Σε έναν χρόνο, τον Ιούλιο του 2021, θα απαγορευτεί η διάθεση στην αγορά ορισμένων πλαστικών μιας χρήσης, όπως μαχαιροπίρουνα, πιάτα, καλαμάκια, περιέκτες και κυπελάκια ποτών από φελιζόλ, περιέκτες τροφίμων από φελιζόλ, αναδευτήρες ποτών, μπατονέτες, στηρίγματα για μπαλόνια και άλλα πλαστικά τα οποία περιλαμβάνουν πρόσθετα και διασπώνται σε μικροπλαστικά (οξοδιασπώμενα πλαστικά). Απαγόρευση σε εφαρμογή της Οδηγίας 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον με καταληκτική ημερομηνία μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο έως τις 3 Ιουλίου 2021.
Πρωτοπορία με... καθυστέρηση
Το αυτονόητο, από πέρυσι τον Οκτώβριο, η κυβέρνηση επιχειρεί να το βαφτίσει «η Ελλάδα στην πρωτοπορία για την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης», παραπλανητικό προπαγανδιστικό εφεύρημα, καθώς αφορά ορισμένα πλαστικά. Σε μία ακόμη φιέστα χθες το μεσημέρι στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε σημεία του σχετικού νομοσχεδίου εναρμόνισης, το εμφάνισε ως πλήρες νομοσχέδιο, το οποίο «σύντομα θα θέσουμε προς δημόσια διαβούλευση»... Όμως, όπως προκύπτει από τις χθεσινές ανακοινώσεις, ο καταναλωτής θα πληρώσει τη νύφη, καθώς από τον Ιανουάριο του 2022 καθιερώνεται τέλος 4 λεπτών χωρίς ΦΠΑ στα πλαστικά ποτήρια (μόνο για καφέ καταναλώνονται 300 εκατ. ετησίως) και τους περιέκτες τροφίμων, χωρίς να διαφαίνεται σαφώς η καθιέρωση πλαισίου κινήτρων για τη δημιουργία συστημάτων επαναχρησιμοποίησης.
Άγνωστες οι εναλλακτικές επιλογές
Γενικώς και αορίστως ανέφερε ότι «για όσα προϊόντα απαγορεύονται θα υπάρχουν και διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, με σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ η απαγόρευση θα ξεκινήσει έξι μήνες νωρίτερα για τον δημόσιο τομέα». Τα χρήματα από το τέλος, άγνωστο μέσω ποιου μηχανισμού, «θα πηγαίνουν στο Πράσινο Ταμείο και θα επιστρέφουν στους δήμους και στις Περιφέρειες για δράσεις αντιμετώπισης της περιβαλλοντικής ρύπανσης».
Από τον Ιούλιο του 2021 οι ΟΤΑ οφείλουν σε δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και παιδικές χαρές να διαθέτουν πόσιμο νερό από δημόσιες βρύσες. Πάλι από τον Ιανουάριο του 2022 θα εφαρμοστεί το ασαφές «Μέτρα για τις επιχειρήσεις μαζικής εστίασης - η υποχρέωση διάθεσης επαναχρησιμοποιημένων εναλλακτικών προϊόντων».
Εγγυοδοσία εν καιρώ για επιστροφή πλαστικών μπουκαλιών
Ένα χρόνο αργότερα, από το 2023, θα δημιουργηθεί πανελλαδικό σύστημα επιστροφής εγγύησης στον πολίτη για τα πλαστικά μπουκάλια (2 δισ. φιάλες νερών και αναψυκτικών χρησιμοποιούνται ετησίως), τα οποία οι πολίτες θα επιστρέφουν στα σημεία αγοράς. Πάντως, φημολογείται ότι το επιπλέον ποσό που θα εισπράττεται και θα επιστρέφεται θα είναι 10 με 15 λεπτά. Θα προηγηθεί, σύμφωνα με τις χθεσινές ανακοινώσεις, μελέτη εφαρμογής του συστήματος, από την οποία θα προκύψει το ύψος της εγγύησης.
Έως τον Ιανουάριο του 2023, κατά την Οδηγία, θεσπίζονται συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για δύο νέες ομάδες προϊόντων, όπως τα καπνικά προϊόντα και τα αλιευτικά εργαλεία, καθώς και άλλες οκτώ κατηγορίες προϊόντων (κυπελάκια ποτών, περιέκτες τροφίμων, περιέκτες ποτών, πακέτα και περιτυλίγματα, λεπτές σακούλες μεταφοράς, υγρά μαντηλάκια και μπαλόνια), τα οποία θα είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων αυτών και για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων και ακτών από τα απόβλητα. Τα παραπάνω συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, όπως αυτό των μπλε κάδων, ηλεκτρονικών αποβλήτων, οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους κ.λπ. υποχρεούνται να καταρτίσουν επιχειρησιακά σχέδια τα οποία θα κατατίθενται στον ΕΟΑΝ (Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης) για έγκριση.
Ως παραγωγοί στην Οδηγία (άρθρο 3) ορίζονται φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία «κατασκευάζουν, γεμίζουν, πωλούν ή εισάγουν επαγγελματικά και διαθέτουν στην αγορά πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης, αλιευτικά εργαλεία που περιέχουν πλαστική ύλη κ.ά.».
Και άλλες διατάξεις...
Κατά τα λοιπά, ο υπουργός Κ. Χατζηδάκης ανέγνωσε... άλλες διατάξεις της Οδηγίας, οι οποίες προβλέπουν επανασχεδιασμό των πλαστικών φιαλών και περιεκτών ποτών, π.χ. όλα τα καπάκια θα πρέπει να είναι προσαρτημένα στα μπουκάλια τους μέχρι το 2024, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να κατασκευάζονται από 25% ανακυκλωμένο υλικό το 2025 και από 30% αντίστοιχα το 2030. Επίσης την υποχρέωση για χωριστή συλλογή των πλαστικών μπουκαλιών 77% το 2025 και 90% το 2030 ή τις νέες απαιτήσεις σήμανσης από τον Ιούλιο του 2021 για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις προϊόντων, όπως είναι τα πλαστικά ποτήρια, τα υγρά μαντηλάκια, τα είδη προσωπικής υγιεινής και τα καπνικά προϊόντα.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
