Στις 8 Ιουνίου οι Βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές, πράγμα όχι συνηθισμένο στη χώρα τους. Η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, πρώην ένθερμη οπαδός της παραμονής στην Ε.Ε., βαδίζει τώρα με σχετικά γοργό βήμα στον δρόμο προς το Brexit μετά το δημοψήφισμα, στο οποίο οι συμπατριώτες της αποφάσισαν με οριακή πλειοψηφία να διακόψουν τους μόνιμους πολιτικούς δεσμούς με την ηπειρωτική Ευρώπη και να ακολουθήσουν χωριστή πορεία.
Η Βρετανή πρωθυπουργός ελπίζει ότι οι διαπραγματεύσεις που προβλέπονται στην περίπτωση αποχώρησης μιας χώρας από την κοινότητα θα καταλήξουν στη σύναψη συμφωνίας που θα προβλέπει μια «ειδική σχέση» ανάμεσα στη χώρα και στους πρώην εταίρους.
Η άποψη που επικρατεί στους κύκλους των Βρυξελλών είναι πως κάποιες εμπορικές σχέσεις θα πρέπει να υπάρχουν, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα προχωρήσουν στην αναγνώριση «προνομιακής» μεταχείρισης της Βρετανίας. Πού θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Η προκήρυξη πρόωρων εκλογών δείχνει ότι η Τερέζα Μέι θέλει να προχωρήσει έχοντας νωπή λαϊκή εντολή, πιστεύοντας ότι η πιθανότητα να «σαρώσει» είναι μεγάλη. Ας μην ξεχνάμε πως το κύριο κόμμα τής αντιπολίτευσης, το Εργατικό, περνάει περίοδο εσωτερικής κρίσης και ακριβώς αυτό θέλουν να εκμεταλλευτούν οι Συντηρητικοί. Ωστόσο, το Εργατικό Κόμμα υπό τον Τζέρεμι Κόρμπιν ποντάρει στο χαρτί των οξυμένων οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων, καταγγέλλοντας τη Μέι ως νέα Θάτσερ.
Εάν επαληθευτούν οι προβλέψεις της, η Μέι πιστεύει ότι θα ενισχυθεί η διαπραγματευτική της θέση απέναντι στην Ε.Ε. Όμως, υπάρχει ένα «αγκάθι» που ασφαλώς το γνωρίζει. Οι Συντηρητικοί στο σύνολό τους δεν είναι οπαδοί του Brexit. Επομένως, σημαντικό ρόλο θα παίξει η σύνθεση της νέας κοινοβουλευτικής ομάδας, έστω κι αν εξασφαλιστεί σημαντική πλειοψηφία. Με άλλα λόγια, πολλοί Συντηρητικοί που δεν υποστηρίζουν την αποχώρηση από την Ευρώπη θα ασκήσουν έντονη πίεση στην πρωθυπουργό, ιδιαίτερα εάν είναι πολυάριθμοι.
Συμπερασματικά, μια σημαντική εκλογική επιτυχία των Συντηρητικών δεν θα σημαίνει απαραίτητα άνετη πορεία της Βρετανίας προς τη χάραξη του μοναχικού δρόμου της στο μέλλον. Θα περάσει από αρκετές φάσεις πριν επισημοποιηθεί το Brexit.
Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και το πρόβλημα της Σκωτίας, που δεν θέλει την απομάκρυνση από την Ε.Ε. και ζητά νέο δημοψήφισμα, με στόχο την απόσπαση από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Επισημαίνω ακόμη δύο παράγοντες που δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Ο πρώτος είναι η έντονη προσπάθεια που καταβάλλουν οι Εργατικοί ώστε να περιοριστούν τα όρια μιας σχεδόν βέβαιης εκλογικής νίκης των Συντηρητικών. Ο δεύτερος, και σημαντικότερος, είναι οι ενδείξεις πως παρατηρείται κάποια μεταστροφή της κοινής γνώμης. Υπάρχουν αρκετοί που μετάνιωσαν για την ψήφο τους στο δημοψήφισμα. Αυτή η τάση πώς θα εκφραστεί στις εκλογές της 8ης Ιουνίου; Οι Βρετανοί βρίσκουν πολλές φορές περίεργους τρόπους να εκδηλώσουν τη γνώμη τους.
Τέλος, ενδιαφέρον θα έχει και η εκπροσώπηση άλλων πολιτικών δυνάμεων πέραν των Συντηρητικών και Εργατικών, τις οποίες το άκρως πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα δεν ευνοεί, ενώ στον λαό καταγράφουν σημαντικά ποσοστά.
* Ο Παύλος Ναθαναήλ είναι συγγραφέας - δημοσιογράφος, πρώην ανώτερο στέλεχος του BBC
