Της Μαρίας Αρβανίτη - Σωτηροπούλου*
Έγινε πια έθιμο η αντιπαράθεση για τις μαθητικές παρελάσεις. Κι ενώ φέτος δεν υπήρξαν αντιδράσεις για την εθνικότητα ή το χρώμα των σημαιοφόρων (ας είναι καλά ο δικός μας Αντετοκούνμπο), ούτε ενδυματολογικά κουτσομπολιά, υπήρξαν οι καταγγελίες για απαράδεκτο αποκλεισμό Ελλήνων Ρομά μαθητών από την παρέλαση στη Θεσσαλονίκη και το αριστοφανικό παρατράγουδο με τις χορεύουσες μαθήτριες στη Νέα Φιλαδέλφεια και το αντιμιλιταριστικό τους μανιφέστο.
Είναι φαίνεται στο DNA μας να υπερβάλλουμε με φανατισμό, πάντα διχασμένοι.
Ας θυμίσουμε ότι δεν μιλάμε για στρατιωτικές, αλλά για μαθητικές παρελάσεις. Η σύνδεση των παρελάσεων με τον Μεταξά είναι απλοϊκή. Παρελαύνω σημαίνει κινούμαι μαζί με άλλους, συμπορεύομαι. Κάτι τέτοιο γινόταν πάντα ιστορικά στην Ελλάδα συνοδεία παιάνων τουλάχιστον από τον 7ο π.Χ. αιώνα τόσο στη Σπάρτη όσο και στην Αθήνα για να τιμηθούν οι πρόγονοι. Παγκόσμια παρελάσεις γίνονταν για να γιορταστούν στρατιωτικές (από τους Ρωμαίους μέχρι τον κάθε δικτάτορα) ή άλλες ιδεολογικές νίκες (οι πρωτομαγιάτικες πορείες στη Σοβιετική Ένωση και τους δορυφόρους της ήταν παρελάσεις, ενώ οι λιτανείες είναι η θρησκευτική τους έκφραση), ή διεκδικήσεις, όπως κάνουμε σε πορείες συνδικαλιστικές, διεκδικητικές ή ειρήνης μέχρι ν’ αρχίσουν τα παρατράγουδα και ο χημικός πόλεμος.
Οι μαθητικές παρελάσεις μετά τον πόλεμο ήταν για τους Έλληνες κατά τις εθνικές γιορτές η γνησιότερη δημόσια μαζική κοινωνική έκφραση του σεβασμού στους προγόνους. Δεν είναι μόνο η σχολική γιορτή που πρέπει να εκπαιδεύει τα παιδιά μας μέσα από τέχνη (θέατρο, απαγγελίες, χορό) για τις θυσίες των ηρώων και την ανάγκη ετοιμότητας όλων μας για κοινούς αγώνες και αυτοθυσία, δεν είναι η κατάθεση στεφάνων και οι δοξολογίες, που συνήθως αφορούν μόνο τους εποχικά επώνυμους. Το ότι όλη η οικογένεια σε κάθε χωριό και πόλη συγκεντρώνεται με ήλιο ή χιόνι να καμαρώσει τα παιδιά που προσπαθούν να βαδίσουν στα χνάρια των ηρώων είναι σημαντικό μάθημα ελληνικής παράδοσης και δημοκρατίας, ειδικά σε μια εποχή που όλα ισοπεδώνονται από την πολυπολιτισμικότητα του Διαδικτύου. Οι ίδιες οι πρόβες για την παρέλαση διδάσκουν την αρμονική συμπόρευση όλων, πίσω από το σύμβολο της πατρίδας.
Παρατηρούσα και φέτος τα λιγοστά παιδιά της Δίβρης που ετοιμάζονταν για να παρελάσουν υπερήφανα σαν ελληνόπουλα. Για περίπου δέκα λεπτά η δασκάλα τούς έκανε προθέρμανση σημειωτόν «Ένα το αριστερό, ένα το αριστερό» μέχρι να πάρουν τον ρυθμό και ενώ πίσω οι μαντράχαλοι του Λυκείου δυσανασχετούσαν (αυτοί, όπως είναι φυσικό για την ηλικία τους, πίστευαν ότι τα ξέρουν όλα και ότι η παραφωνία είναι θρίαμβος στη μάχη κατά του κατεστημένου).
Βέβαια, όταν το σημειωτόν έγινε βάδην, κάποια παιδιά μπερδεύτηκαν, όμως όλα χειροκροτήθηκαν θερμά από την τοπική κοινωνία. Γιατί αυτό είναι η μαθητική παρέλαση: προσπάθεια συμπόρευσης, μάθημα ανοχής, το να ταιριάξει το βήμα σου με το βήμα των πρώτων, πίσω από ένα κοινό σύμβολο, τη σημαία, το να αντιληφθείς ότι έξω από το ατομικό υπάρχει και το κοινωνικό συμφέρον και ότι σε μια εποχή ακραίων κλυδωνισμών θα επιβιώσουμε σαν ελληνικός λαός, περήφανος για την ιστορική του προσφορά, μόνο κρατώντας το σωστό, κοινό για όλους, βήμα.
* Η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου είναι γιατρός, πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW
