Η απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών αποτελεί “παράθυρο ευκαιρίας” για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όμως “απαιτούνται και άλλες ενέργειες εκτόνωσης”, τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος στη συνέντευξή του στην “Αυγή" της Κυριακής πέντε ημέρες μετά την αίσια έκβαση της περιπέτειάς τους.
Ο Γ. Κατρούγκαλος υπογραμμίζει ότι “είναι πρόωρο” να υπάρξουν οριστικά συμπεράσματα όσον αφορά την πολιτική του Ερντογαν ύστερα από την κατάργηση του καθεστώτος έκτακτης ανάγκης, όμως προσθέτει με νόημα ότι αμέσως μετά τους δύο Έλληνες απελευθερώθηκε και ο επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Τουρκία. Η εκτίμηση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών είναι ότι η κυβέρνηση Ερντογάν επιχειρεί “ανάταξη” των σχέσεών της “με προτεραιότητα την Ευρώπη”.
Αποτιμώντας την πολιτική της Αθήνας ο Γ. Κατρούγκαλος επισημαίνει ότι αποτελεί “σημαντική διπλωματική επιτυχία της δικής μας πλευράς να αναγάγει την απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών ως τη λυδία λίθο για τη βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων”.
Συνέντευξη στον ΚΩΣΤΑ ΠΟΥΛΑΚΙΔΑ
* Η ευτυχής εξέλιξη με τους Έλληνες αξιωματικούς σηματοδοτεί κατά τη γνώμη σας αλλαγή των δεδομένων στη σχέση της Ελλάδας με την Τουρκία;
Ανοίγει οπωσδήποτε ένα νέο παράθυρο ευκαιρίας, εφόσον εξέλιπε ένας παράγοντας που δηλητηρίαζε τις διμερείς σχέσεις. Για να μείνει ανοικτό το παράθυρο αυτό όμως απαιτούνται και άλλες ενέργειες εκτόνωσης της έντασης και, ιδίως, ο πλήρης σεβασμός του διεθνούς δικαίου και η αποφυγή κάθε είδους προκλήσεων. Εμείς είμαστε παραδοσιακά προσανατολισμένοι σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και προσβλέπουμε σε ανάλογη ανταπόκριση της άλλης πλευράς, που θα συμβάλει και στην αποκλιμάκωση της έντασης των σχέσεών της με τη Δύση.
* Εκτιμάτε ότι η απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών αφορά μόνο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ή και την ανάγκη της Τουρκίας να επαναπροσεγγίσει την Ε.Ε. και τη Γερμανία τώρα που έχουν οξυνθεί οι τουρκοαμερικανικές σχέσεις;
Πράγματι οι σχέσεις της Τουρκίας, τόσο με την Ευρώπη όσο και τις ΗΠΑ, χαρακτηρίζονται το τελευταίο διάστημα από ένα ιδιαίτερα χαμηλό βαρομετρικό, το οποίο είχε πλήξει την οικονομία της και πριν από την πρόσφατη ανακοίνωση των αμερικανικών κυρώσεων. Είναι προφανές ότι επιχειρείται η ανάταξή τους με προτεραιότητα την Ευρώπη. Επίκειται, άλλωστε, η συνάντηση Μέρκελ - Ερντογάν στο Βερολίνο.
Εδώ έγκειται και η σημαντική διπλωματική επιτυχία της δικής μας πλευράς να αναγάγει την απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών ως τη λυδία λίθο για τη βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Η διπλωματία αρχών που ακολουθήσαμε έδειξε στην Τουρκία ότι η εξομάλυνση των σχέσεών της με τη Δύση, ιδίως με την Ευρώπη, περνά από την Ελλάδα και την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών.
Οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις
* Ωστόσο στην Τουρκία ακόμη κρατείται ο Αμερικανός πάστορας, αλλά και οι Γερμανοί πολίτες, οι οποίοι κατηγορούνται από τους τουρκικές αρχές ότι εμπλέκονται στο πραξικόπημα. Θεωρείτε ότι ενδεχομένως ανοίγει ο δρόμος για τη δική τους απελευθέρωση;
Νομίζω ότι είναι πλέον σαφές ότι η πολιτική ομηρείας δεν αποδίδει καρπούς. Μετά την απελευθέρωση των δικών μας στρατιωτικών ακολούθησε και η απελευθέρωση του επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στην Τουρκία. Ενδεχομένως να μην πρόκειται για μεμονωμένα γεγονότα και η πρόσφατη άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο για την τουρκική δημοκρατία.
Είναι πρόωρο όμως ακόμη να προχωρήσει κανείς σε οριστικές προβλέψεις. Άλλωστε οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις περιπλέκονται και από άλλους παράγοντες, όπως είναι η προσέγγιση της Τουρκίας με τη Ρωσία, οι αποκλίνουσες στρατηγικές στη Συρία και οι εν γένει περιφερειακές φιλοδοξίες της Άγκυρας.
Σκεπτικισμός για την τουρκική οικονομία
* Εκτιμάτε ότι η κρίση στην τουρκική οικονομία μπορεί να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Δεν επιχαίρουμε καθόλου για τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας και ελπίζουμε αυτά να αντιμετωπιστούν γρήγορα. Πέραν της αλληλεγγύης μας προς τον τουρκικό λαό, τα ίδια τα γεωπολιτικά συμφέροντα της χώρας μας απαιτούν ένα περιβάλλον σταθερότητας στην περιοχή, που θα ετίθετο σε κίνδυνο από τυχόν αποσταθεροποίηση που θα συνεπαγόταν η εμβάθυνση της κρίσης. Άλλωστε και μόνον η υποχώρηση της λίρας κατά 40% μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στις σημαντικές εξαγωγές μας προς τη χώρα αυτή, ενώ, προφανώς, δημιουργεί και συνθήκες πρόσθετου ανταγωνισμού για τον τουρισμό μας, ιδίως για την επόμενη χρονιά.
“Τα οφέλη της εξόδου από τα Μνημόνια να φτάσουν στην τσέπη του μέσου Έλληνα”
* Εν όψει αυτών των εξελίξεων, πώς βλέπετε τις εν γένει προοπτικές της χώρας, ιδίως μετά την έξοδο από τα Μνημόνια;
Νομίζω ότι είναι φανερό σε όλους ότι ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τη χώρα. Η αναβάθμιση του διπλωματικού της κύρους και η ανάδειξή της σε παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή συνδυάζεται με τη σταδιακή αλλά συνεχή ανοδική πορεία της οικονομίας. Η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών είναι αναμφισβήτητη, οι εξαγωγές και ο τουρισμός σπάνε διαδοχικά ρεκόρ, ακόμη και η πολύ υψηλή ακόμη ανεργία υποχώρησε κάτω από το συμβολικό όριο του 20%.
Το μεγάλο στοίχημα είναι, όμως, αυτή η βελτίωση να φανεί και στην καθημερινότητα, στην τσέπη του μέσου Έλληνα. Εκεί ο δρόμος είναι μακρύς, γιατί το σωρευτικό αποτέλεσμα οκτώ μνημονιακών χρόνων δεν μπορεί να αναταχθεί από τη μία στιγμή στην άλλη. Η άμεση όμως επιστροφή των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η επικείμενη άνοδος του κατώτατου μισθού, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας από τις ήδη προγραμματισμένες μεγάλες επενδύσεις, όπως η εμβληματική του Ελληνικού, σιγά - σιγά διαμορφώνουν μία νέα πραγματικότητα.
Και να μην υποτιμάμε καθόλου τη σημασία που έχει για τη δημοκρατία μας η έξοδος από τα Μνημόνια. Παίρνουμε πίσω ένα σημαντικό μέρος από την τραυματισμένη κυριαρχία μας. Θα μπορέσουμε έτσι να ολοκληρώσουμε τις αναγκαίες μεγάλες θεσμικές μεταρρυθμίσεις, με αποκορύφωμα την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση.
