Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.4°C21.6°C
2 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
19 °C
15.6°C20.8°C
2 BF 70%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.8°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.5°C24.8°C
2 BF 34%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
20.9°C22.3°C
3 BF 46%
Γιατί πρέπει να ψηφιστεί η συμφωνία των Πρεσπών
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γιατί πρέπει να ψηφιστεί η συμφωνία των Πρεσπών

ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ*

Μικρή ιστορική αναδρομή. Το σύνταγμα της Γιουγκοσλαβίας προέβλεπε το δικαίωμα αποχώρησης των ομόσπονδων Δημοκρατιών. Στη βάση αυτή, έγιναν δημοψηφίσματα (1991), με αποτέλεσμα τη διάλυση της ομοσπονδίας. Δυστυχώς, αυτό δεν συνέβη αναίμακτα, ιδιαίτερα στην περίπτωση της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης και της Κροατίας. Όμως, στην περίπτωση της ΠΓΔΜ δεν χύθηκε ούτε σταγόνα αίμα, μάλιστα ο γιουγκοσλαβικός στρατός αποχώρησε από την χώρα, αποδίδοντας τιμές στον Πρόεδρο Κίρο Γκλιγκόροφ.

Στη σύγχρονη εκδοχή του, το "Μακεδονικό" προέκυψε μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ως διμερές θέμα στις σχέσεις της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ, με κυρίαρχο στοιχείο το ονοματολογικό. Η γραμμή που αρχικά υιοθέτησε η Αθήνα ήταν «δεν αναγνωρίζουμε κράτος με το όνομα Μακεδονία ή παράγωγά του», που είχε εγκριθεί και από Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών (13.4.1992), υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή, με διαφωνία της Αλέκας Παπαρήγα. Ενωρίτερα, είχε δημιουργηθεί στη χώρα μας κλίμα εθνικιστικής υστερίας, με κύρια ευθύνη τού τότε υπουργού Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά, τον οποίο παραίτησε μετά το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Με το ζήτημα ασχολήθηκε και η Ε.Ε., ιδιαίτερα η πορτογαλική προεδρία του 1992, η οποία και υπέβαλε σχέδιο λύσης, γνωστό ως Πακέτο Πινέιρο, το οποίο δεν είχε υιοθετήσει η Ελλάδα, αλλά ούτε η κυβέρνηση της γείτονος. Ακολούθησαν πολλές αναγνωρίσεις της γειτονικής χώρας με το συνταγματικό της όνομα, τόσο από γειτονικές χώρες όσο και από τις Ρωσία και Κίνα, ενώ η Αμερική έκανε την αναγνώριση το 2004, με κυβέρνηση Ν.Δ. στην Ελλάδα.

Το ζήτημα αποτέλεσε «αγκάθι» στις σχέσεις της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους εταίρους της, ιδιαίτερα μετά την επιβολή οικονομικού εμπάργκο της Ελλάδας εις βάρος της γείτονος από την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου. Τασσόμενος έμπρακτα κατά της επιλογής αυτής, ο ΣΥΝ πραγματοποίησε επίσκεψη στα Σκόπια τον Δεκέμβριο 1994, με επικεφαλής τον πρόεδρό του Νίκο Κωνσταντόπουλο και μέλη τούς Στέργιο Πιτσιόρλα και τον υπογράφοντα.

Ενδιάμεσα, ο ΣΥΝ είχε ζητήσει την τροποποίηση της πολιτικής των «τριών όρων», προτείνοντας τους λεγόμενους «δυόμισι όρους», δηλαδή, αλλαγές στο σύνταγμα και τα σύμβολα, καθώς και σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, θέση στην οποία προσχώρησαν σταδιακά και τα άλλα κόμματα. Στο μεταξύ, έπεσε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ύστερα από συνωμοσία του Αντώνη Σαμαρά.

Με κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, το ζήτημα παραπέμφθηκε στον ΟΗΕ, αφού οι προσπάθειες στο πλαίσιο της Ε.Ε. δεν καρποφόρησαν. Ακολούθησε η άρση του εμπάργκο, το 1995, αφού προηγουμένως, με μεσολάβηση Χόλμπρουκ επιτεύχθηκε η Ενδιάμεση Συμφωνία, με υπογραφή τού τότε ΥΠΕΞ Κάρολου Παπούλια. Αντί για απευθείας διάλογο με την ηγεσία της γείτονος, φέραμε Αμερικανό επιδιαιτητή, ο οποίος ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας εξερχόμενος από συνάντηση στα Σκόπια με τον Κίρο Γκλιγκόροφ, ενώ, την ίδια ώρα, τη συμφωνία ανακοίνωνε στην Αθήνα εκπρόσωπος της αμερικανικής πρεσβείας. Τόσο «περήφανη» αποδείχθηκε η «σκοπιανοποίηση» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής!

Μεσολάβησαν εικοσιτέσσερα χρόνια μέχρι το 2018, που η αλλαγή κυβέρνησης στα Σκόπια, με Ζάεφ νέο πρωθυπουργό και Τσίπρα στην Αθήνα, κατέστησε εφικτή τη συμφωνία. Δυστυχώς, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα, πρωτίστως η ηγεσία της Ν.Δ., επέλεξαν την πολεμική στη συμφωνία των Πρεσπών, την οποία χαιρέτισε όλη η διεθνής κοινότητα. Κωμικοτραγικά τα επιχειρήματα, τα οποία καταρρίφθηκαν, το ένα μετά το άλλο, από τις ίδιες τις εξελίξεις. Πρώτα απ’ όλα προχώρησε επιτυχώς η διαδικασία κύρωσης στη γειτονική χώρα. Τώρα είναι η ώρα της Βουλής των Ελλήνων να αρθεί στο ύψος της μεγάλης εθνικής της ευθύνης και να ψηφίσει αναλόγως.

Αδιαμφισβήτητα είναι τα οφέλη της συμφωνίας για την Ελλάδα, την ΠΓΔΜ, τα ταραγμένα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Για τη χώρα μας λύνεται ένα εθνικό θέμα που θα μπορούσε να σέρνεται μερικές ακόμα δεκαετίες, όπως συμβαίνει με το Κυπριακό. Μόνο που στην περίπτωση του "Μακεδονικού", μετά και την αναγνώριση της γείτονος ως Δημοκρατίας της Μακεδονίας από πλέον των 140 χωρών, διαγραφόταν ο κίνδυνος να κηρύξει ο ΟΗΕ άκαρπη τη διαπραγματευτική διαδικασία, με σοβαρό ενδεχόμενο την οριστική ένταξη της γείτονος στον ΟΗΕ με τη μέχρι τώρα συνταγματική της ονομασία. Μεγάλο όφελος και ότι η συμφωνία επιτρέπει στην Ελλάδα να διαθέσει όλο το διπλωματικό και πολιτικό της κεφάλαιο για τις μεγάλες προτεραιότητες της εξωτερικής της πολιτικής που είναι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Ο «από Βορράν κίνδυνος» έχει διαψευστεί από την Ιστορία.

Παράλληλα, η σημερινή κυβέρνηση προτείνει τη διαβαλκανική συνεργασία, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής όλων των χωρών της περιοχής, με βάση ένα σχέδιο βαλκανικής συνανάπτυξης και κοινής ασφάλειας, από το οποίο πρώτα - πρώτα θα ωφεληθεί η ελληνική Μακεδονία.

Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία, η ανάπτυξη των διμερών της σχέσεων με την Ελλάδα θα ενισχύσει την ασφάλεια και τη σταθερότητά της, αποτρέποντας κινδύνους που την απειλούν, όπως ο βουλγαρικός και αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός.

Τέλος, σε μια περίοδο που οι ακραίοι εθνικισμοί απειλούν την ίδια την υπόσταση της Ε.Ε., από τα Βαλκάνια στέλνεται ελπιδοφόρο μήνυμα στην αντίθετη κατεύθυνση.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL