Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Σάλος με τη διαφήμιση της Coca Cola / Συλλεκτική... παρανομία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σάλος με τη διαφήμιση της Coca Cola / Συλλεκτική... παρανομία

Η κόκα - κόλα πάει με όλα; Με τα μνημεία και την πολιτιστική μας κληρονομιά αναμφισβήτητα δεν πάει. Πόσο μάλλον όταν η ιδιοποίησή τους γίνεται χωρίς άδεια και δωρεάν, κατά παράκαμψη κάθε έννοιας νομιμότητας και δημοσίου συμφέροντος.

Σε σκάνδαλο μεγατόνων εξελίσσεται η υπόθεση της διαφημιστικής καμπάνιας της Coca - Cola Hellas, βάσει της οποίας μέσα στο καλοκαίρι κυκλοφόρησαν συλλεκτικά μπουκάλια της πολυεθνικής εταιρείας που στην ετικέτα τους απεικονίζουν τον Παρθενώνα, το Ηρώδειο και τη Βουλή των Ελλήνων χωρίς να τηρηθεί η νομιμότητα.

Το υπουργείο Πολιτισμού και κυρίως η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών δεν προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να χορηγηθεί άδεια χρήσης απεικόνισης των συγκεκριμένων μνημείων για άμεσο ή έμεσο εμπορικό ή οικονομικό σκοπό και αναλόγως να καταβληθούν στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων τα προβλεπόμενα ήδη από την ΚΥΑ του 2011 τέλη. Αντιθέτως η ΕΦΑ Πόλης Αθηνών ενήργησε κατά το δοκούν και χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει την κεντρική υπηρεσία για να κινηθούν οι προβλεπόμενες από τον νόμο ενέργειες, ενημερώνοντας την πολυεθνική ότι δεν απαιτείται άδεια για τη διαφημιστική της καμπάνια.

Από την πλευρά της η νυν ηγεσία του υπουργείου, που από την αρχή της θητείας της ήταν ενημερωμένη, σφυρίζει αδιάφορα δυόμισι μήνες τώρα και, αντί να σπεύσει ώστε να τηρηθεί η νομιμότητα και να διασφαλιστεί το δημόσιο συμφέρον, ουσιαστικά κλείνει το μάτι στην Coca - Cola.

Έτσι ορίζει ομάδα εργασίας προκειμένου να αλλάξει την Υπουργική Απόφαση Ζορμπά - Στρατή της 4ης Ιουλίου, η οποία, σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο, ορίζει με σαφήνεια τους όρους, τις προϋποθέσεις, τις διαδικασίες και τον καθορισμό των οργάνων για τη χορήγηση άδειας παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό, με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, αντιγράφων και απεικονίσεων μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο.

ΥΠΠΟ: Φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ

Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά και έχει ήδη δεχτεί εξώδικο από τις τρεις ελληνικές εταιρείες Έψα, Λουξ, Βίκος διότι "παραχωρεί το δικαίωμα στην Coca - Cola να συνεχίζει να εμπορευματοποιεί τα εθνικά μνημεία χωρίς να προβαίνει στην επιβολή κάποιου προστίμου ή την πληρωμή των σχετικών τελών, παρά τη σαφήνεια του νόμου επί του θέματος", το υπουργείο, κατά την προσφιλή και πάγια πρακτική του, κατηγορεί την προηγούμενη ηγεσία ότι με τη συγκεκριμένη Υπουργική Απόφαση «εισάγει προληπτική λογοκρισία».

Επιπλέον η νυν πολιτική ηγεσία διαμηνύει πως όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ ζητούν από τη νυν υπουργό την ανάκλησή της «διότι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της καθώς εκδόθηκε χωρίς σαφή νομική εξουσιοδότηση, παρουσιάζει ζητήματα συνταγματικότητας ως προς την κατοχύρωση της προστασίας της Τέχνης και αντίκειται στις διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για την πνευματική ιδιοκτησία».

Ακόμα και η συγκεκριμένη Υ.Α. των Ζορμπά - Στρατή να είναι προβληματική, όπως επιχειρεί να την εμφανίσει το υπουργείο Πολιτισμού, η ελληνική νομοθεσία από το 1939 και εξής προστατεύει απαρέγκλιτα και με σαφήνεια το αποκλειστικό δικαίωμα του Δημοσίου ως προς την οικονομική εκμετάλλευση των μνημείων που ανήκουν στο κράτος.

Το χρονικό

Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή. Όταν μέσα στα τέλη Ιούνιου εμφανίζονται τα συλλεκτικά μπουκάλια της Coca - Cola σε γιγαντοαφίσες και μπάνερ στους δρόμους της Αθήνα και στο Διαδίκτυο με τις απεικονίσεις του Παρθενώνα, του Ηρωδείου και της Βουλής, εμβληματικών μνημείων της χώρας, τρεις ελληνικές εταιρείες, η Λουξ, η Έψα και η Βίκος, διαμαρτύρονται έντονα και με έγγραφό τους προς το υπουργείο Πολιτισμού στις 25 Ιουνίου ζητούν να μάθουν γιατί το ΥΠΠΟΑ επέτρεψε στην πολυεθνική εταιρεία την απεικόνιση εθνικών συμβόλων χωρίς να τηρηθούν τα δέοντα.

Η τότε υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά αντιδρά άμεσα και αυθημερόν διαβιβάζει το ερώτημα στις αρμόδιες υπηρεσίες, τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, τη Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης Μνημείων και Τεχνικών Έργων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, ζητώντας να ενημερωθεί άμεσα.

Την επόμενη ημέρα με νέο έγγραφο ζητάει από τις αρμόδιες υπηρεσίες "να προβείτε αμελλητί σε κατεπείγουσες κατ' αρμοδιότητα ενέργειες βάση της κείμενης νομοθεσίας" δεδομένου ότι δεν είχε παραχωρηθεί καμιά άδεια στην Coca - Cola για την απεικόνιση των μνημείων στη διαφημιστική της καμπάνια.

Στο μεταξύ στις 4 Ιουλίου εκδίδεται η Υπουργική Απόφαση με την οποία διασφαλίζονται πλήρως για μια ακόμη φορά οι όροι αδειοδότησης για τη χρήση των μνημείων. Μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου η νυν πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ "κρατάει καθυστερήσεις".

Ωστόσο, μπορεί η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ να μην γνώριζε τίποτα για το θέμα έως τις 25 Ιουνίου, όμως η Coca - Cola τουλάχιστον από τον Νοέμβριο βρισκόταν σε συνεννοήσεις με τον αρμόδιο πρώτο αποδέκτη τέτοιους είδους ζητημάτων, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών.

Με τη διαφορά ότι η ΕΦΑ Πόλης Αθηνών, χωρίς να ενημερώσει τις κεντρικές υπηρεσίες, διαχειρίστηκε το θέμα μόνη της, ως μη όφειλε, και αποφάνθηκε οτι δεν χρειαζεται αδειοδότηση. Έπραξε δηλαδή με τον ίδιο τρόπο που έχει και στο παρελθόν πράξει, στην επίσης πολύ γνωστή περίπτωση των δύο πολυκατοικιών σε Μακρυγιάννη και Κουκάκι, όπως κατήγγειλαν οι κάτοικοι των περιοχών στο ΚΑΣ.

Για τέτοιου είδους ζητήματα, προκειμένου δηλαδή να υπάρχουν απεικονίσεις μνημείων σε εμπορικά σήματα, πρέπει να έχει προηγηθεί γνωμοδότηση από το ΚΑΣ. Αν παρ' ελπίδα το ΚΑΣ γνωμοδοτούσε υπέρ της χορήγησης άδειας στην Coca - Cola για τη χρήση απεικονίσεων των μνημείων, το Συμβούλιο ταυτόχρονα θα όριζε και τα τέλη που πρέπει να καταβάλει η εταιρεία στο Δημόσιο.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ποσά καθορίζονται ανά ετικέτα εμπορικού προϊόντος, μπορεί να διαπιστώσει πόσες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ έχει χάσει και χάνει απ' αυτή την ιστορία το Δημόσιο. Η ουσία ωστόσο είναι ότι μια πολυεθνική εταιρεία ιδιοποιείται εμβληματικά μνημεία της χώρας χωρίς να καταβάλει ούτε ένα ευρώ ως τέλος χρήσης απεικονίσεων όπως ορίζει ο νόμος, ενώ το καθ' ύλην αρμόδιο υπουργείο τηρεί μια τουλάχιστον ύποπτη στάση. Πολλώ δε μάλλον όταν έχουν προηγηθεί από την ίδια πολυεθνική απεικονίσεις μνημείων της Θεσσαλονίκης (Λευκός Πύργος, Ροτόντα), της Κρήτης (Κνωσός) και της Ρόδου (Κάστρο).

Διορία για να αποσύρει τα προϊόντα

Η υπόθεση βέβαια έχει ήδη παραπεμφθεί στο Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας, τον ανεξάρτητο δηλαδή φορέα που εξετάζει ζητήματα συμμόρφωσης των εταιρειών με τις διατάξεις του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης - Επικοινωνίας, το οποίο, μετά την προσφυγή των τριών ελληνικών εταιρειών, τόσο στην Πρωτοβάθμια Επιτροπή του στις 8 Αυγούστου όσο και στη Δευτεροβάθμια στις 16 Σεπτεμβρίου, έκρινε ότι η Coca - Cola υποχρεώνεται να προχωρήσει στην απόσυρση των προϊόντων της που φέρουν απεικόνιση του Παρθενώνα, θεωρώντας πως η διαφημιστική εκστρατεία της εταιρείας έρχεται σε αντίθεση με το άρθρο 1 του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης - Επικοινωνίας καθώς δεν είχε λάβει την απαραίτητη άδεια για χρήση αναπαραστάσεων, με οποιοδήποτε μέσο και τρόπο, μνημείων που ανήκουν στο δημόσιο.

Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών έστειλε στην Coca - Cola - και αυτή από την μεριά της το προσκόμισε στη Δευτεροβάθμια Επιτροπή του ΣΕΕ έγγραφο με ημερομηνία 5 Σεπτεμβρίου, όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΣΕΕ, σύμφωνα με το οποίο η υποχρέωση λήψης της σχετικής άδειας άρχισε να υφίσταται από την 4η Ιουλίου και μετά, δηλαδή με τη δημοσίευση στο ΦΕΚ της Υπουργικής Απόφασης Ζορμπά - Στρατή. Ωστόσο το έγγραφο της ΕΦΑ Πόλης Αθηνών, αποσιωπά ότι ως τις 4 Ιουλίου του 2019 ίσχυαν αντίστοιχες διατάξεις στην ελληνική νομοθεσία (ΚΥΑ 2005).

Εξώδικο από Έψα, Λουξ και Βίκος

Στο μεταξύ οι τρεις ελληνικές εταιρείες, Έψα, Λουξ και Βίκος, ως μέλη της "ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ", στο εξώδικό τους επισημαίνουν ότι: "Το υπουργείο Πολιτισμού λαμβάνοντας υπόψη του την απόφαση μιας και μόνο έμμισθης συμβούλου του, παραχωρεί το δικαίωμα στην Coca - Cola να συνεχίζει να εμπορευματοποιεί τα εθνικά μνημεία χωρίς να προβαίνει στην επιβολή κάποιου προστίμου ή την πληρωμή των σχετικών τελών, παρά τη σαφήνεια του νόμου επί του θέματος.

Η εν λόγω απόφαση εγείρει ερωτήματα καθώς η μη διεκδίκηση είσπραξης των προβλεπομένων ποσών από το υπουργείο Πολιτισμού προς την εταιρεία σημαίνει τη ζημίωση του κράτους και της οικονομίας συνολικά, αφού σε αντίθετη περίπτωση η πολυεθνική θα κατέθετε κάποια εκατομμύρια στα ταμεία της χώρας.

Ασφαλώς, καμία από τις εταιρείες που έχουν τεθεί εναντίον της Coca - Cola δεν προσβλέπει μέσω της προσφυγής της στη Δικαιοσύνη στη χρηματική αποζημίωση, αντιθέτως απώτερος σκοπός κάθε κίνησης αποτελεί ο περιορισμός της αυθαιρεσίας στη χρήση των εθνικών συμβόλων για επιχειρηματικό όφελος".

Προαναγγέλλουν δε κλιμάκωση των ενεργειών τους δεδομένου ότι "με την εν λόγω διαφημιστική καμπάνια της Coca - Cola είναι πασιφανές ότι αφενός καταστρατηγείται η ένοια του αθέμιτου ανταγωνισμού και της επιχειρηματικής δεοντολογίας και αφετέρου πλήττεται σφοδρά η οικονομία της χώρας".

Ήδη τον κόδωνα του κινδύνου για το θέμα έχει κρούσει στο υπουργείο Πολιτισμού η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση

Πόλυ Κρημνιώτη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL