Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Φάκελος fake news / Τα σύγχρονα δημόσια ψέματα και τα θύματά τους
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Φάκελος fake news / Τα σύγχρονα δημόσια ψέματα και τα θύματά τους

Η εσκεμμένη παραπληροφόρηση, με δύο στοχεύσεις, τον επηρεασμό α) των εκλογών και β) των πολιτικών για τη μετανάστευση, είναι οι βασικές κατηγορίες fake news (ψευδών ειδήσεων) που μπορούν να ζημιώσουν την κοινωνία, σύμφωνα με τις απαντήσεις στη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποίησε η Κομισιόν την περίοδο Νοεμβρίου 2017- Μαρτίου 2018. Η διαβούλευση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο έρευνας της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, που ανέλαβε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διερευνήσει το φαινόμενο των fake news προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την καταπολέμησή τους, ώστε να προστατευθούν οι πολίτες και η δημοκρατία.

Τι είναι fake news; Ο ορισμός: Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων στην έκθεσή της επικεντρώνεται στα προβλήματα που συνδέονται με την «παραπληροφόρηση» στο Διαδίκτυο και όχι στις «ψευδείς ειδήσεις». Κι αυτό γιατί ο όρος «ψευδείς ειδήσεις» είναι ακατάλληλος για να αποτυπώσει τα περίπλοκα προβλήματα της παραπληροφόρησης, όπως π.χ. η συχνή ανάμιξη κατασκευασμένων στοιχείων με πραγματικά περιστατικά.

Η παραπληροφόρηση ορίζεται ως «ψευδείς, ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες που κατασκευάζονται, παρουσιάζονται και προωθούνται με σκοπό το κέρδος ή για να ζημιώσουν το κοινό συμφέρον». Οι πληροφορίες αυτές, σύμφωνα με την Έκθεση, μπορούν να υπονομεύσουν τις δημοκρατικές διαδικασίες και αξίες και να θέσουν στο στόχαστρο διάφορους τομείς, όπως π.χ. η υγεία, η επιστήμη, η εκπαίδευση και ο χρηματοπιστωτικός τομέας.

Πώς αντιμετωπίζονται τα fake news; Οι προτάσεις:

Ο διαρκώς παρών κίνδυνος της λογοκρισίας και ο φόβος πιθανής κρατικής παρέμβασης στο περιεχόμενο των ΜΜΕ με αφορμή ή πρόσχημα περιπτώσεις fake news, οδήγησε την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων στην υιοθέτηση προτάσεων αυτορύθμισης και όχι καταστολής ή, ακόμα χειρότερα, πρόληψης. Η Έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών και της λήψης μέτρων στις εξής κατευθύνσεις:

* Προώθηση του γραμματισμού (εκπαίδευσης) στα Μέσα Επικοινωνίας για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.

* Ανάπτυξη εργαλείων που δίνουν στους χρήστες και στους δημοσιογράφους τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουν την παραπληροφόρηση. (Ήδη η Ε.Ε. διερευνά εργαλεία λογισμικού για τον εντοπισμό των fake news, που προτείνουν τεχνικοί και εταιρείες).

* Διασφάλιση της πολυμορφίας και της βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών, παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης.

* Συνέχιση των ερευνών σχετικά με τον αντίκτυπο της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη.

* Κατάρτιση Κώδικα Αρχών (Δεοντολογία) τον οποίο θα πρέπει να δεσμευτούν ότι θα τηρούν οι διαδικτυακές πλατφόρμες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μία από τις 10 βασικές αρχές προβλέπει, π.χ., ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να μεριμνούν για τη διαφάνεια των εργασιών τους, εξηγώντας πώς επιλέγονται από τους αλγορίθμους οι ειδήσεις που προβάλλονται.

* Οι πλατφόρμες του Διαδικτύου ενθαρρύνονται να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα σε συνεργασία με ευρωπαϊκά ειδησεογραφικά πρακτορεία ειδήσεων ώστε να βελτιωθεί η προβολή ασφαλών, αξιόπιστων ειδήσεων και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των χρηστών σε αυτές.

* Η λήψη μέτρων είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά τη διάρκεια προεκλογικών περιόδων

* Παρακολούθηση της υλοποίησης των μέτρων και τακτική αναθεώρησή τους.

Η κλίμακα εμπιστοσύνης στα ΜΜΕ. Το ελληνικό παράδοξο:

Η τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου (Μάρτιος 2018) αλλά και προηγούμενες, διαπιστώνουν μια επίμονη δυσπιστία των Ελλήνων απέναντι στα «παραδοσιακά» ΜΜΕ, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους πολίτες: μόλις 4 στους 10 εμπιστεύονται την ενημέρωση που παρέχει η τηλεόραση, σε αντίθεση (7/10) με τους Ευρωπαίους. Το 57% των Ελλήνων δεν εμπιστεύεται την τηλεόραση, έναντι 29% του αντίστοιχου κοινοτικού μέσου όρου. Παρόμοια εικόνα έλλειψης εμπιστοσύνης παρουσιάζουν και τα άλλα «παραδοσιακά» μέσα, όπως το ραδιόφωνο (Ευρώπη 70% εμπιστοσύνη - Ελλάδα 57%), εφημερίδες/περιοδικά (Ευρώπη 74% - Ελλάδα 51%), με αποτέλεσμα η χώρα να κατατάσσεται περί την 26η θέση στην Ε.Ε. ως προς την εμπιστοσύνη της στα ΜΜΕ.

Από την άλλη πλευρά, οι Έλληνες εμφανίζονται να έχουν ιδιαίτερα αυξημένη εμπιστοσύνη για ενημέρωση στις on line πλατφόρμες εικόνων και ήχων (Ευρώπη 27% - Ελλάδα 29%) αλλά και στα κοινωνικά δίκτυα και εφαρμογές μηνυμάτων (Ευρώπη 26% - Ελλάδα 31%), παρ' ότι θεωρούνται τα κατεξοχήν εργαλεία διάδοσης της παραπληροφόρησης.

Τυχαίο; Καθόλου. Στην Ελλάδα τα «παραδοσιακά ΜΜΕ» αποτελούν σημαντικούς φορείς παραπληροφόρησης και προπαγάνδας, ιδίως από την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης. Το Mega, παλαιότερα και ο ΣΚΑΪ σήμερα κρατούν τα σκήπτρα της παραπληροφόρησης. Για ποιο λόγο να τα εμπιστευτεί κάποιος; Στην ίδια απαξίωση έχουν περιέλθει και οι μεγάλοι τίτλοι παραδοσιακών εφημερίδων. Οι Έλληνες υποκύπτουν έτσι στη γοητεία της ενημέρωσης από τα social media, κάτι μεταξύ διαφημίσεων, πληρωμένων καταχωρίσεων και troll σχολιασμών.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL