Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Το προσωπικό κόστος της παραγωγικής ανασυγκρότησης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ / Το προσωπικό κόστος της παραγωγικής ανασυγκρότησης

Ralf Rumney, «H αλλαγή», 1957

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ*

Βρέθηκα στη Στεμνίτσα, στην Αρκαδία, για λίγες μέρες. Ρώτησα όλους τους επαγγελματίες με τους οποίους/ες συναντήθηκα σχετικά με το πώς βρέθηκαν εκεί. Δώστε λίγη προσοχή στις προσωπικές αυτές ιστορίες. Α) Ο ιδιοκτήτης του υπέροχου ξενώνα στον οποίο έμεινα τοποθετούσε κλιματιστικά στην Αθήνα. Αποφάσισε να δημιουργήσει έναν οικογενειακό ξενώνα στον τόπο καταγωγής του, καθώς η δουλειά του στην Αθήνα μειώθηκε λόγω κρίσης. Β) Οι ιδιοκτήτριες δύο μαγαζιών από όπου αγόρασα πανέμορφα ασημένια κοσμήματα, απόφοιτες της Σχολής Αργυροχρυσοχοΐας της Στεμνίτσας, έκαναν εξίσου γενναίες επιλογές: η πρώτη εγκατέλειψε τη δουλειά της στην Αθήνα ως πολιτικός μηχανικός και άνοιξε εργαστήρι στη Στεμνίτσα, ενώ η δεύτερη έκλεισε το μαγαζί της στην Επίδαυρο και μετακόμισε μόνιμα στο ορεινό αυτό αρκαδικό χωριό. Γ) Η όμορφη ιδιοκτήτρια μιας οικογενειακής ταβέρνας σε ένα ακόμα μικρότερο κοντινό χωριό μάς είπε, ενώ μας σέρβιρε τα καταπληκτικά της φαγητά: «Ήμουν μακιγιέζ στην Αθήνα, αλλά με την κρίση έπεσε η δουλειά. Τότε πήρα τον άντρα μου και τα παιδιά μου και ήρθαμε στο χωριό, ανοίξαμε την ταβέρνα και σχεδόν ό,τι σερβίρουμε είναι δικό μας». Όλοι αυτοί οι επαγγελματίες δείχνουν χαρούμενοι/ες με τη δουλειά τους και δικαιωμένοι/ες για την επιλογή τους. Είναι σαφές ότι πλήρωσαν όλοι και όλες το προσωπικό τους κόστος, αλλά τελικά κατάφεραν να ξαναμπούν δυναμικά στον επαγγελματικό στίβο.

Κι εδώ ακριβώς έγκειται η ουσία αυτού του σημειώματος: οι πολίτες πρέπει να κατανοήσουν το προσωπικό κόστος της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Η «αλλαγή παραγωγικού υποδείγματος», η «ρήξη με το παρελθόν», προϋποθέτει χιλιάδες ή εκατομμύρια βιογραφικές ρήξεις. Οι πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι, για να δρομολογηθεί ένα διαφορετικό μέλλον, πρέπει και οι ίδιοι να δράσουν με τρόπο διαφορετικό σε σχέση με το παρελθόν, χωρίς να τα περιμένουν όλα «από τα πάνω». Χωρίς να περιμένουν λεφτά από κάπου για να κάνουν αυτό ακριβώς που έκαναν μέχρι πρότινος. Άλλωστε, και η οικονομική κρίση να μην είχε ενσκήψει (και γιατί να μην ενσκήψει; δεν είχαμε οικονομικές κρίσεις πιο πριν; δεν θα έχουμε στο μέλλον;), οι διαρκείς αλλαγές στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, που αχρηστεύει παραγωγικό δυναμικό για να αναδείξει άλλο, η προσαρμογή στην ψηφιακή επανάσταση, που στερεί θέσεις εργασίας αλλά κομίζει νέες ευκαιρίες, και η κλιματική αλλαγή, που αποσταθεροποιεί το σύνολο των οικονομικών μας δραστηριοτήτων και απαιτεί προσαρμογές, είναι αρκετοί λόγοι για να επαναπροσδιορίσουμε δραστικά και ενεργητικά τις επαγγελματικές μας επιλογές.

Επομένως, η ανεργία, για παράδειγμα, των πολιτικών μηχανικών, των δικηγόρων, των «αδιόριστων εκπαιδευτικών» (μόνο στην Ελλάδα οι άνθρωποι που έχουν πάρει ένα σχετικό πτυχίο θεωρούν τον εαυτό τους αδιόριστο και την υποχρέωση του κράτους να τους προσλάβει απαράγραπτη) πρέπει να αντιμετωπιστεί ως δομική και όχι ως προϊόν της οικονομικής κρίσης. Με άλλα λόγια, το πρόβλημα της ανεργίας δεν πρέπει να λυθεί με την τσιμεντοποίηση και της υπόλοιπης Ελλάδας, την περαιτέρω πολυπλοκοποίηση της απονομής δικαιοσύνης και την πρόσληψη όσων υποψηφίων δύνανται να δώσουν εξετάσεις στον ΑΣΕΠ. Ένα ποσοστό αυτών των ανθρώπων πρέπει να αλλάξουν επάγγελμα. Ομοίως, η Ελλάδα πρέπει να πάψει να είναι η μόνη χώρα στον κόσμο όπου όλα τα ισόγεια όλων των δρόμων όλων των πόλεων σχεδιάζονται ως (ή να είναι) μαγαζιά. Αυτό δεν είναι βιώσιμο, ακόμα και αν δεν πουλούσαν σε μεγάλο βαθμό ακριβά πράγματα χαμηλής ποιότητας.

Η παραγωγική ανασυγκρότηση φυσικά δεν είναι νοητό να σχετίζεται μόνο με τον τουρισμό. Τα παραδείγματα που ανέφερα είναι απλώς ενδεικτικά, αν και άκρως διδακτικά. Πρόκειται για περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι όχι μόνο υπήρξαν τολμηροί/ες, αλλά και αποτελεσματικοί/ες, καθώς δημιούργησαν ένα ποιοτικό προϊόν με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, γεγονός που καθιστά τις επιχειρήσεις αυτές βιώσιμες. Το κράτος, λοιπόν, έχει απαράγραπτες υποχρεώσεις προς τους πολίτες που αναλαμβάνουν το προσωπικό κόστος της παραγωγικής ανασυγκρότησης (δημιουργία υποδομών, χρηματοδοτικών εργαλείων, κατάλληλης νομοθεσίας, παρακινήσεων στη βάση των πραγματικών δυνατοτήτων και αναγκών), αλλά η επαγγελματική προοπτική τού καθενός και της καθεμιάς είναι συνάρτηση γενναίων επιλογών που αφορούν σε προσωπικές μέριμνες, πειθαρχίες και κόστη.

* O Δημήτρης Παπανικολόπουλος είναι δρ Πολιτικής Επιστήμης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL