαρακτήρες του σύμπαν. Βγαλμένος από το χάρτινο σύμπαν της DC, ο αντιήρωας της Γκόθαμ Σίτυ και αιώνιος αντίπαλος του Μπάτμαν αποκτά με αυτή την ταινία ένα εντυπωσιακό βάθος χαρακτήρα, που αναδεικνύεται στην οθόνη με την εξαιρετική ερμηνεία του χαμαιλέοντα Χοακίν Φίνιξ: Είναι ο Άρθουρ Φλεκ, ένας περιθωριοποιημένος άντρας που ζει με την κατάκοιτη μητέρα του και πασχίζει να κάνει καριέρα ως stand up κωμικός. Προς το παρόν εργάζεται ως κλόουν, χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Ο γεννημένος το 1970 Τοντ Φίλιπς σκιαγραφεί μια Γκόθαμ Σίτι που παραπέμπει άμεσα στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του '70, προτού εφαρμοστεί η πολιτική του zero tolerance, της "μηδενικής ανοχής", που στόχευε "να καθαρίσει την πόλη από κάθε λογής σκουπίδια, ακόμη και τους ανθρώπους-σκουπίδια"... Φυσικά, η σκηνοθεσία εμπνέεται από την αναγέννηση του αμερικανικού σινεμά της εποχής - η πόλη που βλέπουμε στην ταινία αναπόφευκτα φέρνει στο μυαλό την ανθρωπογεωγραφία που πρωτοείδαμε στον "Ανθρωπο από τη Γαλλία" του Φρίντκιν, τον "Ταξιτζή" του Σκορσέζε, τη "Σκυλίσια μέρα" του Λουμέτ...
Καθώς μάταια ψάχνει να βρει κάποιο στήριγμα στην καταθλιπτική Γκόθαμ, ο Άρθουρ υποχρεώνεται να κρυφτεί πίσω από μια μάσκα: Θα γίνει ένας παλιάτσος "αγνώστου πατρός", που έχει το κουσούρι να ξεσπά σε σπασμωδικό γέλιο όταν οι περιστάσεις τον οδηγούν στη γωνία... Αποτέλεσμα, να απομονώνεται ακόμα περισσότερο, να συσσωρεύει μέσα του οργή και απελπισία, μέχρι την τελική έκρηξη, που θα εξελιχθεί παράλληλα με μια εξέγερση στους δρόμους. Υπάρχει και μια εύστοχη φιλμική "αναφορά" στον αλήτη του Σαρλώ: Σε μια πολυτελή αίθουσα, η ελίτ της πόλης, με κοστούμια και σμόκιν, απολαμβάνει τους "Μοντέρνους καιρούς" του Τσάπλιν ενώ έξω στους δρόμους οι παρίες τού "τώρα", το κοινωνικό περιθώριο που αναδείκνυε ο Σαρλώ στην εποχή του, έχει ξεσηκωθεί... Αξίζει να δείτε το "Joker", αν και δεν πρόκειται για μια "ψυχαγωγική" εμπειρία.
"Ενήλικοι στην αίθουσα" (Adults in the Room)
Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς
Ερμηνεία: Χρήστος Λούλης, Ούλριχ Τουκούρ, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Βαλέρια Γκολίνο, Νταν Σούρμανς, Ζοσιάν Πανσόν, Ορελιάν Ρεκουάν, Βίνσεντ Νέμεθ, Χένρικ Μπιρτς, Φραντσέσκο Ακουαρόλι, Δημήτρης Τάρλοου, Χρήστος Στέργιογλου, Θάνος Τοκάκης, Θέμης Πάνου
Το ελληνικό πρώτο εξάμηνο του 2015, με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, με μια κοινωνία πτωχευμένη από τους "νόμιμους ιδιοκτήτες" της χώρας, είναι μια περίοδος εξαιρετικά πυκνή σε πολιτικό βάρος, που ανήκει όμως τώρα πια στον ιστορικό χρόνο. Ωστόσο, η όποια "ερμηνεία" παράγει υπεραξία για το πολιτικό "τώρα" και ως εκ τούτου οι ερμηνευτές του είναι έτοιμοι να δώσουν σκληρές μάχες στον δημόσιο χώρο προκειμένου να κυριαρχήσει το δικό τους αφήγημα.
Ο Κώστας Γαβράς καθιέρωσε εδώ και πολλά χρόνια ένα κινηματογραφικό υβρίδιο "μυθοπλασίας και ντοκουμέντου", άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο πετυχημένου. Εδώ, η αρχική, δηλωμένη πρόθεσή του ήταν "για μια ταινία μυθοπλασίας για την Ευρώπη που κυβερνάται από μια ομάδα κυνικών ανθρώπων, οι οποίοι έχουν αποσυνδεθεί από οποιαδήποτε ανθρώπινη, πολιτική και πολιτισμική ανησυχία, και με εμμονή αποκλειστικά για τους αριθμούς...". Επιπλέον, το "Ενήλικοι στην αίθουσα" σηματοδοτεί για τον Γαβρά, στα 86 του χρόνια, μια "επιστροφή" στον τόπο καταγωγής: Διόλου τυχαία η ταυτόχρονη "επιστράτευση" αρκετών Ελλήνων του εξωτερικού για να συμμετάσχουν στην ταινία.
Επέλεξε ως κέντρο βάρους της αφήγησής του τη ματιά του Γιάνη Βαρουφάκη, του Έλληνα διαπραγματευτή με τους δανειστές εκείνη την περίοδο. Μια διαπραγμάτευση που οδηγήθηκε σε αδιέξοδο. Ο Χρήστος Λούλης κινείται επιδέξια σε μια ερμηνευτική γραμμή που δίνει την προσωπική του σφραγίδα στον ρόλο. Αλλά ενώ ο φιλμικός Βαρουφάκης του Λούλη πλησιάζει πάρα πολύ στο να είναι ολοκληρωμένος κινηματογραφικός χαρακτήρας, οι υπόλοιποι είναι καρικατούρες, εντελώς πρόχειρα σχεδιασμένοι σεναριακά. Στην ταινία εμφανίζεται μια ελληνική κυβέρνηση στα όρια του καρτούν, ένας Αλέξανδρος Μπουρδούμης - Τσίπρας με αμήχανο βλέμμα - ακόμα και οι πολέμιοι του Αλέξη Τσίπρα δεν θα "αναγνωρίσουν" στην οθόνη τον άνθρωπο που υποχρεώθηκαν να αναγνωρίσουν ως κύριο αντίπαλο αυτά τα τελευταία χρόνια.
Θα επιχειρήσω μια σύγκριση για να γίνει περισσότερο κατανοητή η άποψή μου: Σχεδόν πενήντα χρόνια πριν, ο Γαβράς γυρίζει την "Κατάσταση πολιορκίας", για την απαγωγή ενός Αμερικανού πράκτορα από τους Τουπαμάρος στην Ουρουγουάη. Ηρωας -αντιήρωας εκεί είναι ο "κακός" Αμερικανός Νταν Μιτριόνε (Υβ Μοντάν), που σκιαγραφείται με κλινική ψυχρότητα. Αλλά η σκηνοθετική ματιά αντιμετωπίζει "ισότιμα" τα μέλη των Τουπαμάρος, είτε πρόκειται για τον επικεφαλής βασικό ανακριτή είτε για τα απλά μέλη, που ψηφίζουν για την τύχη του Μιτριόνε, σε εκείνη την εκπληκτική σκηνή μέσα στο λεωφορείο... Βέβαια, στην "Κατάσταση πολιορκίας" καθοριστική ήταν η συνεργασία του Γαβρά στο σενάριο με τον σπουδαίο Φράνκο Σολίνας...
Θα σεβόμαστε πάντα τον Κώστα Γαβρά για την ανεκτίμητη προσφορά του στον κινηματογράφο και βεβαίως για τις καλές προθέσεις του... Δυστυχώς, είναι γνωστό πως οι προθέσεις δεν αρκούν, ειδικά στον χώρο της δημιουργίας.
"Το αυγό" (Öndög)
Σκηνοθεσία: Κουανάν Γουάνγκ
Ερμηνεία: Αοριγκελέτου, Γκανγκτεμιούερ Αρίλντ, Ντούλαμτζαβ Ενκταϊβάν
Ένας φόνος στις στέπες της Μογγολίας. Ο νεαρός αστυνομικός, που έχει σταλεί να φυλάξει σκοπιά στον τόπο του εγκλήματος, θα συναντήσει μια γυναίκα της περιοχής, που φτάνει εκεί για να τον βοηθήσει. Τελικά, σε αυτή τη σκοτεινή νύχτα της στέπας, οι δυο τους κάνουν έρωτα και εκείνη θα μείνει έγκυος. Αλλά από τη μεριά της γυναίκας υπάρχει ένα απώτερο κίνητρο, η "ολοκληρωμένη" αγάπη...
"Η σιωπή" (Tystnaden)
Σκηνοθεσία: Ίνγκμαρ Μπέργκμαν
Ερμηνεία: Ίνγκριντ Τούλιν, Γκούνελ Λίντμπλομ, Μπίργκερ Μάλμστεν
Η αριστουργηματική ταινία του Μπέργκμαν, παραγωγής 1963. Δύο αδελφές, η Έστερ και η Άννα, επιστρέφοντας μετά από ταξίδι στο πατρικό τους, κάνουν μια προσωρινή στάση σ' ένα ξενοδοχείο, σε μια απροσδιόριστη χώρα. Δεν θα μάθουμε ποτέ ποια είναι αυτή η χώρα, όπου οι άνθρωποι δεν μιλούν καμιά γνωστή γλώσσα, και οι περαστικοί δεν ανταλλάσσουν κουβέντα μεταξύ τους. Ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν βυθίζεται στα βάθη της ψυχολογίας των χαρακτήρων του, με τη δύναμη και τον πλούτο της απεικόνισης ενός Ντοστογιέφσκι.
"Αμερικάνικο όνειρο" (Lemonade)
Σκηνοθεσία: Ιοάνα Ουρικάρου
Ερμηνεία: Μαλίνα Μανόβιτσι, Ντίλαν Σμιθ, Στιβ Μπάσιτς
Μια ανύπαντρη μητέρα από τη Ρουμανία βρίσκεται στις ΗΠΑ, όπου και εργάζεται ως αποκλειστική νοσοκόμα με προσωρινή βίζα. Στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για το παιδί της, αποφασίζει να παντρευτεί έναν ασθενή. Όμως, οι διαδικασίες απόκτησης πράσινης κάρτας δεν είναι τόσο απλές όσο προσδοκούσε...
