Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα έγιναν πολλά. Μπροστά μας ο πολιτικός γάμος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα έγιναν πολλά. Μπροστά μας ο πολιτικός γάμος

- Για τα ομόφυλα ζευγάρια ο γάμος προσφέρει μια βεντάλια πρακτικών διευθετήσεων από αυτές που φαντάζουν αντιποιητικές μέχρι να τις χρειαστούμε: «η πρόσβαση στο γάμο θα παράσχει σε κάποιους γκέι άντρες και λεσβίες την οικονομική υποστήριξη και την πνευματική ειρήνη, που προέρχεται από τη γνώση ότι όλα τα μέλη των οικογενειών τους έχουν ικανοποιητική ιατρική ασφάλιση, ότι ο αγαπημένος τους μπορεί να πάρει ιατρικές αποφάσεις για αυτούς, αν νοσήσουν, ότι η οικονομική τους αλληλεξάρτηση θα αναγνωριστεί στη σύνταξη ή στο θάνατο και ότι τα παιδιά τους θα είναι υπερήφανα για την οικογένεια που έχουν».

Η υλικότητα του γάμου συνυπάρχει με τη συμβολική του αξία. Την ιδιότητά του να καταξιώσει τις ομόφυλες σχέσεις, να τις αναγνωρίσει, να τις γιορτάσει. Να εκπαιδεύσει το κοινωνικό σώμα, να προσφέρει ορατότητα, να μετασχηματίσει αναπαραστάσεις, να σπάσει βεβαιότητες και να ξεφλουδίσει στερεότυπα.

Ο Σύριζα έκλεισε τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησής του με την νομοθέτηση του συμφώνου συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια (Δεκέμβριος 2015). Πλέον, η συμβίωση δύο ενήλικων προσώπων «ανεξάρτητα από το φύλο τους» καθίσταται νομοθετικά εφικτή.

«Ανεξάρτητα από το φύλο τους»: μια φράση εκ πρώτης όψης καθόλου ριζοσπαστική. Θα μπορούσε να περάσει και απαρατήρητη θα λέγαμε. Μα ενδιαφερόταν ο νομοθέτης για φύλα πριν το 2015; Ο πολιτικός γάμος, που στην χώρα μας ήρθε αργά, ώστε να είναι από την αρχή βολικός σε ένα τέτοιο βήμα δεν φαίνεται να σκοτιζόταν για το φύλο των προσώπων - τουλάχιστον σε ρητό επίπεδο. Όπως σημειώνει η Παπαζήση, «το άρθρο 1350 του αστικού κώδικα, που ορίζει τις προϋποθέσεις για τη σύναψη του γάμου, απαιτεί ρητή, αυτοπρόσωπη και χωρίς αίρεση ή προθεσμία συμφωνία των μελλόνυμφων που έχουν συμπληρώσει το 18oέτος. Η διάταξη και οι δύο επόμενες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της έλλειψης νόμιμης ηλικίας ή δικαιοπρακτικής ικανότητας, όχι όμως τη διαφορά φύλου.

Το ανώτατο δικαστήριο του Αρείου Πάγου θα έρθει να φρενάρει όμως αυτές τις ερμηνευτικές μας ετεροδοξίες. Η συνεδρίαση του Α1 πολιτικού τμήματος (απόφαση 1428/2017) κρίνει τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών ως «ανυπόστατο». Η απόφαση αυτή δε σχετίζεται φυσικά με την προ διετίας (2015) νομοθέτηση του συμφώνου, αλλά έρχεται να απαντήσει στους γάμους που συντελέστηκαν στην Τήλο το 2008. Τότε, στο γαλατικό αυτό νησί δόθηκε μια γενναία μάχη ενάντια στην ετεροκανονικότητα. Μέλη ομοφυλόφιλων οργανώσεων, σύμμαχοι από το χώρο της Αριστεράς (από το Κόκκινο 105.5, την Εποχή και την ΑΚΟΑ λόγου χάρη) παρέστησαν ως μάρτυρες στο γάμο που τελέστηκε από τον αείμνηστο δήμαρχο του νησιού Τάσο Αλιφέρη. Δύο ομόφυλα ζευγάρια, η Ευαγγελία (Βλάμη) και η Όλγα, ο Δημήτρης (Τσαμπούνης) και ο Θεμιστοκλής, με μια κίνηση ματ έθεσαν πιεστικά το ζήτημα της νομικής αναγνώρισης των ομόφυλων σχέσεων. Διεκδίκησαν το χώρο τους στη δημόσια σφαίρα. Έκαναν γνωστό το αίτημά τους σε όλη την Ελλάδα.

Πανικός στο δεξιό στρατόπεδο. Ο υπουργός δικαιοσύνης Σωτήρης Χατζηγάκης σπεύδει να δηλώσει την καταδίκη του γεγονότος. Μιλάει για πραξικοπηματική κίνηση εκ μέρους του δημάρχου. Ο πρόεδρος της ένωσης δημάρχων Νικήτας Κακλαμάνης που πεισματικά αρνιόταν να βάλει υπό την αιγίδα του δήμου της Αθήνας το Pride εγκαλεί το συνάδελφό του. Οι δήμαρχοι δε νομοθετούν του υπενθυμίζει. Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ χλευάζει το γεγονός.

«Ανυπόστατος, ανύπαρκτος, ανενεργός» ο γάμος με το νομικό λεξιλόγιο. «Πραξικοπηματικός» και «αντεθνικός» με το πολιτικό. «Ανήθικος και αμαρτωλός» με το θρησκευτικό. «Άρρωστος και δυσλειτουργικός» με το ψυχολογικό.

Για τα ομόφυλα ζευγάρια ο γάμος προσφέρει μια βεντάλια πρακτικών διευθετήσεων από αυτές που φαντάζουν αντιποιητικές μέχρι να τις χρειαστούμε: «η πρόσβαση στο γάμο θα παράσχει σε κάποιους γκέι άντρες και λεσβίες την οικονομική υποστήριξη και την πνευματική ειρήνη, που προέρχεται από τη γνώση ότι όλα τα μέλη των οικογενειών τους έχουν ικανοποιητική ιατρική ασφάλιση, ότι ο αγαπημένος τους μπορεί να πάρει ιατρικές αποφάσεις για αυτούς, αν νοσήσουν, ότι η οικονομική τους αλληλεξάρτηση θα αναγνωριστεί στη σύνταξη ή στο θάνατο και ότι τα παιδιά τους θα είναι υπερήφανα για την οικογένεια που έχουν».

Η υλικότητα του γάμου συνυπάρχει με τη συμβολική του αξία. Την ιδιότητά του να καταξιώσει τις ομόφυλες σχέσεις, να τις αναγνωρίσει, να τις γιορτάσει. Να εκπαιδεύσει το κοινωνικό σώμα, να προσφέρει ορατότητα, να μετασχηματίσει αναπαραστάσεις, να σπάσει βεβαιότητες και να ξεφλουδίσει στερεότυπα.

Ωστόσο, αυτού του είδους ο εκδημοκρατισμός έρχεται με συγκεκριμένους όρους. Δεν αγνοώ την τεράστια συζήτηση που προβληματοποιεί το αίτημα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας για γάμο. Μήπως τελικά ο γάμος έρχεται απλώς για να λειάνει τις πολιτικές αιχμές ενός κινήματος που πια προσυπογράφει ομοκανονικές, καπιταλιστικές, κανονιστικές, σεξουαλικά αρνητικές, εθνοκεντρικές δοξασίες; Η εξέταση και ανάδειξη αυτών των επιχειρημάτων δεν είναι καθόλου περιφερειακό θέμα, αλλά δεν μπορεί να στριμωχτεί εδώ.

Η πρώτη τετραετία της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε. Προχώρησε σε νομοθετικές τομές για την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Πραγματοποίησε σε μια τετραετία όσα δεν έγιναν στις τέσσερις μεταπολιτευτικές δεκαετίες:

* Ψήφιση συμφώνου συμβίωσης (και) για ομόφυλα ζευγάρια με παράλληλη εξίσωση των κοινωνικοασφαλαστικών και φορολογικών δικαιωμάτων με τους έγγαμους.

* Νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου.

* Συγκρότηση του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας.

* Ψήφιση νόμου για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των Γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία.

* Εισαγωγή του θεσμού της Θεματικής Εβδομάδας στο πρόγραμμα γυμνασίων.

* Νομική διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης προς τρανς και ίντερσεξ άτομα, σε θέματα εργασίας, απασχόλησης, πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες που είναι διαθέσιμα στο κοινό.

Πολλά μένουν να γίνουν, να βελτιωθούν και να αναπροσαρμοστούν. Οι άνθρωποι από το χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς ήταν σε στενή διαβούλευση με τις ΛΟΑΤΚΙ ομάδες με σταθερότητα και ειλικρίνεια. Δεν πέρασαν για τη φωτογραφία. Δεν έλειψαν από τη Βουλή κατά την ψήφιση των νομοσχεδίων. Δεν φέρνουν στις εκδηλώσεις υπεύθυνους «ειδικών πληθυσμιακών ομάδων», όπως η Νέα Δημοκρατία. Δεν πετάνε στο ρητορικό τους μίξερ γενικόλογες διατυπώσεις. Είναι αυτοί που βάζουν στην προμετωπίδα του προγράμματός τους τα αιτήματά μας.

Θεοδόσης Γκελτής, υποψήφιος διδάκτορας Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ακτιβιστής ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL