Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Μια σπιθαμή απ’το χώμα αυτό...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μια σπιθαμή απ’το χώμα αυτό...

Της Μαργαρίτας Συγγενιώτου

Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας κυριάρχησαν δύο ειδήσεις. Η δήλωση της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως για τα βιβλία Ιστορίας και η διαρροή στην Καθημερινή των βασικών διατάξεων του νομοσχεδίου για τους αιγιαλούς. Οι ειδήσεις αυτές τέμνονται σε ένα πολύ βασικό ιδεολογικό σημείο.

Θα γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στα βιβλία και τον τρόπο διδασκαλίας, ώστε η Ιστορία να πάψει να έχει κοινωνικό χαρακτήρα, αλλά να αναπτύσσει την εθνική συνείδηση, δήλωσε η υπουργός Παιδείας, ξεσηκώνοντας έντονες αντιδράσεις από το σύνολο του προοδευτικού κόσμου. Η ουσία της δήλωσης είναι η αντιδιαστολή. Ο κοινωνικός χαρακτήρας και η εθνική συνείδηση είναι δύο αντιδιαμετρικά αντίθετες έννοιες, που η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας καλείται να διαλέξει ποιο θα υπηρετήσει. Αυτό είναι το στοιχείο που κάνει τη δήλωση βαθιά εθνικιστική και όχι, φυσικά, η αναφορά στην εθνική συνείδηση per se.

"Εθνικό" και "αντεθνικό"

Η εθνική συνείδηση χωρίς κοινωνικά χαρακτηριστικά είναι ένα πλέγμα πολιτισμικών στοιχείων, συχνά διαστρεβλωμένων, που ξεκινά από την κοινή γλώσσα και θρησκεία και καταλήγει στην ανυπέρβλητη ανδρεία των Ελλήνων όταν αυτά τα χαρακτηριστικά απειληθούν με το συνακόλουθο αλάνθαστο των πολιτικών επιλογών ως αποτέλεσμα. Οποιαδήποτε αμφισβήτηση της καθολικότητας της γλώσσας ή της θρησκείας, οποιαδήποτε προσπάθεια παρουσίασης της άλλης πλευράς στις πολεμικές συρράξεις αποκτά αμέσως την ταμπέλα του “αντεθνικού”. Θα έλεγε κανείς ότι αυτό λειτουργεί ενοποιητικά, αλλά αν αυτό συμβαίνει, συμβαίνει σε μία πολύ στενή “εθνική” κλίμακα. Τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά δεν χρησιμοποιούνται ως συνδετικός ιστός της κοινωνίας, ως σημεία επαφής με κοντινούς ή πιο μακρινούς πολιτισμούς, ως μέσο διαμόρφωσης μίας κοινής μυθολογίας, αλλά ως αφορμές περιχαράκωσης, διχασμού και οπωσδήποτε αποδείξεις εθνικής υπεροχής.

Επιπλέον η Ιστορία δεν έχει καθοριστεί από κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, παρά μόνο από εθνικά αφηγήματα. Εθνικό, λοιπόν, δεν είναι αυτό που αφορά την κοινωνία, τους κατοίκους αυτής της χώρας, τα ταξικά τους συμφέροντα ή τις ατομικές τους επιδιώξεις που, όμως, καθορίζονται από το κοινωνικό πλαίσιο. Εθνικό είναι μόνο ό,τι αφορά τα κοινά πολιτισμικά χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα τη θρησκεία, τη γλώσσα και την “αδιαφιλονίκητη ελληνική ανδρεία”. Κατά τα άλλα η ατομική ευημερία δεν έχει κανέναν φραγμό, αφού σε οποιαδήποτε περίπτωση η αγορά θα αυτορρυθμιστεί σύμφωνα με τον νόμο του ισχυρότερου. Τα εθνικά συμφέροντα δεν είναι ποτέ οικονομικά, ούτε καν γεωπολιτικά.

Αυτή η λογική οδηγεί σε επανανοηματοδότηση του Δημόσιου, της κοινωφέλειας, του δημόσιου χώρου και αποτελεί το σημείο τομής με το νομοσχέδιο για τους αιγιαλούς, στο οποίο σύμφωνα με την Καθημερινή, προβλέπεται ότι ο αιγιαλός “παύει να θεωρείται ανεπίδεκτος χρήσης ιδιωτικών δικαιωμάτων υποχρεωτικά κοινόχρηστος, χαρακτηρίζεται ως ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και δύναται να παραχωρείται και να οικοδομείται”. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι η παραχώρηση αυτή θα γίνεται προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος, αυτό δεν αναφέρεται αν είναι η δωρεάν και ελεύθερη πρόσβαση στον αιγιαλό ή η χωρίς φραγμούς κερδοφορία των ιδιωτικών συμφερόντων, που όμως θα φέρει αόριστα “δουλειές”. Όσο καλοπροαίρετοι κι αν είμαστε, δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση ψήφισε, την ίδια μέρα με μία διαδικασία κοντά στο κοινοβουλευτικό πραξικόπημα και με την αντιπολίτευση να έχει αποχωρίσει από την αίθουσα, την αναστολή κατεδάφισης των αυθαιρέτων στους αιγιαλούς και τροπολογίες απορρύθμισης των εργασιακών δικαιωμάτων.

“Μια σπιθαμή απ’το χώμα αυτό το Άγιο και Ιερό δεν δίνω”, λοιπόν. Όταν αναφερόμαστε, όμως, στον αόριστο και απειλητικό “άλλο”. Αν μιλάμε για μεγάλα ξενοδοχειακά συμφέροντα, που με το all inclusive θα καταστρέψουν τις τοπικές κοινωνίες και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, τότε το συζητάμε.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL