Με τη σύνοδο της Κ.Ε. του Σαββατοκύριακου (1-2 Φεβρουαρίου 2014), ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε στην τελική φάση της προετοιμασίας του για τις κρίσιμες περιφερειακές και δημοτικές και εκλογές του Μαΐου 2014.
Παρά τις διαφωνίες που υπήρξαν για ορισμένες επιλογές των υποψήφιων περιφερειαρχών, η πρόταση της Π.Γ. προς την Κ.Ε., η οποία και υιοθετήθηκε, είναι απολύτως ισορροπημένη και με πολύ ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά, όπως το γεγονός ότι προτείνονται τέσσερις δυναμικές γυναίκες ως υποψήφιες για τις θέσεις περιφερειαρχών Αττικής, Ηπείρου, Κ. Μακεδονίας και Β. Αιγαίου.
Πάντοτε η Αριστερά έδινε ιδιαίτερη σημασία στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και σε όλη της τη διαδρομή έχει δώσει μεγάλες μάχες για την υπεράσπιση του θεσμού και την αναβάθμισή του κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, όπως π.χ. μετά τον εμφύλιο πόλεμο στη χώρα μας.
Ιστορικά, η Αυτοδιοίκηση έχει συνδεθεί με τους αγώνες για πραγματική δημοκρατία, καθώς και για την κοινωνική χειραφέτηση. «Την απόλυτη αυτονομία της Αυτοδιοίκησης, απλωμένης σε όλες τις περιοχές της Γαλλίας» ζητούσε η Κομμούνα των Παρισίων το 1871, αλλά και στην Ελλάδα ο πρωτοπόρος σοσιαλιστής Σταύρος Καλλέργης έγραφε «στο σοσιαλιστικό κοινοκτημονιστικό» του πρόγραμμα: «Αποκέντρωσις των εξουσιών, ανεξαρτησία των δήμων με δικαστικά δικαιώματα των Δημοτικών Συμβουλίων επί μικροδιαφορών» (Εφημ. "Σοσιαλιστής", 1η Μαΐου 1902).
Μεταγενέστερα, ήταν η ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση που κατοχύρωσε την Αυτοδιοίκηση ως «θεμελιώδη θεσμό του δημόσιου βίου των Ελλήνων», με το γνωστό «Ψήφισμα των Κορυσχάδων» (άρθρο 2).
Για πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χώρα μας αντιμετωπίζει υπαρξιακά προβλήματα, στην κυριολεξία. Ο θεσμός έχει δεχθεί ισχυρότατα πλήγματα από τις μνημονιακές πολιτικές και παραδέρνει σε μια βαθιά κρίση που τον απαξιώνει στη συνείδηση των δημοτών, ιδιαίτερα -των κοινωνικά αδύνατων μελών της κοινωνίας, που αναζητούν ουσιαστική στήριξη για να αντιμετωπίσουν πρωτόγνωρα προβλήματα που αφορούν στην ίδια την επιβίωσή τους.
Σήμερα, για την Αυτοδιοίκηση ισχύει αυτό που είχε πει ο Μανώλης Γλέζος παλαιότερα. Πρόκειται για «ετεροδιοίκηση», ιδιαίτερα μετά την επιβολή των Μνημονίων. Άρα η Αυτοδιοίκηση πρέπει να αποκτήσει πραγματικό περιεχόμενο, να λειτουργήσει με πλήρη ανεξαρτησία από την κεντρική κυβέρνηση, να μετατραπεί σε έπαλξη της κοινωνικής αλληλεγγύης, να πρωταγωνιστήσει σε μια μεγάλη αναγεννητική προσπάθεια για τη χώρα μας και τον ελληνικό λαό στον 21ο αιώνα.
Ποτέ οι τοπικές εκλογές δεν είχαν τόσο κεντρική σημασία όσο οι επόμενες, διότι ποτέ η συμμετοχή των ίδιων των πολιτών στη διεκδίκηση αναφαίρετων δικαιωμάτων τους δεν ήταν τόσο αναγκαία όσο είναι σήμερα.
Ποτέ οι αξίες της αλληλεγγύης, της συλλογικής δράσης «από τα κάτω», της κοινωνικής και οικολογικής προστασίας δεν ήταν τόσο ζωτικής σημασίας όσο είναι σήμερα.
Ποτέ η σύνδεση της πολιτικής με την ηθική δεν ήταν τόσο επιτακτική. Ποτέ η αγωνιστικότητα, η τιμιότητα, η ανιδιοτέλεια, η ειλικρίνεια, η στράτευση με την πλευρά των κοινωνικά αδυνάτων δεν αποτελούσαν τόσο σημαντικά κριτήρια για την επιλογή των δημάρχων, των περιφερειαρχών και των ανθρώπων που θα στελεχώσουν τα Περιφερειακά και Δημοτικά Συμβούλια.
Δεν έχουν θέση σήμερα στην Αυτοδιοίκηση τα μικροπολιτικά παιχνίδια, η με οποιοδήποτε τρόπο νομή της τοπικής εξουσίας, η χρησιμοποίηση του δήμου ως σκαλοπάτι για την ανέλιξη σε άλλες κρατικές θέσεις.
Δεν έχουν θέση οι παραγοντισμοί, οι κονφορμισμοί, οι αναχρονιστικές αντιλήψεις για την κοινωνία και τον θεσμό, η απουσία ανανεωτικού, καινοτόμου και διεκδικητικού πνεύματος.
Ζητείται μια αληθινή επανάσταση για την αναγέννηση της Αυτοδιοίκησης, μια ανάσταση των τοπικών κοινωνιών, των κοινωνικών φορέων και κινημάτων, μακριά από τη σημερινή διάλυση του κοινωνικού ιστού και ένα κλίμα φόβου και εντεινόμενης ανασφάλειας που ευνοεί μόνο τις κυρίαρχες δυνάμεις του συστήματος.
Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνούμε ούτε στιγμή ότι η Αυτοδιοίκηση έχει και διεθνή ρόλο, αφού υπάρχει και η Επιτροπή Περιφερειών στο επίπεδο της Ε.Ε., αλλά και ιδιαίτερες διεθνείς αυτοδιοικητικές συσπειρώσεις, τόσο των πόλεων που αγωνίζονται για την ειρήνη (δήμαρχοι για την ειρήνη, με πρόεδρο τον δήμαρχο της Χιροσίμα), όσο και εκείνων που αγωνίζονται κατά της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.
* Ο Πάνος Τριγάζης υπήρξε επικεφαλής παράταξης στο Δημοτικό Συμβούλιο Βύρωνα την περίοδο 1999-2002
