Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αραιές νεφώσεις
15 °C
13.4°C16.3°C
1 BF 77%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
14 °C
12.2°C15.7°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
14 °C
13.8°C15.4°C
2 BF 86%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
17 °C
15.4°C18.0°C
2 BF 60%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
12 °C
11.9°C13.5°C
0 BF 87%
Γκρέγκορι Μαρκόπουλος: / Γκρέγκορι Μαρκόπουλος: Ένας πρωτοπόρος του αβανγκάρντ σινεμά στη Θεσσαλονίκη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γκρέγκορι Μαρκόπουλος: / Γκρέγκορι Μαρκόπουλος: Ένας πρωτοπόρος του αβανγκάρντ σινεμά στη Θεσσαλονίκη

Γκρέγκορι Μαρκόπουλος (αριστερά) και Ρόμπερτ Μπίβερς, στις προβολές που διοργάνωναν κατά τη δεκαετία του `80 στη Λυσσαρέα της Γορτυνίας.

Κορυφαία μορφή του παγκόσμιου αβανγκάρντ κινηματογράφου, ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος (1928-1992) εξακολουθεί να είναι ουσιαστικά άγνωστος στη χώρα μας. Η πρωτοποριακή του ματιά, η αισθαντική χρήση του χρώματος και οι κινηματογραφικοί του νεωτερισμοί εντυπωσίασαν καλλιτέχνες όπως ο Άντι Γουόρχολ και ο Γιόνας Μέκας. Είχε γεννηθεί στο Τολίντο του Οχάιο το 1928 από Έλληνες μετανάστες που κατάγονταν από τη Γορτυνία. Ξεκίνησε να γυρίζει ταινίες σε 8 mm σε πολύ νεαρή ηλικία. Το 1967 εγκαταλείπει τις ΗΠΑ και εγκαθίσταται στην Ευρώπη. Σταδιακά αποτραβιέται από τα κινηματογραφικά δρώμενα και αποσύρει τις ταινίες του από το κύκλωμα διανομής, ενώ αρνείται να παραχωρήσει οποιαδήποτε συνέντευξη.

Το 60ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης (31 Οκτωβρίου έως και 10 Νοεμβρίου) οργανώνει ένα μεγάλο αφιέρωμα με τίτλο «Προς το Τέμενος: Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Ρόμπερτ Μπίβερς», όπου θα προβληθούν συνολικά 12 ταινίες. Ο Ρόμπερτ Μπίβερς ήταν ο σύντροφος του Μαρκόπουλου, κινηματογραφιστής και ο ίδιος, και μετά τον θάνατο του Μαρκόπουλου, κληρονόμος - διαχειριστής του έργου του. Στο αφιέρωμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί και μια ανοιχτή συζήτηση ανάμεσα στον Ρόμπερτ Μπίβερς και τον Μαρκ Γουέμπερ, κιθαρίστα των Pulp, μελετητή του έργου του Μαρκόπουλου και επιμελητή ταινιών στο BFI, το Tate Modern, το Κέντρο Πομπιντού κ.α. Την επιμέλεια του αφιερώματος έχει η κριτικός Γεωργία Κορώση.

"Προτείνω μια αφηγηματική μορφή που θα είναι συνδυασμός της κλασικής τεχνικής του μοντάζ με ένα πιο αφηρημένο σύστημα. Αυτό το σύστημα προϋποθέτει τη χρήση μικρών φιλμικών φράσεων που ανακαλούν σκέψεις - εικόνες. Κάθε φιλμική φράση συντίθεται από ορισμένα επίλεκτα καρέ παρόμοια με τα αρμονικά μέρη μιας μουσικής σύνθεσης και οι φράσεις δημιουργούν μεταγενέστερες φράσεις μεταξύ τους" είχε γράψει ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος. Ενδιαφερόταν ιδιαίτερα και για τις συνθήκες προβολής των ταινιών του, και τελικά οδηγήθηκε σ' αυτό που ο ίδιος οραματιζόταν ως μια νέα μορφή παρουσίασης του κινηματογραφικού του έργου: μαζί με τον σύντροφό του Ρόμπερτ Μπίβερς επέλεξε το χωριό καταγωγής των γονιών του, τη Λυσσαρέα Γορτυνίας, και εκεί διοργάνωνε το "Τέμενος", με προβολές κάθε καλοκαίρι των ταινιών των δύο δημιουργών, και με ελάχιστους θεατές, από το 1980 έως το 1986.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Γκρέγκορι Μαρκόπουλος αποφάσισε να μοντάρει ξανά το έργο του, δημιουργώντας ένα magnum opus διάρκειας 80 ωρών με τίτλο «Ενιαίος», με σκοπό να προβληθεί μόνο στην πατρογονική εστία του, στη Λυσσαρέα. Το όραμά του έγινε εφικτό μετά τον θάνατό του και το έργο του προβάλλεται στο απομονωμένο αυτό χωριό της Πελοποννήσου κάθε τέσσερα χρόνια πλέον (από το 2004) με την επιμέλεια τώρα πια του Ρόμπερτ Μπίβερς.

Ο τελευταίος έχει γεννηθεί στο Μπρούκλαϊν της Μασαχουσέτης και φοίτησε στην Ακαδημία Deerfield προτού συνδεθεί με τον ανεξάρτητο κινηματογραφιστή Γκρέγκορι Μαρκόπουλος το 1966. Την επόμενη χρονιά μετακόμισαν στην Ευρώπη και απέσυραν τις ταινίες τους από την επίσημη διανομή, με αποτέλεσμα οι ταινίες του Μπίβερς να μην προβληθούν στις ΗΠΑ μέχρι και το 1996.

Από τις ταινίες του Μαρκόπουλου, τo "Christmas USA" (1949) θεωρείται μία από τις σημαντικότερες δημιουργίες της μεταπολεμικής Αμερικής. Ο Μαρκόπουλος ασχολείται με τις έννοιες θηλυκό / αρσενικό, καταφέρνοντας μέσα σε 13 λεπτά να σκιαγραφήσει τον queer ψυχισμό, κινηματογραφώντας απομονωμένα δωμάτια, δάση, υποφωτισμένα κτήρια. Μεταφορά της ιστορίας του Ιππόλυτου, το "Twice a Man" (1963) επικεντρώνεται στη μελαγχολική φιγούρα του Ασκληπιού και την εμμονή του με τον Ιππόλυτο...

Στο "The Illiac Passion" (1967) ο Μαρκόπουλος μεταφέρει τον μύθο του Προμηθέα Δεσμώτη στην underground σκηνή της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του ‘60. Ο Άντι Γουόρχολ κάνει την εμφάνισή του στην ταινία ως Ποσειδώνας.

Το "Bliss" (1967) είναι η πρώτη ταινία του Μαρκόπουλου μετά την εγκατάστασή του στην Ευρώπη. Μέσα σε 6 λεπτά επιχειρεί μια καταγραφή του εσωτερικού του βυζαντινού ναού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην Ύδρα μέσα από εικόνες απόκοσμης ομορφιάς.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL