Του Βασίλη Μακατού*
Ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους κλάδους της ελληνικής βιομηχανικής παραγωγής, όπως επίσης αυτός του τουρισμού και κάποιοι άλλοι επιμέρους τομείς της μεταποίησης. Αυτή είναι η κοινή και ευρέως αποδεκτή διαπίστωση με βάση τους αυξανόμενους δείκτες ανάπτυξης που καταγράφουν οι παραπάνω κλάδοι τα τελευταία χρόνια.
Η διασύνδεση μεταξύ τους -υπό όρους και προϋποθέσεις- μπορεί να αποτελέσει το δυναμικό αναπτυξιακό μίγμα για τις τοπικές οικονομίες αλλά και για την οικονομία της χώρας. Σημαντική διαπίστωση -για τη χάραξη πολιτικής και τη διάνοιξη του νέου δρόμου είναι ότι μία δαπάνη - επένδυση των 1.000 ευρώ π.χ. στον τουρισμό, μέσω της μόχλευσης, φθάνει τελικά τα 2.222 ευρώ, ως συνολικό αποτέλεσμα στην αλυσίδα αξίας. Μία υπερδιπλάσια τελική υπεραπόδοση σε σχέση με την αρχική.
Απαιτείται συνεπώς μια ταχύτατη προσαρμογή στα νέα δεδομένα για το μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης που υπάρχει με την αξιοποίηση των τεραστίων δυνατοτήτων μας. Βασικές προϋποθέσεις του εν λόγω εγχειρήματος είναι η αλλαγή νοοτροπίας, η ανάπτυξη συνεργειών, δικτύων και συνεργασιών, η δημιουργία οικονομιών κλίμακας, καθώς και η συνέπεια στην ποιότητα.
Η σύνδεση -με συγκεκριμένο σχέδιο- της αγροδιατροφής με τον τουρισμό μπορεί να καταστεί μία από τις ατμομηχανές ανόρθωσης της οικονομίας. Η καλύτερη και πειστικότερη προβολή της Ελλάδας είναι αυτή η έμμεση εξαγωγή προϊόντων εντός χώρας μέσω των ταξιδιωτικών εμπειριών των επισκεπτών. Ακόμη όσο περισσότερο διευρύνεται το πλέγμα αυτής της διασύνδεσης τόσο μεγαλύτερη είναι η αλυσίδα αξίας που προκύπτει.
Οι τεράστιες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή στην ανθρώπινη τροφή και η διατροφική ανασφάλεια ενισχύουν ακόμη περισσότερο αυτή την αυξητική τάση για αναζήτηση ποιοτικών, τοπικών αλλά και πιστοποιημένων τροφίμων. Η ανάδειξη των ιδιαίτερων ποιοτικών και γευστικών χαρακτηριστικών των ελληνικών τροφίμων με στόχο τη διείσδυσή τους στις αγορές του εξωτερικού μπορεί να επιτευχθεί αξιοποιώντας τον τουριστικό κλάδο, ενώ, παράλληλα, προγράμματα όπως το «Επιχειρώ έξω» μπορούν να αποτελέσουν δομικούς πυλώνες για την ανάπτυξη της εξωστρέφειας.
Γιατί εν τέλει, είναι αυτά “τα τρόφιμα με ψυχή” που είναι προικισμένα με μοναδικά χαρακτηριστικά -όπως είναι η προέλευση, η ποιότητα, η βιολογική τους αξία, η γεύση, το άρωμα και ο τρόπος παρασκευής τους- και αξίζουν να έχουν μια άλλη τύχη, διεθνή αναγνώριση, καθώς και ηθική και δίκαιη αμοιβή του παραγωγού.
Η προσωπική εμπειρία για την επιλογή της ένταξης σε διαδικασία παραγωγής πιστοποιημένων βιολογικών προϊόντων -που στην αρχή φάνταζε σαν βουνό- απέδειξε ότι τα αδύνατα μπορούν να γίνουν δυνατά. Έχω τη γνώμη ότι μπορούμε πλέον να περάσουμε στην επόμενη φάση, δηλαδή από τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ, στα Ποιοτικά Ελληνικά Πιστοποιημένα Προϊόντα (ΠΕΠΤ). Από τα τοπικά σύμφωνα ποιότητας, όπως λόγου χάρη αυτό που υλοποιείται στην Κρήτη με το «Ελληνικό πρωινό», σε ένα νέο εθνικό σύμφωνο ποιότητας, περίπου κάτι ανάλογο δηλαδή με το «Ελληνικό σήμα».
Ίσως ακούγεται προωθημένο, αλλά η παραγωγή και η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων για την παραγωγή τροφής είναι δημιουργία, δεν είναι απλά τεχνική, αλλά και τέχνη με μεράκι και φαντασία. Εκτιμώ ότι ήδη έχουμε κερδίσει τις εντυπώσεις, τώρα όμως είναι η ώρα να πεισθούμε και να πείσουμε για τις δυνατότητες παραγωγής διαφοροποιημένων προϊόντων, για τη θέσπιση κινήτρων προμήθειας τοπικών τροφίμων από τις ξενοδοχειακές μονάδες.
Με τη δημιουργία πλατφόρμας προμηθευτών - ξενοδοχειακών μονάδων και με την άμεση διασύνδεση εμποροβιοτεχνικών και τουριστικών επιμελητηρίων διευκολύνεται η απ’ ευθείας συνεργασία. Ακόμη η αξιοποίηση της θετικής εμπειρίας τού Ιδρύματος «Καπετάν Βασίλης», που δραστηριοποιείται στη Μεσσηνία στην αγροδιατροφή και τον τουρισμό, μπορεί να αποτελέσει το μεγεθυμένο πρότυπο εφαρμογής του σε επίπεδο χώρας.
Η εκπόνηση ενός ειδικού προγράμματος για την ελληνική διατροφή με την ανάδειξή της ως στοιχείου της πολιτιστικής κληρονομιάς και με την ταυτόχρονη καλλιέργεια και ανάπτυξη της τουριστικής συνείδησης είναι ο συντομότερος δρόμος διασύνδεσης αγροδιατροφής - τουρισμού.
Αυτή η Ελλάδα της βιοποικιλότητας (δεύτερη στην παγκόσμια κατάταξη) με τον θησαυρό των γεύσεων και της επικαιροποίησης των ξεχασμένων δυνατοτήτων της μπορεί να κάνει θαύματα. Το παρόν δεν δικαιολογεί άλλες ανεξήγητες καθυστερήσεις και το μέλλον δεν θα ανεχθεί άλλες χαμένες ευκαιρίες. Τώρα είναι η ώρα.
* Ο Βασίλης Μακατός είναι μεταποιητής αγροτικών προϊόντων. Μέλος της ομάδας εργασίας του φόρουμ αγροδιατροφής - βιομηχανίας - τουρισμού του υπ. Ανάπτυξης. Υποψήφιος με την Ανεξάρτητη Επιμελητηριακή Κίνηση Λάρισας
