Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Γιβραλτάρ: Οι Βρετανοί που λατρεύουν τις Βρυξέλλες
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Γιβραλτάρ: Οι Βρετανοί που λατρεύουν τις Βρυξέλλες

Επιμέλεια: Γιάννης Χρυσοβέργης

Με τη μαζική τους ψήφο κατά του Brexit, οι κάτοικοι του Γιβραλτάρ απέδειξαν την προσήλωσή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία τους προσφέρει πολλές εξαιρέσεις και παίζει τον ρόλο του διαμεσολαβητή με την Ισπανία. Με έκταση μικρότερη από εκείνη της μικροσκοπικής Δονούσας, η περιοχή αυτή είναι ταυτοχρόνως μία από τις πιο πλούσιες του κόσμου και η τελευταία που περιμένει την αποαποικιοποίησή της στην Ευρώπη σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη.

Της ειδικής απεσταλμένης μας Lola Parra Craviotto*

Λίγο πριν από τη δύση του ήλιου, δεκάδες αυτοκίνητα και δίτροχα συνωστίζονται μπροστά στο τελωνείο. Στην έξοδο του Γιβραλτάρ κυριαρχεί μια ατμόσφαιρα αγωνίας και ενόχλησης. Οι διασυνοριακοί εργαζόμενοι θα υποχρεωθούν να περιμένουν μέχρι δύο ώρες για να φτάσουν στη Λα Λίνεα Ντε Λα Κονθεπθιόν, τη γειτονική πόλης της Ανδαλουσίας που βρίσκεται μόλις εκατό μέτρα πιο πέρα. Ντυμένοι με τη σκούρα πράσινη στολή τους, οπλισμένοι με ένα πιστόλι και ένα γκλοπ, το προσωπικό της Γκουάρντια Θιβίλ -αστυνομική δύναμη της Ισπανίας που υπάγεται στις Ένοπλες Δυνάμεις- ελέγχουν λεπτομερώς τα αυτοκίνητα προκειμένου να επιβεβαιώσουν ότι δεν μεταφέρουν λαθραία προϊόντα κάτω από κάποιον διπλό πάτο. Στην ισπανική επικράτεια, το λαθρεμπόριο προϊόντων καπνού είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση: Την παραμονή της διέλευσής μας, η αστυνομία είχε κατασχέσει 70.000 πακέτα συνολικής αξίας 315.000 ευρώ. Επισήμως, οι κάτοικοι της περιοχής έχουν δικαίωμα να φέρουν τέσσερα πακέτα τσιγάρα σε κάθε διέλευση και οι τουρίστες δέκα.

Ως αποικία του βρετανικού στέμματος, το Γιβραλτάρ δεν ανήκει στον χώρο Σένγκεν. Κατά συνέπεια, οι ισπανικές αρχές μπορούν να εφαρμόζουν ενισχυμένους ελέγχους γύρω από αυτό το ελεύθερο λιμάνι, όπου τα προϊόντα και οι υπηρεσίες δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ.1 «Τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση που πλήττει την Ισπανία έχει οδηγήσει κάποιους άνεργους στο λαθρεμπόριο. Κάτι που έχει προκαλέσει την αύξηση των ποσοτήτων προϊόντων καπνού που κατάσχονται» εξηγεί ένα στέλεχος της Γκουάρντια Θιβίλ. Από 147.000 πακέτα το 2008, άγγιξαν το 1 εκατομμύριο το 2013, για να ξαναμειωθούν στις 330.000 πακέτα το 2015 - ο ίδιος διευκρινίζει όμως ότι «η αυστηρότητα των ελέγχων ποικίλλει ανάλογα με το χρώμα της κυβέρνησης».

Η Ισπανία, που διεκδικεί την κυριαρχία της αποικίας, χρησιμοποιεί για πολιτικούς λόγους τους τελωνειακούς ελέγχους, στους οποίους προστίθενται εκείνοι της αστυνομίας σε αυτή τη μεθόριο της Ζώνης Σένγκεν, και παρεμποδίζει την κυκλοφορία στην περιοχή. Κι ενώ οι τόνοι της αντιπαράθεσης είχαν χαμηλώσει κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του σοσιαλιστή Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο (2004-2011), η έλευση στην εξουσία το 2011 των συντηρητικών του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ) ξαναζωντάνεψε τη διεκδίκηση αυτού του εδάφους με τη μεγάλη στρατιωτική σημασία, που έχει παραχωρηθεί για πάντα στους Βρετανούς με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713. «Η φιλοδοξία της ανάκτησης του Βράχου [προσωνυμία της αποικίας, στο άκρο της οποίας υπάρχει ένας ασβεστολιθικός μονόλιθος ύψους 426 μέτρων] αναβίωσε στη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο [1939-1975], ο οποίος έφτασε σε σημείο να κλείσει τα σύνορα μετά τον Μάιο του 1968» θυμάται ο Χεσούς Βερντού, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Κάδιξ. «Καθώς λοιπόν θεωρείται εχθρός, η αποικία προκαλεί ακόμα και σήμερα την έξαρση των πατριωτικών συναισθημάτων των Ισπανών. Υπάρχει εντούτοις βαθιά άγνοια για το τι είναι στην πραγματικότητα το Γιβραλτάρ: Η κινητήρια δύναμη της οικονομίας στην περιοχή».

Η πλειονότητα των 120.000 κατοίκων του Κάμπο Ντε Χιμπραλτάρ, του έκτασης 1.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων γειτονικού ισπανικού νομού, που αποτελείται από επτά δήμους, αντιτίθενται στην επιστροφή του Βράχου στην Ισπανία. Σε αυτή την περιοχή που η ανεργία αγγίζει το καταστροφικό 35%, η αποικία δημιούργησε το 2013 το 25% του ΑΕΠ της, ποσοστό διπλάσιο από το προ εξαετίας αντίστοιχο σύμφωνα με μια έκθεση του τοπικού εμπορικού επιμελητηρίου του 2015. «Εκείνοι που στις γύρω περιοχές έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της κρίσης του 2008 βρήκαν γρήγορα απασχόληση εδώ, όπου η ανεργία είναι σχεδόν ανύπαρκτη» σημειώνει ο Έντουαρντ Μακίνστεν, διευθυντής του Εμπορικού Επιμελητηρίου του Γιβραλτάρ. «Το 2015 υπήρχαν 24.500 εργαζόμενοι, 7.500 περισσότεροι σε σχέση με πριν από δέκα χρόνια. Το ένα τρίτο είναι εργαζόμενοι προερχόμενοι από την άλλη πλευρά των συνόρων. Επιπλέον, το τοπικό ΑΕΠ υπερβαίνει τα 1,9 δισεκατομμύρια ευρώ, είναι δηλαδή το διπλάσιο του 2008». H «πέτρα» των 6,8 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των 30.000 κατοίκων έχει γίνει μία από τις πιο πλούσιες περιοχές του πλανήτη με όρους κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Αφότου ανέλαβε το 2002 σειρά δεσμεύσεων που αποσκοπούν «στη βελτίωση της διαφάνειας και την ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικής φύσης»,2 η περιοχή δεν θεωρείται πλέον φορολογικός παράδεισος από τον ΟΟΣΑ. Εντούτοις, με φόρο 10% επί των κερδών, έναντι 30% στην Ισπανία, το προνομιακό φορολογικό καθεστώς της προσελκύει τις επιχειρήσεις, που την επιλέγουν για έδρα αποκλειστικά για να μειώσουν το λειτουργικό κόστος τους, ενώ δραστηριοποιούνται σε άλλες χώρες. Έτσι, σύμφωνα με τον διευθυντή του τοπικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, το 20% των αυτοκινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ασφαλισμένα σε εταιρείες με έδρα το Γιβραλτάρ, ενώ μεγάλος αριθμός Βρετανών παίζουν εδώ το διαδικτυακό τους στοίχημα. Πρωτοπόρος στη νομοθεσία των διαδικτυακών τυχερών παιγνίων, η αποικία έχει προσελκύσει τα είκοσι κυριότερα καζίνο του Διαδικτύου.

Κάτω από τον μεσογειακό ήλιο, η ζωή είναι πολύ πιο ευχάριστη από ό,τι στο Λονδίνο, το στρες λιγότερο απτό. Η εγκληματικότητα είναι σχεδόν μηδενική. Για έναν Βρετανό, το ηλεκτρικό, το τηλέφωνο και τα ενοίκια κοστίζουν φθηνότερα σε αυτή την πόλη, που αποπνέει ένα βρετανικό στιλ, με τα ταχυδρομικά κουτιά και τις τηλεφωνικές καμπίνες βαμμένα με το ίδιο κόκκινο χρώμα των αντίστοιχων στα βρετανικά νησιά. Αλλά οι τιμές των ενοικίων είναι απαγορευτικές για τους κατοίκους του Κάμπο Ντε Χιμπραλτάρ, το ένα δέκατο των οποίων εργάζεται στον Βράχο: Εδώ ένα ενοίκιο μπορεί να είναι έως και τριπλάσιο από το αντίστοιχο στη Λίνεα Ντε Λα Κονθεπθιόν. Οι κάτοικοι της παραμεθόριας περιοχής είναι οι πρώτοι που πλήττονται από τη γεωπολιτική διαμάχη. «Όταν οι ισπανικές αρχές αυξάνουν τους τελωνειακούς ελέγχους για να δημιουργήσουν προβλήματα στους Γιανίτος [προσωνυμία των κατοίκων του Γιβραλτάρ]3και να μειώσουν τις τουριστικές ροές, τιμωρούν κυρίως τους δικούς τους πολίτες» εκτιμά ο ιδιοκτήτης ενός πανδοχείου της ανδαλουσιανής πόλης.

Στη Λίνεα Ντε Λα Κονθεπθιόν, πρώτη παραμεθόρια πόλη, σου πιάνεται η ψυχή. Πολλά εμπορικά καταστήματα έχουν κλείσει. Άλλα είδαν τον κύκλο εργασιών τους να βουλιάζει σχεδόν κατά 50% -ακόμα και τα μπιστρό είναι έρημα. «Ο τουρισμός έχει μειωθεί στην περιοχή κι άλλωστε εμείς, οι κάτοικοι του Γιβραλτάρ, αποφεύγουμε να πηγαίνουμε στο έδαφος της Ισπανίας» εξηγεί η Χέμα Βάσκεθ, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μικρών Επιχειρήσεων του Γιβραλτάρ. «Τα χρήματά μας μένουν εδώ, διότι διστάζουμε να πάμε να πιούμε ένα ποτήρι σε φθηνότερες τιμές από την άλλη πλευρά των συνόρων εξαιτίας των χρονοβόρων τελωνειακών ελέγχων και των επιθέσεων στα αυτοκίνητά μας που έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια».

Η τελευταία ένταση χρονολογείται από το καλοκαίρι του 2013, όταν το Γιβραλτάρ απαγόρευσε εκ των πραγμάτων την αλιεία με συρόμενα εργαλεία,4δημιουργώντας έναν τεχνητό ύφαλο από μπετόν με μυτερές προεξοχές. Η «πράσινη» πρωτοβουλία προκάλεσε την οργή της Ισπανίας, η οποία δεν αναγνωρίζει αιγιαλίτιδα ζώνη στην αποικία και σε αντίποινα εντατικοποίησε τους μεθοριακούς ελέγχους. «Η άρνηση της κυριαρχίας μιας περιοχής στην παρακείμενη θαλάσσια ζώνη συνιστά ερμηνεία αντίθετη προς τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982» εξηγεί ο Χεσούς Βερντού. «Και στερείται νοήματος αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι τον 19ο αιώνα το θέμα διαπραγμάτευσης ήταν η οριοθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ της αποικίας και της Ισπανίας».

Στην αντιπαράθεση για την αιγιαλίτιδα ζώνη προστέθηκε και εκείνη για τον εναέριο χώρο. Η θέση του τοπικού αεροδρομίου αμφισβητείται, καθ’ όσον ανήκει σε μια ζώνη που περιήλθε στο Γιβραλτάρ τον 19ο αιώνα. Στη διάρκειά του, οι επιδημίες του κίτρινου πυρετού έπληξαν κατ’ επανάληψη την αποικία και οι Ισπανοί επέτρεψαν στους γείτονές τους να εγκαταστήσουν ένα στρατόπεδο για τους υγιείς πέραν των ορίων που καθόριζε η συνθήκη της Ουτρέχτης. Όμως το στρατόπεδο μονιμοποιήθηκε από το τέλος της επιδημίας. Με τη Συμφωνία της Κόρδοβα του 2006, η τότε σοσιαλιστική κυβέρνηση επιδίωξε μια προσέγγιση με τους Βρετανούς και για πρώτη φορά υπήρξαν αεροπορικές συνδέσεις της Ισπανίας με το Γιβραλτάρ. Σύντομα όμως η επόμενη κυβέρνηση ακύρωσε τη συμφωνία και έκτοτε κανένα αεροπλάνο που απογειώνεται από αυτό το αεροδρόμιο δεν έχει το δικαίωμα να πετάξει πάνω από τον ισπανικό εναέριο χώρο. Και το Γιβραλτάρ αποκλείστηκε από τον «ενιαίο ευρωπαϊκό εναέριο χώρο».

Αν και οι κάτοικοί του ψήφισαν συντριπτικά (σε ποσοστό 96%) υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Γιβραλτάρ έχει ένα μοναδικό καθεστώς και εξαιρείται από πλήθος ευρωπαϊκών ρυθμίσεων: Πέραν της απαλλαγής του από την είσπραξη ΦΠΑ, δεν δεσμεύεται ούτε από την τελωνειακή ένωση, ούτε από την εμπορική πολιτική, ούτε από την κοινή αλιευτική πολιτική.

«Μετά από το Brexit οι άνθρωποι και από τις δύο μεριές των συνόρων ανησυχούν. Η οικονομία εδώ είναι πολύ δυναμική κι αυτό σε σημαντικό βαθμό οφείλεται στο ιδιαίτερο καθεστώς του Γιβραλτάρ εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης» επισημαίνει ο Χεσούς Βερντού. «Οι επιχειρήσεις που έχουν μετεγκατασταθεί εδώ ενδέχεται να αναζητήσουν έδρα σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Επιπλέον, οι Βρυξέλλες δεν θα μεσολαβούν πλέον στην πολιτική κρίση μεταξύ του Γιβραλτάρ και της Ισπανίας». Εντούτοις, οι πραγματικές επιπτώσεις του Brexit είναι άγνωστες και πολλοί κάτοικοι είναι ήσυχοι. «Στο πέρασμα των αιώνων οι Γιανίτος έχουν ζήσει δύσκολες μέρες και έχουν μάθει να προσαρμόζονται» δηλώνει ο Μακίνστεν. «Εδώ υπάρχει κοινοτικό πνεύμα, είμαστε ενωμένοι και οι άνθρωποι είναι επιχειρηματικά πνεύματα. Ξέρουν να αρπάζουν την παραμικρή ευκαιρία που παρουσιάζεται».

Η Ισπανία βλέπει το Brexit σαν ευκαιρία. Ο υπουργός Εξωτερικών της Χοσέ Μανουέλ Γκαρθία Μαργκάγιο έσπευσε να προτείνει μια συγκυριαρχία που θα είχε ως σκοπό την προσάρτηση της περιοχής στην Ισπανία. Αν και μια τέτοια λύση θα τους επέτρεπε να παραμείνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι κάτοικοι του Γιβραλτάρ την απορρίπτουν κατηγορηματικά. Άλλωστε, το Λαϊκό Κόμμα αποκλείει κάθε διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους τους και αρνείται να αναγνωρίσει στην περιοχή οποιοδήποτε άλλο καθεστώς πλην εκείνου της αποικίας, σύμφωνα με την απόφαση του ΟΗΕ, που την έχει κατατάξει μεταξύ των στερούμενων αυτονομίας περιοχών οι οποίες πρέπει να αποαποικιοποιηθούν. «Από το 1960 η Ισπανία επικαλείται την αρχή της εδαφικής ακεραιότητάς της με το επιχείρημα ότι η βρετανική κηδεμονία στο Γιβραλτάρ πλήττει την εθνική ενότητά της. Ωστόσο, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ περιορίζεται σε μια πρόσκληση προς τις κυβερνήσεις των δύο χωρών για τη διαπραγμάτευση του θέματος του Γιβραλτάρ προκειμένου να τεθεί τέρμα στο αποικιακό καθεστώς του» συνοψίζει ο Χεσούς Βερντού. Οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να μη λάβουν υπ’ όψιν τους τα συμφέροντα των Γιανίτος. Το 1967 είχαν εκφράσει, σε ποσοστό 99,6% μέσω δημοψηφίσματος, τη βούλησή τους να παραμείνουν υπερπόντια βρετανική κτήση. Το υφιστάμενο καθεστώς Αυτοδιοίκησης προβλέπει ότι το στέμμα επεμβαίνει μόνο σε θέματα διεθνών σχέσεων και άμυνας.

Το Brexit θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα της διαμεσολάβησης που θεσπίστηκε μετά τη διαφορά του 2013. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ζητήσει επιτακτικά τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας στα σύνορα, όπου οι εντατικοί έλεγχοι προκαλούσαν ατέλειωτες ουρές, που μπορούσαν να διαρκέσουν μέχρι και εννέα ώρες - μειώνοντας όμως το οδικό λαθρεμπόριο σχεδόν κατά 50% σύμφωνα με τις ισπανικές αρχές. Έχοντας δεσμευτεί να εκσυγχρονίσει τις μεθοριακές διελεύσεις, η Ισπανία αύξησε από δύο σε τέσσερις τις λωρίδες εισόδου, μία από τις οποίες είναι αποκλειστικά για χρήση των διασυνοριακών Ισπανών εργαζομένων. Επίσης, τοποθέτησε σαρωτές, μηχανήματα ανάγνωσης των δακτυλικών αποτυπωμάτων και αναγνώρισης προσώπου και δημιούργησε χώρο για τον έλεγχο των ύποπτων οχημάτων. Λίγους μήνες πριν από το τέλος των εργασιών, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το καλοκαίρι του 2015, ο Γκαρθία Μαργκάγιο αρνήθηκε εντούτοις την ελάφρυνση των ελέγχων, με το επιχείρημα της συνέχισης του λαθρεμπορίου, το οποίο εκτιμάται ότι κόστισε στην Ευρωπαϊκή Ένωση 700 εκατομμύρια ευρώ από το 2010 ως το 2013.5 Η δυσπιστία είναι επιβεβλημένη πάντως, όπως αποδεικνύει μια έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Διαφθοράς (OLAF), που διαπιστώνει ενδείξεις λαθρεμπορίου γύρω από την αποικία και την ύπαρξη εγκληματικών οργανώσεων συνδεδεμένων με αυτό. Έτσι, από την 1η Ιανουαρίου του 2015 το Γιβραλτάρ υποχρεώθηκε να μειώσει την εισαγωγή τσιγάρων από 110 εκατομμύρια πακέτα σε 90 εκατομμύρια.

Παρά τη συμβολή του Βράχου στην οικονομία της περιοχής, η ισπανική κυβέρνηση δυσκολεύεται να λάβει υπ’ όψιν της τη γνώμη των κατοίκων του Γιβραλτάρ. «Η κυριαρχία μας δεν τίθεται σε διαπραγμάτευση. Είμαστε Βρετανοί και πρέπει να γίνει σεβαστή η παρουσία ενός πληθυσμού που είναι εγκατεστημένος εδώ τρεις αιώνες τώρα» τονίζει ο Φάμπιαν Πικάρντο, πρωθυπουργός του Γιβραλτάρ. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο πληθυσμός πρέπει να εκφραστεί για το μέλλον του, όπως έπραξε για δεύτερη φορά το 2002: Περίπου το 99% των κατοίκων είχε ψηφίσει στο δημοψήφισμα κατά της προσάρτησης της περιοχής στην Ισπανία. «Δεν με εκπλήσσει το ότι θέλουν να παραμείνουν Βρετανοί» σχολιάζει ο Φρανθίσκο Λινάρες, ένας κάτοικος του Σαν Ρόκε, μιας μικρής πόλης που ιδρύθηκε σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από τον Βράχο από εκδιωχθέντες κατοίκους του Γιβραλτάρ. Μετά την κατάληψη της πόλης το 1704, οι κάτοικοί της εξαναγκάστηκαν να την εγκαταλείψουν προς όφελος των Βρετανών. Όπως ο Λινάρες, πολλοί εδώ ονειρεύονται τη μέρα που θα δουν να κυματίζει και πάλι η ισπανική σημαία. «Μόλις ένας Γιανίτο περάσει τα σύνορα, διαπιστώνει αμέσως τη διαφορά του επιπέδου ζωής και αναρωτιέται τι μπορεί να του προσφέρει η Ισπανία. Η κυβέρνησή μας πρέπει να πάψει να θεωρεί τον Βράχο εχθρό και να ασχοληθεί με τη βελτίωση της ζωής στην περιοχή για να την κάνει πιο ελκυστική στα μάτια των κατοίκων του Γιβραλτάρ».

Δεν είναι εύκολο ωστόσο να σαγηνευτεί ένας πλούσιος πληθυσμός, που δεν τρέφει ελπίδες για ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον υπό τη διοίκηση εκείνων που τον παρενοχλούν εδώ και αιώνες. Στα μπιστρό, οι συζητήσεις στα αγγλικά εμπεριέχουν όλο και λιγότερα ισπανικά αντιδάνεια. «Αν και η διγλωσσία επιβάλλεται εδώ, οι νέοι, όπως τα παιδιά μου, έχουν ολοένα λιγότερες ευκαιρίες να εκφραστούν στα ισπανικά» παρατηρεί ο Πίτερ Μοντεγκρίφο, δικηγόρος και υπουργός Εμπορίου την περίοδο 1996-2000. «Σίγουρα αυτό γίνεται εξαιτίας της εξασφαλισμένης εκπαίδευσης στα αγγλικά, αλλά και επειδή ταυτίζουν τα ισπανικά με μια εχθρική χώρα και κατά συνέπεια αρνούνται να τα μιλήσουν». Κι αντί η Μαδρίτη να προσπαθήσει να διορθώσει την κατάσταση, το 2015 αποφάσισε να κλείσει το Ινστιτούτο Θερβάντες που διδάσκει την ισπανική γλώσσα και διαδίδει τον ισπανικό πολιτισμό. Διαγράφοντας έτσι ακόμα περισσότερο το αποτύπωμά της σε έναν πληθυσμό που παλιότερα διεκδικούσε μια μεικτή πολιτισμική ταυτότητα.

1 Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βρυξέλλες, 24 Σεπτεμβρίου 2013.

2 Επιστολή του πρωθυπουργού του Γιβραλτάρ Πήτερ Καρουάνα στον γενικό γραμματέα του ΟΟΣΑ, 27 Φεβρουαρίου 2002.

3 (ΣτΜ) Llanitos: άνθρωποι της πεδιάδας, καμπίσιοι.

4 (ΣτΜ) Ο Κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει τη χρήση συρόμενων εργαλείων σε απόσταση 3 ναυτικών μιλίων από την ακτή ή έως 50 μέτρα βάθους της θάλασσας για την προστασία των παράκτιων θαλάσσιων οικοσυστημάτων (άρθρο 13, παρ.1 του Ευρωπαϊκού Κανονισμού Αλιείας για τη Μεσόγειο). Επιπροσθέτως τα κράτη - μέλη μπορούν να επιβάλλουν περαιτέρω εποχικές απαγορεύσεις αλιείας για λόγους προστασίας των αλιευμάτων.

5 «El País», 13 Αυγούστου 2014.

*Η Lola Parra Craviotto είναι δημοσιογράφος.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL