Η προχθεσινή αποκάλυψη ότι στέρεψε το αρδευτικό φράγμα της Μεγάλης Παναγίας επανέφερε ξανά στο προσκήνιο τη συζήτηση για τις σοβαρές επιπτώσεις που έχει τεκμηριωθεί ότι θα προκαλέσουν οι εργασίες της Eldorado Gold στα νερά των Σκουριών και προκάλεσε ταυτόχρονα έντονη ανησυχία στην τοπική κοινωνία, που βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να μην έχει νερό το καλοκαίρι για να καλύψει βασικές ανάγκες της, όπως κατήγγειλε χθες με ανακοίνωσή του ο Δήμος Αριστοτέλη.
Το τελευταίο δίμηνο, οι εργασίες εντάθηκαν με αντλήσεις νερού στην περιοχή των Σκουριών και διερευνητικές γεωτρήσεις στην περιοχή Τσικάρα. Ο πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος της Μεγάλης Παναγίας Γιώργος Κυργιανός ανέφερε προχθές σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη ότι το τελευταίο διάστημα αντλίες της Ελληνικός Χρυσός αποστραγγίζουν τα νερά του όρους Κάκαβος κατά περίπου 300 κυβικά μέτρα την ώρα. Παράλληλα, το αρδευτικό φράγμα της Μεγάλης Παναγίας έχει στερέψει και έχει μειωθεί η στάθμη στη γεώτρηση από την οποία υδροδοτούνται οι 3.000 κάτοικοι της Μεγάλης Παναγίας.
Περισσότερα για τις δραστηριότητες της εταιρείας και τι ακριβώς σημαίνουν για το μέλλον του τόπου μάς λέει ο καθηγητής Υδραυλικής ΑΠΘ Κώστας Κατσιφαράκης: “Τα υπόγεια νερά στην περιοχή αποτελούν τον πολύ μεγάλο πλούτο της. Η επέκταση της μεταλλευτικής δραστηριότητας στις Σκουριές και η διαφαινόμενη επέκτασή της στην Τσικάρα θα προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στους υδάτινους πόρους της περιοχής και κανείς δεν μπορεί να αντιπαραθέσει κάτι σε αυτό”. Στην περιβαλλοντική μελέτη της εταιρείας προβλέπεται ότι θα γίνουν αντλήσεις νερού ώστε η στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα να πέσει 100 μέτρα κάτω από τη θάλασσα. Με δεδομένο ότι το υψόμετρο που γίνονται οι εργασίες είναι περίπου στα 600 μέτρα, η στάθμη θα πέσει συνολικά κατά 700 μέτρα. Η ανοιχτή εξόρυξη σε βάθος εκατοντάδων μέτρων σημαίνει αποστράγγιση των νερών της περιοχής σε ακτίνα χιλιομέτρων.
Σε λάθος σημείο οι δοκιμές για επαναφορά νερού από την εταιρεία
Ακόμη κι αν η εταιρεία πραγματοποιήσει με συνέπεια την τεχνική της εισπίεσης νερού (επαναφορά του μέρους που δεν θα χρησιμοποιηθεί), η μέχρι τώρα εμπειρία από τα πεπραγμένα της στην περιοχή δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. Όπως αναφέρει ο Κ. Κατσιφαράκης “οι δοκιμές έγιναν σε λάθος θέση. Τις έκαναν σε μια πλαγιά και, αντί να φεύγει υπόγεια το νερό, έβγαινε ξανά στην επιφάνεια, συνεπώς δεν κατάφερνε να πραγματώνει το σκοπό του, που είναι να πάει πίσω στον υδροφορέα”. Συν τοις άλλοις, η εισπίεση νερού είναι δύσκολη σε εφαρμογή και απαιτεί σημαντικό κόστος, με αποτέλεσμα “οι εταιρείες να αποφεύγουν συνήθως να την υλοποιούν”.
Αν για τον οποιοδήποτε λόγο τα έργα σταματήσουν αύριο, “η κατάσταση θα είναι σχεδόν αναστρέψιμη” υποστηρίζει ο καθηγητής. Όπως σημειώνει, ακόμη κι αν δεν γίνει κανένα έργο επαναφοράς, μέσα σε 4-5 χρόνια “θα γεμίσει πάλι”. Αν όμως ολοκληρωθεί το έργο και η στάθμη του νερού περιοριστεί κάτω από τη θάλασσα, τότε “θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να επανέλθει στην προηγούμενη κατάσταση”.
Μεταλλευτική μονοκαλλιέργεια
Με βάση τα τωρινά δεδομένα, οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια, σύμφωνα με τον Κ. Κατσιφαράκη, σε “μεταλλευτική μονοκαλλιέργεια. Όλες οι άλλες παραγωγικές δραστηριότητες θα εκλείψουν. Είναι κρίμα γιατί η γενέτειρα του Αριστοτέλη θα μπορούσε να αναπτύξει τουρισμό υψηλού επιπέδου, με το όμορφο περιβάλλον της να αποτελεί σημείο αναφοράς. Παράλληλα, θα ήταν δυνατό να συνυπάρχουν δραστηριότητες όπως η αγροτική παραγωγή, η μελισσοκομία, η αλιεία”.
Αναφορικά με τα αίτια που προκάλεσαν το άδειασμα του φράγματος κοντά στη Μεγάλη Παναγία, σημειώνει ότι “με βάση όσα είναι γνωστά, δεν μπορεί να προκλήθηκε από τη διερευνητική γεώτρηση στην Τσικάρα. Οι διερευνητικές γεωτρήσεις δεν δημιουργούν πρόβλημα στα υπόγεια νερά. Αυτό συμβαίνει με τις γεωτρήσεις για άντληση νερού. Συνεπώς, με δεδομένο ότι το φράγμα μαζεύει νερά από το ποτάμι και όχι ευθέως από υπόγεια νερά, το νερό μπορεί να χάνεται πιο ψηλά από το φράγμα προς τις γεωτρήσεις των Σκουριών αν υπάρχει συσχέτιση”.
