Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.5°C18.7°C
2 BF 61%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.4°C18.0°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.7°C16.0°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.3°C18.0°C
0 BF 57%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.7°C15.7°C
1 BF 69%
Συναντήσεις / Ο ΓΑΠ, η θηλιά, το χρήμα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Συναντήσεις / Ο ΓΑΠ, η θηλιά, το χρήμα

Η περιβόητη φράση του ΓΑΠ: «Λεπτά υπάρχουν» επανήλθε πρόσφατα στο προσκήνιο. Ας τη δούμε από κοντά. Δέχομαι ότι λεφτά υπάρχουν και ότι δεν υπάρχουν, συγχρόνως. Αυτό δεν είναι ο καπιταλισμός; Κάτι σαν την περίφημη «γάτα του Σρέντινγκερ» στη γνωστή κβαντική suppositio, που συγχρόνως είναι και δεν είναι ζωντανή. Ή, καλύτερα, σαν το χρήμα του παπατζή που υπάρχει και δεν υπάρχει την ίδια στιγμή κάτω από το τραπέζι (τράπεζα, αν προτιμάτε).

Για να είμαι ειλικρινής, δεν θυμάμαι ποια ακριβώς λέξη χρησιμοποίησε ο ΓΑΠ. Είπε λεπτά ή λεφτά; Η σημειολογική διαφορά είναι μεγάλη. Διότι, άλλο είναι να σου το λέει ένας επίσημος παπατζής και άλλο ένας παρακατιανός, «της πιάτσας». Άλλο να την πατήσεις στο χρηματιστήριο και άλλο στο υπαίθριο τραπεζάκι… Βέβαια, το αποτέλεσμα για το αφελές θύμα είναι το ίδιο. Αποκρίνεται στο τέλος ο παπατζής: «Σου έταξα λαγό, πήγα στη θάλασσα για κυνήγι, αλλά δεν βρήκα, δυστυχώς, λαγό. Σου έταξα ψάρι, πήγα στο βουνό για ψάρεμα, μα, δυστυχώς, δεν βρήκα ψάρι». Πού είναι ο λαγός και πού το ψάρι; Υπάρχουν, αλλά δεν υπάρχουν! Αυτό είναι το ανίερο καπιταλιστικό χρήμα!

Επειδή βάση της πραγματικής οικονομίας δεν είναι η αμφιλεγόμενη έννοια της ανάπτυξης, αλλά η διανομή του κοινού αγαθού και η ανταλλαγή, κάτι που ήξεραν και εφήρμοζαν επί αιώνες οι βαλκανικές χώρες. Μέλημά τους όχι η συσσώρευση, αλλά η απαλλαγή από το πλεόνασμα του πλούτου. Η αντίθετη, προτεσταντικής προελεύσεως, αντίληψη αέναης ανάπτυξης και συνεχούς συσσώρευσης διαπότισε βαθμιαία και τις δικές μας οικονομικές συμπεριφορές, με τις γνωστές συνέπειες.

Για να μη μακρηγορώ σε θεωρητικές αναλύσεις, επειδή το θέατρο είναι το μεγαλύτερο σχολείο, θα περάσω σε ένα έξοχο μονόπρακτο του Ο'Νιλ, τη «Θηλιά».

Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι εύπορων αγροτών έχει κάπου θαμμένο θησαυρό από ασημένια νομίσματα. Ο γιος τους, που τον έχουν διώξει και αποκληρώσει, επιστρέφει μαζί με τη γυναίκα του για να πάρουν τον θησαυρό. Υπάρχει και ένα μικρό κορίτσι, ετεροθαλής αδελφή του, αγγελικής ομορφιάς, αλλά στερημένο νοητικά.

Ο πατέρας όχι μόνο αρνείται να δώσει τον θησαυρό, αλλά δείχνει στον γιο του μια θηλιά στον στάβλο, λέγοντάς του ότι την ετοίμασε γι' αυτόν, για να πάει να κρεμαστεί! Για να προκαλέσει τον πατέρα του ο γιος, βγάζει από την τσέπη του τρία ασημένια νομίσματα, οδηγεί το κορίτσι στην ακτή και του δείχνει πώς να παίζει «ψαράκι» με αυτά. Πετάει το πρώτο, και, ενθουσιασμένο το αθώο μικρό κορίτσι, συνεχίζει με τα υπόλοιπα. Στη συνέχεια το νέο ζευγάρι παίρνει τους ηλικιωμένους στο μέσα δωμάτιο για να τους αποσπάσει με βασανιστήρια το μέρος όπου έχουν κρύψει τον θησαυρό. Η γυναίκα λέει στο κορίτσι ότι του έχει ετοιμάσει ένα καινούργιο παιχνίδι, μια κούνια στον στάβλο, και ότι αν βάλει τον λαιμό του στη θηλιά… θα του αρέσει πολύ!

Παρακολουθούμε με αγωνία στον στάβλο το μικρό κορίτσι να ανεβαίνει σε μια καρέκλα, να βάζει το κεφάλι του στη θηλιά. Πιστεύουμε για μια στιγμή ότι το έργο θα τελειώσει τραγικά. Όμως όχι! Σπάζει το σχοινί, ξεκολλά η οροφή και ξεχύνεται ο θησαυρός, ένας σωρός από ασημένια νομίσματα! Το αθώο μικρό κορίτσι, ενθουσιασμένο, τα μαζεύει, πηγαίνει στην ακτή και αρχίζει να παίζει, χαρούμενη «ψαράκι», μέχρι που δεν μένει ούτε ένα! Αυλαία.

Ο Ο'Νιλ χτυπάει σε αυτό το έργο του «στην καρδιά» το αμερικανικό οικονομικό, κοινωνικό κ.λπ. μοντέλο. Θέλει να μας πει ότι μόνο η αθωότητα θα σώσει τον κόσμο.

Το δικό μας επιμύθιο: οι ΓΑΠ, ό,τι κι αν λένε, ποτέ δεν έχουν το τεκμήριο της αθωότητας. Είναι πάντα «σεσημασμένοι» από το χρήμα - κρίμα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL