Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Οι απρόθυμοι εκλογείς
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Οι απρόθυμοι εκλογείς

 

Το ύφος και τα συμφραζόμενα ορισμένων δίνουν την εντύπωση πως πιστεύουν ότι δεν ήταν η κυβέρνηση η κρινόμενη, αλλά το εκλογικό σώμα. Και, συνακόλουθα, δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που απογοήτευσε όσους είχε γοητεύσει το 2015, αλλά ήταν ο λαός που απογοήτευσε τον ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό θυμίζει τον περίφημο σαρκασμό του Μπρεχτ προς το καθεστώς της Λαοκρατικής Γερμανίας μετά την εξέγερση του 1953: «Λένε πως ο λαός έχασε την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης και δεν μπορεί να την ξανακερδίσει παρά μονάχα με διπλή προσπάθεια. Δεν θα 'ταν τότε πιο απλό η κυβέρνηση να διαλύσει τον λαό και να εκλέξει έναν άλλον;». Υποθέτω ότι κανείς δεν ισχυρίζεται κάτι τέτοιο.

Προσωπικώς βλέπω τα πράγματα μέχρι υπεραπλούστευσης απλά: παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της κυβέρνησης να ανακουφίσει τα πιο καθημαγμένα θύματα της κρίσης και τις παρεμβάσεις εκσυγχρονισμού του κράτους, συνολικά εφάρμοσε ένα σκληρό Μνημόνιο, που σωρεύτηκε στα άλλα δύο, προσθέτοντας μια γερή δόση λιτότητας σ’ αυτές που είχαν χορηγηθεί από το 2010.

Στην πολιτική δεν κρίνονται οι καλές προθέσεις, αλλά το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι ότι η κοινωνική πλειοψηφία έχει εξουθενωθεί μετά μια δεκαετία μνημονιακής τιμωρίας.

Η συνταγή που επέβαλαν οι δανειστές από το 2010 -ομολογώντας κυνικά ότι την επέβαλαν για να σώσουν τις τράπεζές τους- δεν έχει απλώς συρρικνώσει τα εισοδήματα, διευρύνει τη φτώχεια και περιορίσει τους αναπτυξιακούς πόρους. Έχει προκαλέσει ανθρωπολογική καταστροφή. Έχει τσακίσει το ηθικό των ανθρώπων, από τους οποίους οι περισσότεροι δεν έχουν πια μεγάλες προσδοκίες από την πολιτική. Απλώς διαχειρίζονται τον θυμό, τη διαμαρτυρία ή την ανοχή τους.

Τελικά, δεν υπήρξε κυβέρνηση στην Ελλάδα ή στις άλλες χώρες της Ε.Ε. που να εφήρμοσε Μνημόνιο και να μην το πλήρωσε στην κάλπη.

Θα έλεγα, μάλιστα, ότι οι ψηφοφόροι ήταν εύλογα πιο επιεικείς με τον ΣΥΡΙΖΑ απ' ό,τι με τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ καταβαραθρώθηκε από το 44% του 2009 στο 13% το 2012 και η φθορά συνεχίστηκε. Η Ν.Δ. του Σαμαρά, μόλις εγκατέλειψε την αντιμνημονιακή ρητορεία, προσγειώθηκε ανώμαλα στο 18%, τον Μάιο του 2012.

Σε κείνες τις εκλογές, σημείο καμπής και για τον ΣΥΡΙΖΑ, τα κόμματα του άλλοτε κραταιού δικομματισμού μετά βίας άθροισαν 32%. Κι αυτή περίπου ήταν η συνολική επίδοσή τους και τον Ιανουάριο του 2015. Όχι πολύ μακριά από το άθροισμά τους σ’ αυτές τις ευρωεκλογές (41%), που παρουσιάζεται περίπου ως θρίαμβος, αλλά παρασάγγας μακριά από το 80% στις αναμετρήσεις της προηγούμενης δεκαετίας.

Παρότι πανευρωπαϊκά κατεγράφη δεξιά μεταστροφή του εκλογικού σώματος, με μεγάλη αύξηση της Ακροδεξιάς και των νεοφιλελεύθερων και τραγική συρρίκνωση της Αριστεράς -αυτό είναι το δραματικό και μείζον νέο δεδομένο-, στην Ελλάδα δεν σημειώθηκε τεκτονική αλλαγή.

Η Ν.Δ. ανακτά δυνάμεις, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. ασθμαίνει στις χαμηλές πτήσεις του, η Ακροδεξιά ανασυντίθεται με αξιώσεις, το ΚΚΕ επιδεικνύει τη συνήθη αντοχή, το κόμμα Βαρουφάκη έκανε αξιοπρόσεκτο ντεμπούτο, οι υπόλοιποι αποσυντίθενται, συμπεριλαμβανομένης της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ εδραιώνεται ως ισχυρός -πρώτος, δεύτερος, θα δείξει- πόλος του ατελούς ακόμη νέου δικομματισμού. Που στις εκλογές του Ιουλίου, ανάλογα με την ένταση της πόλωσης, ενδέχεται να «τελειοποιηθεί» πλησιάζοντας τα ποσοστά της προηγούμενης δεκαετίας.

Όμως, σ’ αυτή τη νέα πολιτική «κανονικότητα» κυριαρχεί η απουσία προσδοκίας από την πολιτική. Το εκλογικό σώμα -μαζί και η περίφημη «μεσαία τάξη», που ξαναέγινε αντικείμενο του πόθου- μετατοπίζεται απρόθυμα, ανόρεκτα. Αυτός είναι ο λόγος που το εύρος της νίκης της Ν.Δ. ξάφνιασε τους περισσότερους.

Δεν υπήρξε κάποιο ισχυρό και αντιληπτό ρεύμα αντίστοιχο με αυτό που έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 στη διακυβέρνηση. Δεν καταγράφεται κάποια ένθερμη συσπείρωση στρωμάτων γύρω από τη γενικόλογη υπόσχεση «θα μειώσουμε τη φορολογία, θα φέρουμε ιδιωτικές επενδύσεις». Ούτε καν στην επιχειρηματική ελίτ. Η μόνη θερμή συνηγορία υπέρ της Ν.Δ. έρχεται από την πλειονότητα των ΜΜΕ, των οποίων όμως η πραγματική επιρροή έχει υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη.

Η απροθυμία με την οποία η κοινωνία εμπλέκεται στο πολιτικό παιχνίδι βραχυπρόθεσμα επιτρέπει στα κόμματα ελιγμούς, αιφνιδιασμούς και πρόσκαιρα κέρδη. Μακροπρόθεσμα, όμως, οδηγεί στην πολιτική παρακμή και στην αντι-πολιτική.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL