Του Δημήτρη Π. Κυριακαράκου*
Την παρέλαση ως τελετουργική διαδικασία την ενθυμούμαι, εν προκειμένω την εν Αθήναις της 25ης Μαρτίου, με αισθήματα νόστου και άλγους. Νόστου, διότι ζούσε ο πατέρας μου, έως τα ένδεκά μου χρόνια, ο οποίος με την, εν ζωή, ιδιότητα του αποστράτου αξιωματικού της Αεροπορίας Στρατού ήταν οικείος με τα οπλικά συστήματα και συναφώς ο πιο γοητευτικός ξεναγός στη διάθεση ενός φιλομαθούς μικρού αγοριού! Άλγους, διότι, από τότε, οπότε απεβίωσε ο πατέρας μου, δεν έχω απολαύσει παρέλαση πλέον και διότι κατά τον, μέχρις στιγμής, ενήλικο βίο μου δεν έχω ακόμα αξιωθεί να γευτώ το αγαθό της πατρότητας, για να δυνηθώ να συνοδεύσω τα δικά μου τέκνα σε μία παρέλαση.
Τι εστί όμως "παρέλαση"; Επίδειξη στρατιωτικής ισχύος, επίδειξη ανδρείας ή αναπόληση συλλογικών ενδόξων βιωμάτων ενός δοκιμαζόμενου από τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης έθνους; Η παρέλαση φέρει αδιαμφισβήτητα έναν πρωτόγονο χαρακτήρα. Καταβάλει δε από τους θριάμβους της αρχαίας Ρώμης, για τους οποίους οι Ρωμαίοι ανήγειραν ειδική αψίδα για την υποδοχή και διέλευση του νικητή στρατηγού, καθώς επίσης και από τελετουργίες λατρευτικού χαρακτήρα του αρχαίου ημών πολιτισμού (βλ. υποδοχή ολυμπιονικών στη γενέθλια πόλη τους, ελευσίνια μυστήρια, διονυσιακή λατρεία). Συνεπώς, οι παρελάσεις είχαν εν πάση περιπτώσει μονοθεματικό πλην όμως ‘λατρευτικό’ χαρακτήρα.
Μία παρέλαση στο σήμερα τι θα εδύνατο να σημαίνει για εμένα, τον σύγχρονο, δηλαδή ουχί πρωτόγονο, άνθρωπο που αγαπά να μαθαίνει αντί να "λατρεύει" αβίαστα ό,τι του προτείνει η εκάστοτε εξουσία; Με πιο απλά λόγια, πού μου χρειάζεται η παρέλαση; Εν είδει απόπειρας απάντησης, ευσεβώς προτείνω την εκτίμηση ότι η διαδικασία της παρέλασης υλοποιεί σε σημαντικό βαθμό την αρχή της διαφανούς διακυβέρνησης διότι ενημερώνει, επιμορφώνει εμένα τον φορολογούμενο πολίτη γύρωθεν των οπλικών συστημάτων και των σωμάτων στρατού και ασφαλείας που συντηρώ προς διασφάλιση της ιδιότητας του πολίτη. Περαιτέρω, με φέρνει πλησίον της ιστορίας ζωντανά αντί μέσω των άψυχων σελίδων ενός ιστορικού συγγράμματος, δίνοντάς μου όμως το κίνητρο να επισκεφτώ το σχετικό σύγγραμμα για να παράσχω την ψυχή μου στις σελίδες του. Η δε πιο σύγχρονη έκφανση της παρέλασης με καθιστά οικείο ουχί μόνον με εκείνους που πολέμησαν ή θα πολεμήσουν για εμένα, εάν παραστεί η ανάγκη, αλλά και με συγκροτήσεις και συλλογικότητες συμπολιτών μου που υπηρετούν εθελοντικά την καθημερινότητα της ειρήνης (βλ. εθελοντές καταδρομείς, ορειβάτες, νοσηλεύτριες, κ.ά.).
Ο τελικός αποδέκτης του νοήματος της παρέλασης είμαι, εν τελευταία αναλύσει, εγώ ο πολίτης. Εγώ επιλέγω εάν θα επιμορφωθώ από την ιστορία μου ή εάν θα τη "λατρέψω" ως άλλο "όπιο του λαού", ως ένα ναρκωτικό το οποίο θα μου προσδώσει την ψευδαίσθηση της αξιακής μου ανωτερότητας έναντι των αλλοεθνών μου. Η παρέλαση είναι, εν τελευταία αναλύσει, ό,τι εμείς οι πολίτες επιθυμούμε να είναι, δεν είναι ούτε κατ’ ανάγκη "συντηρητική", ούτε κατ’ ανάγκη ψυχοθεραπευτική ή "ανεβαστική" κατά το νεολαιικώς λέγειν. Η παρέλαση είναι γιορτή, είναι συλλογική διεργασία την οποία επιτυγχάνουν οι άρτια συντονισμένοι "διαφορετικοί", από την Αφρικανο-Ελληνίδα κοπελάρα έως την ιθαγενή Ελληνίδα κοπελάρα που κρατούν ευθυτενείς τη γαλανόλευκη επισημαίνοντας σε εμένα, τον πολίτη, την αξιοκρατία, πως η Ελλάς ανήκει σε όλους όσοι την αγαπούν.
Η αυτάρεσκη ποδοσφαιροποίηση ή η pop artistοποίηση του εθίμου της παρέλασης θεωρώ πως συστήνει προσβολή στην προσωπικότητα των συμμετεχόντων, αλλά και ημών των πολιτών που αξιώνουμε το γνήσιο κοινωνικό μήνυμα της τελετουργίας ταύτης.
* Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος
