Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τη Νέα Γενιά: αυτονομία και ισοτιμία
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τη Νέα Γενιά: αυτονομία και ισοτιμία

Του Σταύρου Παναγιωτίδη*

Η Νέα Γενιά δεν αποτέλεσε κομβικό στοιχείο της κυβερνητικής πρακτικής του ΣΥΡΙΖΑ. Και για να μην τα μπερδεύουμε, μέτρα υπέρ των νέων ανθρώπων υπήρξαν πολλά, ειδικά από τα υπουργεία Εργασίας και Παιδείας. Δεν υπήρξε, όμως, ένα κεντρικό σχέδιο που θα ένωνε τις επιμέρους πολιτικές σε ένα ενιαίο όραμα και θα αποτελούσε, στο κάτω-κάτω, και ένα τεστ για το πόσο ριζοσπαστική είναι η ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Ένα σχέδιο που θα απαντούσε πρώτα από όλα στο εξής: Πως θέλουμε να ζουν οι νέοι σε δέκα χρόνια από τώρα; Αυτή την ερώτηση πρέπει να την απαντήσουμε τώρα. Και να βρει θέση στο νέο πρόγραμμα του νέου ΣΥΡΙΖΑ.

Μιλώντας για ένα κυβερνητικό σχέδιο για τη Νέα Γενιά, μιλάμε για την υποχρέωση του κράτους απέναντι στους νέους να διαμορφώσει το πλαίσιο που θα τους επιτρέψει να εκπληρώσουν δύο πρότυπα: του αυτόνομου νέου και του ισότιμου νέου. Ο αυτόνομος νέος είναι αυτός που έχει μια σταθερή και ικανοποιητική ως προς τα προσόντα του εργασία, αλλά και τη δυνατότητα διαβίωσης έξω από την οικογενειακή εστία. Ο ισότιμος νέος είναι αυτός που το κράτος του έχει παράσχει τα μέσα, ώστε να καλυφθούν τα μειονεκτήματα που οφείλονται στην ταξική και άλλη (πχ. γεωγραφική) θέση του.

Είναι προφανές ότι γι αυτούς τους δύο στόχους το πιο κρίσιμο πεδίο είναι αυτό της εργασίας, δηλαδή η ανάγκη να σχεδιαστεί ένα αναπτυξιακό μοντέλο που θα αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νέων επιστημόνων, αλλά και θα μεριμνά γι αυτούς που δεν έχουν πτυχίο πανεπιστημίου, τους οποίους συχνά ξεχνάμε. Δεν χρειάζεται να πούμε ότι τα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι τα ειδικά επενδυτικά προγράμματα για την αξιοποίηση του νεανικού επιστημονικού δυναμικού, η ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας σε τομείς καινοτομίας, η ουσιαστική -επιτέλους- ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας και η αξιοποίηση νέων ανθρώπων για ανανέωση παραδοσιακών μορφών παραγωγικής δραστηριότητας (πχ. συνεταιριστική αγροτική παραγωγή). Αλλά όλα αυτά δεν απαντούν, παρά σε βάθος χρόνου, στο πιο άμεσο πρόβλημα χιλιάδων νέων, το ζήτημα της στέγασης. Στο πως θα φύγουν από το παιδικό τους δωμάτιο! Κάτι που δεν θα μπορούν να κάνουν, ακόμα κι αν μειωθεί η ανεργία, όσο στα μεγάλα αστικά κέντρα τα ενοίκια εκτινάσσονται λόγω AirBnb. Η πιο πειστική λύση είναι ένα πρόγραμμα στέγασης στοχευμένο σε νέους 25 ως 30 ετών, με επιδότηση του ενοικίου τους, αλλά σε συνδυασμό με την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων περιοχών, στις οποίες το κράτος θα κάνει αναπτυξιακές αλλά και πολεοδομικές παρεμβάσεις, όπως η ενοποίηση ακάλυπτων και η δημιουργία μεγάλων κοινόχρηστων χώρων.

Δομική για το μέλλον των νέων είναι η ευχέρεια πρόσβασης στην εκπαίδευση πάνω στο αντικείμενο που πραγματικά επιθυμούν, επιστημονικό ή επαγγελματικό. Πράγμα που σημαίνει πως, αν δεν φτιάξουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα οικοδόμησης φοιτητικών εστιών, κάθε σύστημα ελεύθερης πρόσβασης στο πανεπιστήμιο μπορεί να πάει «άκλαυτο». Και πως, αν δεν βοηθήσουμε τους πτυχιούχους των ΕΠΑΛ από την περιφέρεια να μετακινηθούν στις άλλες πόλεις που έχουν πανεπιστήμια και θα τους προσφέρουν τα διετή επαγγελματικά προγράμματα που θεσπίσαμε και κατήργησε η ΝΔ, τότε ακόμη κι αν τα επαναφέρουμε θα έχουμε κάνει τη μισή δουλειά. Όπως και αν δεν κάνουμε, επιτέλους, ένα μεγάλο πρόγραμμα Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Εξίσου κρίσιμο πεδίο είναι ο πολιτισμός και ο ελεύθερος Χρόνος. Κι εδώ, όσο σπουδαία θεάματα κι αν προσφέρουν οι πολιτιστικοί φορείς, θα μένουν ένα κτήμα των ολίγων, αν δεν φτιάξουμε μια Κάρτα Πολιτισμού Νέων με την οποία θα επιδοτείται το 50% των εισιτηρίων όλων των κρατικών πολιτιστικών φορέων. Όση υψηλή τέχνη κι αν προσφέρεται, δεν θα μπορούν ποτέ να την απολαμβάνουν μαζικά τα νέα παιδιά, αν δεν αναπτυχθούν εκτεταμένα προγράμματα στα σχολεία, με τη συμμετοχή νέων καλλιτεχνών από τους κρατικούς πολιτιστικούς φορείς, που θα εξοικειώνουν τους μαθητές με μορφές τέχνης που τους είναι ξένες, όπως η όπερα, η ζωγραφική, η κλασική μουσική, πράγματα που είναι στον πυρήνα της δυτικής κουλτούρας και του ίδιου του ανθρωπισμού. Και όσα νέα παιδιά κι αν καταφέρουν τελικά να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους, δεν θα μπορούν ποτέ να ζήσουν από αυτά, αν δεν τα βοηθάμε να συναντήσουν το κοινό τους, αν δεν διοργανώνει το κράτος μεγάλα πολιτιστικά φεστιβάλ στους δημόσιους χώρους και τα μνημεία των πόλεων μας με δωρεάν πρόσβαση, όπου θα δίνεται η ευκαιρία στους νέους καλλιτέχνες να παρουσιάζουν το έργο τους. Αν δεν δημιουργηθούν καλλιτεχνικά hubs, όπου θα προσφέρονται δωρεάν σε νέους καλλιτέχνες χώροι για πρόβες, studio ηχογράφησης, κ.λπ. Αν δεν χρηματοδοτηθεί η μετάφραση νέων Ελλήνων συγγραφέων σε άλλες γλώσσες. Και τέλος, δεν θα μπορούν οι νέοι να αθλούνται οργανωμένα και με ασφάλεια, αν δεν υπάρξει ένα πανελλαδικό πρόγραμμα απασχόλησης, ώστε να μένουν ανοιχτές μετά το μάθημα οι αθλητικές εγκαταστάσεις των σχολείων, κι αν δεν σχεδιαστεί μια παρέμβαση, ώστε τα παιδιά των οικογενειών που παίρνουν το ΚΕΑ να επιδοτούνται με το 50% του κόστους συμμετοχής σε αθλητικούς συλλόγους της γειτονιάς τους. Και ασφαλώς, καμία ισότητα δεν μπορεί να υπάρχει σήμερα πια χωρίς τη διάσταση της ψηφιακότητας, δηλαδή τη διασφάλιση της πρόσβασης στο διαδίκτυο όλων των περιοχών της χώρας -και των πιο απομακρυσμένων- και όλων των δημόσιων χώρων. Αλλά και χωρίς τη διαμόρφωση θεσμικών εργαλείων πολιτικής συμμετοχής και διαβούλευσης των πολιτών μέσω του ίντερνετ.

Άφησα για το τέλος το πεδίο της πάλης ενάντια στον κοινωνικό συντηρητισμό και τα στερεότυπα. Αν συνεχιστεί η συντηρητική αντεπίθεση που έχει σαλπίσει η ΝΔ και την ξεδιπλώνουν τα αλαλάζοντα πλήθη των μισαλλόδοξων φανατικών, τότε το επόμενο ρεύμα μετανάστευσης νέων δεν θα είναι μόνο οικονομικό, αλλά και πολιτισμικό. Θα φεύγουν από τη χώρα άνθρωποι που θα λένε πως «δεν αντέχω να ζω σε μια χώρα που οι μετανάστες, οι Ρομά και οι lgbtqi συμπολίτες μας καθυβρίζονται στο δρόμο, σε μια χώρα που νομίζει πως είναι το κέντρο της γης, αλλά δεν ξέρει τίποτα για τον εαυτό της, σε μια χώρα που θα κάνω παιδιά και δεν θα διδαχτούν στο σχολείο τίποτα για το ίδιο τους το σώμα». Τα ελάχιστα που πρέπει λοιπόν να ολοκληρώσουμε είναι η εισαγωγή της σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, ο πολιτικός γάμος των ατόμων ίδιου φύλου, ο νέος τρόπος διδασκαλίας των θρησκευτικών και της ιστορίας. Δηλαδή, τις παρεμβάσεις που θα ανοίξουν τα μάτια των νέων παιδιών και θα τα απομακρύνουν από το συντηρητισμό και την μισαλλοδοξία.

Εδώ όμως καραδοκεί ένα κλασικό λάθος. Αν νομίζουμε πως όλα αυτά είναι δουλειά μιας παντογνώστριας σχεδιαστικής κομματικής ελίτ, απλώς θα κάνουμε μια τρύπα στο νερό. Σαν τη φωτισμένη δεσποτεία, θα κάνουμε τα πάντα για το λαό, αλλά τίποτα από το λαό τον ίδιο. Εκεί έξω, σε ολόκληρη τη χώρα, υπάρχουν αναρίθμητα δίκτυα, συλλογικότητες και πρωτοβουλίες νέων ανθρώπων. Με κάποιους έχουμε ήδη γνωριστεί στα κυβερνητικά χρόνια. Με όλους, όμως, πρέπει να οργανώσουμε μια μεγάλη σειρά από συντεταγμένες συναντήσεις. Να πάμε εμείς σε αυτούς. Να τους εξηγήσουμε τι έκανε η κυβέρνηση για τους νέους. Να αφήσουμε να μας εξηγήσουν αυτοί τα λάθη και τις παραλείψεις μας. Και να διαμορφώσουμε το πρόγραμμά μας μαζί τους. Με τις οργανωμένες ομάδες των νέων επιστημόνων, καλλιτεχνών, αθλητών όλης της χώρας. Με αυτούς που ήδη δραστηριοποιούνται και προσφέρουν σημαντικό κοινωνικό έργο και φρέσκες ιδέες, χωρίς να έχουν καμία επαφή και βοήθεια από το κράτος. Γι αυτούς τους ανθρώπους ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο πιο προνομιακός συνομιλητής. Και είναι οι άνθρωποι με τους οποίους θα χτίσουμε την επόμενη μέρα. Όχι μόνο με τα λόγια, αλλά και με τους κοινούς αγώνες.

Οι υποχρεώσεις του κράτους απέναντι στους νέους έχουν μια ιδιαιτερότητα. Αφορούν το παρόν, αλλά και το μέλλον τους. Αυτό τις κάνει ακόμα πιο βαριές. Κι εμάς, ακόμη περισσότερο υποχρεωμένους να δουλέψουμε γι αυτές. Όχι για να κερδίσουμε ξανά τις εκλογές. Αλλά για να έχει νόημα να τις κερδίσουμε.

* Κοινωνιολόγος, πρώην προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL