Φαίνεται ότι οι «προδότες» παρήγαγαν πολιτική. Ήταν επιδραστικοί. Οι «προδότες» δημιούργησαν συνθήκες ειρήνευσης ή συνθήκες άμβλυνσης, εκλογίκευσης διαφορών. Και αυτό φαίνεται ότι αντιστοιχεί σε μια ευρεία λαϊκή επιθυμία.
Πολλά ανορθόγραφα παλικάρια έβριζαν και βρίζουν με αχανές μίσος οποιονδήποτε «προδίδει», δηλαδή αναζητεί τον σύνθετο δρόμο της διαβούλευσης, της ανταλλαγής, της οικονομικής, παραγωγικής, πολιτικής, πνευματικής σχέσης με γείτονες - που έχουν, βέβαια, το σθένος να ακολουθήσουν κι εκείνοι αυτό τον δρόμο. Πολλοί πολιτικοί καιροσκόποι καβάλησαν το κύμα της προδοτικολογίας για να κάνουν καριέρα πάνω στα πτώματα των αντιπάλων τους. Σήμερα σιωπούν. Μορφή σιωπής, βέβαια, ήταν και οι κραυγές.
Αλλά πού βρίσκουν τα ανορθόγραφα παλικάρια το επιχείρημα για τη μειωμένη εθνική συνείδηση της Αριστεράς; Όταν η Ακροδεξιά, συμπεριλαμβανομένου του λούμπεν, ήταν αυτή που συνέδεσε πάντα το όνομά της με μείωση εθνικού χώρου, με συνεργασία με κατακτητές κ.λπ; Η διχοτομική λογική, η γλώσσα μίσους, εκκινούσε πάντα από την πονηρία. Γείτονες υπονόμευαν τους ανταγωνιστές τους καρφώνοντάς τους ως κομμουνιστές. Ερωτικές αντιζηλίες, κτηματικές διαφορές, ακόμα και πλιάτσικο σε περιουσίες, πολλές φορές μεταμφιέζονταν σε πολιτικές διαφορές. Ο μετεμφυλιακός αντικομμουνισμός, ένας ανέντιμος πολιτικός ρατσισμός, έγινε το όχημα εξαφάνισης όχι μόνο του αντιπάλου, αλλά του αντίζηλου, του ανταγωνιστή.
Η πρόσφατη χρήση της «προδοτικολογίας» ήταν ακόμα μια προσπάθεια να στηθούν ικριώματα, να παραχθεί κοινωνικό γιουρούσι για να εξαφανιστεί ο σφετεριστής του αναφαίρετου δικαιώματος στην εξουσία. Ήταν μια μικρότατη ηθικά και πολιτικά επιλογή που, για να υλοποιηθεί, αξιοποίησε και το πολιτικό λούμπεν. Αλλά και εμπαθείς, παροξυσμικούς γραφείς, που με την παθιασμένη αντι-Αριστερά τους έδιναν σχήμα στον μισανθρωπισμό τους.
Όταν μεταχειρίζεσαι το λούμπεν για να καταφέρεις πλήγμα στον αντίπαλο, δεν μπορείς να το ξανακλείσεις στο δοχείο όταν τελικά καταφέρεις να νικήσεις. Το τζίνι έχει αμολυθεί. Έτσι, όχι μόνο εξαπλώνεται πάνω στην πολιτική σκηνή, αλλά κυριαρχεί στον δημόσιο λόγο, ασκεί τρομερή επιρροή στο πολιτικό τοπίο. Κουτσαβάκικος λόγος, απίστευτες μεθοδεύσεις, κουλτούρα διώξεων, συχνά κρυμμένες πίσω από ένα εικονοστάσιο αγιοποιημένων προσώπων. Υπάρχει μεγάλη ανάγκη δημιουργίας εμβλημάτων, για να κρυφτεί η ποταπότητα.
Πολλοί, επιπόλαια αντιαριστεροί, ακολουθούν τη μονοκαλλιέργεια. Αποκαθήλωση, σαρκασμός προσώπων, επιλογών, δηλώσεων που έχουν σχέση με την ευρεία Αριστερά. Ναι, αλλά αποδυναμώνουν έτσι μια επικράτεια που τους εξασφαλίζει, που θεμελιώνει όρους κοινοβουλευτικής ισορροπίας.
Πολλοί νομίζουν ότι είναι αυτοφυείς και αυτόφωτοι και ότι δεν χρειάζεται η πολιτική ενδοχώρα, ακόμα και με περιεχόμενα με τα οποία δεν συμφωνούν. Η ΕΔΑ χρειαζόταν το Κέντρο, όχι γιατί στο τελευταίο δεν κυριαρχούσε ο αντικομουνισμός, αλλά γιατί υπήρξε μια δημοκρατική επικράτεια που εκ των πραγμάτων προφύλασσε και την Αριστερά, μετά δε το 1960, όταν άρχιζε να γίνεται επικίνδυνο και ανταγωνιστικό, τραβούσε πάνω του ένα μέρος της κακοποίησης. Κάτι σαν μαξιλάρι, σαν πολιτικός αερόσακος.
Σήμερα τον ρόλο αυτόν τον παίζει πρωτίστως ο ΣΥΡΙΖΑ. Για πολύπλοκους λόγους, η ζυγαριά έχει μετατοπιστεί. Έχει ανατεθεί στην Αριστερά και ο ρόλος του δημοκρατικού Κέντρου. Για να είμαι ακριβέστερος: Πρέπει να παίξει και αυτόν τον ρόλο. Ενσυνείδητα, μετρημένα, σχεδιασμένα. Αψηφώντας την εχθροπάθεια, αφομοιώνοντας το κοινό του μεσαίου χώρου.
