Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
3. Παιδιά ενός «μεταϋλιστικού» κόσμου; Η νεολαία απέναντι σε επιμέρους διακυβεύματα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

3. Παιδιά ενός «μεταϋλιστικού» κόσμου; Η νεολαία απέναντι σε επιμέρους διακυβεύματα

Εκτός από γενικές κοινωνικές στάσεις και αξίες, τις οποίες είδαμε στην προηγούμενη ενότητα, επιχειρήσαμε επίσης - χρησιμοποιώντας σκληρά διλημματικές ερωτήσεις (υπέρ ή κατά) αντί μίας κλίμακας συμφωνίας διαφωνίας - να δούμε πώς τοποθετούνται οι νέοι και οι νέες σε επιμέρους διακυβεύματα στο πεδίο πλέον των συγκεκριμένων πολιτικών αποφάσεων. Έτσι, ζητήσαμε τη γνώμη τους πάνω σε μια σειρά συγκεκριμένων προτάσεων που έχουν κατά καιρούς ακουστεί από διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και έχουν διχάσει τη δημόσια συζήτηση, τα οποία υποθέσαμε ότι ενδιαφέρουν περισσότερο τη νέα γενιά, και διαπιστώνουμε ότι διχασμένη εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό και η νεολαία (Διάγραμμα 1).

Πιο συγκεκριμένα, περισσότερες θετικές γνώμες έναντι των αρνητικών συγκεντρώνουν μόνο δύο προτάσεις: η κατοχύρωση του δικαιώματος τεκνοθεσίας για τα ομόφυλα ζευγάρια (υπέρ 50%, κατά 40%) και η νομιμοποίηση της χρήσης κάνναβης για ψυχαγωγικούς λόγους (υπέρ 49%, κατά 39%). Απόλυτος φαίνεται ότι είναι ο διχασμός - πιθανόν και για λόγους που αφορούν άμεσα προσωπικά μεγάλο μέρος του δείγματός μας - σε ό,τι αφορά την κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης (υπέρ 46%, κατά 47%). Αντίθετα, περισσότερες είναι οι αρνητικές γνώμες για τις προτάσεις που αφορούν την κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών (υπέρ 43%, κατά 47%) και την κατάργηση των σχολικών παρελάσεων (υπέρ 43%, κατά 50%) - δύο θέματα που απασχόλησαν έντονα τη δημόσια συζήτηση για την παιδεία κατά την περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, παρ’ όλο που επισήμως σε κυβερνητικό επίπεδο δεν κατατέθηκαν ποτέ. Αρνητική ωστόσο εμφανίζεται η πλειοψηφία των νέων και σε δύο θέσεις που εκπορεύονται από την νυν κυβέρνηση: την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων (υπέρ 39%, κατά 51%), καθώς και τη δημιουργία κλειστών κέντρων κράτησης των προσφύγων (υπέρ 38%, κατά 51%). Τέλος, η πιο αντιδημοφιλής πρόταση αφορά την κατάργηση των ΜΑΤ, με το 31% να τοποθετείται θετικά και το 55% αρνητικά.

Μια παρατήρηση που επίσης αξίζει να γίνει σε σχέση με τις απαντήσεις στη συγκεκριμένη ερώτηση έχει να κάνει με τη σύγκρισή τους με τις απαντήσεις στις κλίμακες της προηγούμενης ενότητας, βάσει των οποίων συγκροτήσαμε τον άξονα προόδου/συντήρησης. Στην προηγούμενη ενότητα είδαμε πώς τοποθετήθηκαν οι νέοι/νέες σε ερωτήσεις διαβάθμισης μεταξύ δύο αντιτιθέμενων απόψεων, μίας προοδευτικής και μίας συντηρητικής. Φεύγοντας ωστόσο από τις απόψεις και πηγαίνοντας πια στο πιο «σκληρό» πεδίο των συγκεκριμένων πολιτικών αποφάσεων διαπιστώνουμε μεγαλύτερη δυσκολία των νέων να τοποθετηθούν το ίδιο ξεκάθαρα στην προοδευτική πλευρά, όπως λ.χ. συμβαίνει με τις απαντήσεις τους σχετικά με την κατάργηση της υποχρεωτικής στράτευσης, την κατάργηση του μαθήματος των θρησκευτικών, αλλά και την κατάργηση των σχολικών παρελάσεων.

Ενδιαφέρον είναι όμως το γεγονός ότι - ενώ στην προηγούμενη ενότητα είδαμε ότι οι νέοι και οι νέες διχάζονται ανάμεσα στην άποψη που θεωρεί καθήκον μας την υποδοχή και την ένταξη των προσφύγων που φτάνουν στη χώρα μας και σε εκείνη που θεωρεί ότι πρέπει να φροντίζουμε μόνο για τους Έλληνες και ότι οι πρόσφυγες πρέπει να μείνουν στις χώρες τους - όταν τους ρωτήσαμε για κλειστά κέντρα κράτησης προσφύγων τοποθετούνται σαφώς αρνητικά κατά πλειοψηφία. Η πιο πιθανή εξήγηση της στάσης αυτής είναι ότι υπάρχει ένα τμήμα της νεολαίας που κατ’ αρχήν αισθάνεται δυσαρέσκεια για την έλευση προσφύγων και μεταναστών στη χώρα, ωστόσο εκκινώντας πιθανόν από ανθρωπιστικές ή δικαιοκρατικές αντιλήψεις δεν συμφωνεί με την κράτησή τους σε κλειστά κέντρα. Συγκεκριμένα, ενώ το 1/5 των ερωτώμενων δήλωσε απόλυτη συμφωνία με την πρόταση «η κοινωνία μας έχει καθήκον να φροντίζει μόνο για τους Έλληνες πολίτες, ενώ οι ξένοι θα πρέπει να μένουν στις χώρες τους και να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους εκεί», οι ίδιοι/-ες ερωτώμενοι/-ες εμφανίζονται διχασμένοι/-ες ως προς τα κλειστά κέντρα κράτησης.

4. «Εγώ με τις ιδέες μου»: Τι απέμεινε από τις «βαριές» ιδεολογικές αναφορές του παρελθόντος;

Το τέλος των μεγάλων αφηγήσεων και των ιδεολογιών έχει εξαγγελθεί πολλές φορές. Ωστόσο, από τις γνώμες («σίγουρα θετική», «μάλλον θετική», «μάλλον αρνητική» ή «σίγουρα αρνητική») που κλήθηκαν να εκφράσουν οι ερωτώμενοι/-ες για ιδεολογίες ή κοινωνικά συστήματα αποδεικνύει ότι αυτό δεν είναι αληθές, τουλάχιστον όχι με την απολυτότητα που διατυπώνεται, για την ελληνική νεολαία.

Αναλυτικότερα, μετά την έννοια του πατριωτισμού που, αναμενόμενα, συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ποσοστό σε θετικές γνώμες (65%), σημαντικό ποσοστό θετικών απόψεων συγκέντρωσε και ο σοσιαλισμός (56%), η παγκοσμιοποίηση (41%), ο καπιταλισμός (32%), ο νεοφιλελευθερισμός (30%) και ο κομμουνισμός (27%). Μικρότερα ποσοστά θετικών γνωμών συγκέντρωσε ο εθνικισμός (20%) και σχεδόν αμελητέα (3%) ευτυχώς ο ναζισμός (Διάγραμμα 2).

Επίσης, από τα δεδομένα προκύπτουν ορισμένες ενδιαφέρουσες συγκρίσεις/δίπολα, καθώς: Πρώτον, ενώ ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός είναι κατ’ αρχήν συναφείς έννοιες, ο σοσιαλισμός έλαβε σχεδόν διπλάσιες θετικές γνώμες ή, με άλλα λόγια, το 54% όσων τοποθετήθηκαν θετικά για τον σοσιαλισμό, τοποθετήθηκαν αρνητικά για τον κομμουνισμό, πιθανότατα γιατί ο τελευταίος ταυτίζεται στην καθομιλουμένη με το συγκεκριμένο ιστορικό προηγούμενο της ΕΣΣΔ. Δεύτερον, στο δίπολο μεταξύ σοσιαλισμού και καπιταλισμού, ο σοσιαλισμός εμφανίζεται επίσης σχεδόν με διπλάσια δημοφιλία έναντι του καπιταλισμού μεταξύ των νέων - παρά το γεγονός ότι μιλάμε στην ουσία για την πρώτη γενιά που μεγάλωσε εξ ολοκλήρου την περίοδο μετά το «τέλος της ιστορίας», αφού γεννήθηκε από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80 και μετά. Υπάρχει δε ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσοστό (12% του συνολικού δείγματος) που τοποθετείται και για τις δύο έννοιες θετικά. Επίσης σημαντική διαφοροποίηση εμφανίζεται μεταξύ της αποδοχής των όρων «νεοφιλελευθερισμός» και «παγκοσμιοποίηση», παρά το γεγονός ότι συχνά στο λόγο ιδίως της Αριστεράς αποτυπώνονται ενιαία ως «νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση».

Στο πεδίο δε των ακροδεξιών ιδεών, είναι εξαιρετικά θετικά δύο στοιχεία: Αφ’ ενός η νέα γενιά διαχωρίζει πλήρως τον πατριωτισμό, τον οποίο και κρίνει θετικά ως έννοια, από τον εθνικισμό, τον οποίο και αποδοκιμάζει στην πλειοψηφία της. Και, αφ’ ετέρου, παρά τη συστηματική προσπάθεια προώθησης της θεωρίας των «δύο άκρων» και της εξίσωσης κομμουνισμού-ναζισμού, που επιχειρείται και σε θεσμικό πλέον επίπεδο εντός της Ε.Ε., η νεολαία φαίνεται ότι δεν ασπάζεται αντίστοιχες απόψεις, γι’ αυτό και αποδοκιμάζει πλήρως τον ναζισμό, χωρίς να κάνει το ίδιο για τον κομμουνισμό.

Τέλος, χαρακτηριστικό είναι το ότι οι δύο έννοιες που «μπερδεύουν», για διαφορετικούς προφανώς λόγους, τους νέους και τις νέες, συγκεντρώνοντας τα υψηλότερα ποσοστά στην απάντηση «δεν γνωρίζω καλά την έννοια/δεν έχω γνώμη» είναι αφ’ ενός ο νεοφιλελευθερισμός (10%), αφ’ ετέρου ο σοσιαλισμός (8%).

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL