Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Εργασία και ελεύθερος χρόνος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΣΤΟ ΚΑΙ ΠΕΝΤΕ / Εργασία και ελεύθερος χρόνος

Στον σημερινό κόσμο της «νεοφιλελεύθερης απορρύθμισης» η ανάκληση μιας προοδευτικής ουτοπίας μας επιτρέπει να βλέπουμε το πόσο απομακρυνόμαστε από μια οικονομία βασισμένη στον άνθρωπο. Ο Αντρέ Γκορζ υπήρξε παραγωγός μιας τέτοιας ουτοπίας, που έπαιξε τον δικό της ιστορικό ρόλο... Γεννημένος το 1923 και αυτόχειρας μετά της συζύγου του το 2007, κοινωνιολόγος και κριτικός «ευρέος φάσματος» , είχε προβληματισθεί και αναλύσει ανθρωπολογικά προβλήματα (υγεία, ασθένεια, γήρανση, θάνατος) σε «διαπλοκή» με τις ταξικές και κοινωνικές διαφοροποιήσεις. Ο Γκορζ ήταν αντίπαλος του «ντροπιασμένου και μοναχικού θανάτου» της βιομηχανικής και καπιταλιστικής περιόδου, όμως παραγνώριζε την εγγενή αντιστασιακή φύση του ανθρώπου στη φθορά και στην εξάλειψη.

Ο Γκορζ ανέπτυξε μια «ολιστική» -πολιτική και πολιτιστική- άποψη για τον αγώνα της κοινωνικής αλλαγής. Συμμερίζεται κι αυτός τη θέση, ότι ένα επαναστατικό κίνημα δημιουργεί το προσχέδιο της κοινωνίας που θέλει να φέρει - και κατά τούτο είναι αντίπαλος κάθε Μακιαβελισμού. Και προχωράει στους «Δρόμους του Παραδείσου» προτάσσοντας τη φουτουριστική προοπτική μιας κοινωνίας «φθίνουσας εργασίας» έως εκμηδένισής της! Γι' αυτό και αναγγέλλει πανηγυρικά «το τέλος της κοινωνίας της εργασίας» μέσα στις συνθήκες της «μικροηλεκτρονικής επανάστασης».

Ο Γκορζ καταγγέλλει το κεφάλαιο όχι μόνο για την ιδιοποίηση του αλλότριου έργου, αλλά και για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που επιβάλλει στην εργασία:

- που είναι μη ευχάριστη,

- που τελείται σε ένα προβληματικό μικροπεριβάλλον, ρυπογόνο, θορυβώδες κ.λπ.

- που καταλήγει ή οδηγεί σε προϊόντα άσχετα με τις ανάγκες της κοινότητας. Στο μεσοδιάστημα, προσδοκά από τη μείωση του χρόνου εργασίας, όχι απλά και μόνο μια ποσοτική αύξηση κάποιων δυνατοτήτων κατανάλωσης, πολιτισμού κ.λπ., αλλά και μια ποιοτική συνεπαγωγή: Δηλαδή την ανάπτυξη ελεύθερων και αυτόνομων δραστηριοτήτων, ιδίως για την παραγωγή νέου τύπου αγαθών πέρα από το κύκλωμα της εμπορευματικής παραγωγής.

Αν οι εργαζόμενοι μπορούν να απασχολούνται λιγότερο και μπορούν να μετουσιώνουν το «πλεόνασμα χρόνου» που διαθέτουν σε δημιουργικές δράσεις, τότε είναι ευκολότερο να δεχθούν μια «επαγγελματική ηθική»: Ιδιαίτερα στον επιστημονικό τομέα, στην περίπτωση που τα σχεδιαζόμενα προϊόντα συγκρούονται με τις κοινωνικές ανάγκες ...

Ο Γκορζ καταγγέλλει τη «σχετική ένδεια» που αναπτύσσεται στην κοινωνία σαν αποτέλεσμα της παραγωγής πολυτελών προϊόντων. Οι σκέψεις του εδώ βρίσκονται σε σύγκρουση με την προοπτική μιας κοινωνίας που βασίζεται στην πολυτέλεια και που μπορεί να απασχολεί άλλους ανθρώπους με βάση τα δικά της συμφέροντα.

Η ιστορία έδειξε την εξέλιξη των πραγμάτων και τις ουτοπίες του Γκορζ: Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αναγνωρίζει τελεσιδικίες...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL